Hz Ali nin Necran a gönderilişi

i) Hz. Ali ile Hâlid b. Velid'in Necran'a Gönderilişleri:

İbn îshâk'ın: "Hz. Peygamber (s.a.), Ali b. Ebî Talib'i Necran halkının zekâtlarım toplaması ve cizyelerini getirmesi için gönderdi." rivayetinde çelişki olduğu zannedilebilir. Çünkü zekât (müslümanlardan alınan bir vergi olduğu için) ile cizye (gayrimüslimlerin ödediği bir vergi olduğu için) bir araya gelmez. Bundan daha garibi, İbn İshâk ve diğerlerinin zikrettiği şu rivayettir: "Hz. Peygamber (s.a.), hicretin onuncu senesi Rebîulahir veya Cu-mâdelûlâ ayında Hâlid b. Velid'i Mecran'da Haris b. Kâ'b oğullarına gönderdi ve savaşmadan önce üç kere onları İslâm'a davet etmesini, müşlüman olurlarsa kabul etmesini, reddederlerse savaşmasını emretti. Hâlid b. Velid çıktı ve o bölgeye vardı, her tarafa atlılar çıkarıp İsâm'a davete başladı. Onlar da bu davete uyarak müşlüman oldular. Bunun üzerine, Hâlid b. Velid orada kalıp İslâm'ı öğretmeye başladı. Rasûlullah'a (s.a.) bir mektup yazıp durumu bildirdi. Rasûlullah (s.a.) da gönderdiği cevapta onlardan bir heyetle beraber gelmesini emretti. Daha önce de geçtiği gibi heyet geldi. Rasûlullah (s.a.) onlarla iki bin elbise vermeleri şartıyla sulh anlaşması yaptı; onlara bir emân yazısı yazarak dinlerine dokunulmayacağını, askere çağırılmayacakla-rını, öşür istenmeyeceğini belirtti."

Bu rivayetteki çelişkinin cevabı şöyledir: Necran halkı iki sınıftı. Hıristiyanlar ve hıristiyan olmayan ümmîler. Hıristiyanlarla, daha önce geçtiği üzere sulh anlaşması yapılmıştır. Ümmîlere gelince; Hâlid b. Velid'i onlara göndermiş, onlar da İslâm'ı kabul etmişler ve heyetleri Rasûlullah'a (s.a.) gelmişti. Rasûluilah'ın (s.a.): "Cahiliye döneminde düşmanlarınıza ne ile galip geliyordunuz?" sorusunu sorduğu kimseler bunlardı. Onlar da: "Bir arada durur, dağılmaz ve de zulme ilk önce başlayan biz olmazdık." diye cevap verdiler. Rasûlullah (s.a.): "Doğru söylediniz." buyurdu. Başlarına Kays b. Hu-sayn'ı emîr tayin etti. îşte onlar Haris b. Kâ'b oğullarıydı.

Ali b. Ebî Tâlib'in Necran halkına gönderilip zekât ve cizyelerini getirmesini istemesi ile ilgili rivayete gelince; bu rivayetle her iki sınıf kastedilmiştir. Zekât müşlüman olan sınıfa, cizye ise hıristiyanlara aittir. [287]

[287] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 4/191-192.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın