Dinlenerek içme

c) Dinlenerek İçme:

Müslim'in Sahih'inâs rivayet edildiğine göre, Enes b. Mâlik şöyle demiştir: Rasûlullah (s.a.) üç solukta içer ve: "Böylesi daha kandırıcı, elemden salim kılıcı ve daha kolay akıcıdır." derdi.[766]

Şâri'nin ve şeriatı taşıyanların dilinde "içecek" {şerâb), sudur. Suyu so-luklayarak içmek; içerken bardağını ağzından- uzaklaştırmak ve bardağın dışına soluğunu vermek, sonra başka bir hadiste açıklandığı üzere, yeniden içmeye başlamaktır: "Sizden biri su içerken bardağa solumasın, fakat kabı ağzından uzaklaştırsm."[767]

Bu içişte, bir yığın hikmet ve önemli yararlar vardır. Rasûlullah, "Bu daha kandırıcı, elemden salim kılıcı ve daha akıcıdır." demekle, hepsim özetleyen bir söz söylemiştir. "Daha kandırıcı", kandırması en üstün, en ileri ve en yararlı demektir. "Elemden salim kılıcı", mideye yavaş yavaş indiği, ikinci birincinin yapamadığını, üçüncü ikincinin yapamadığını sakinleştirdiği için susuzluğun şiddetini ve hastalığı iyileştirici oluşu demektir. Ayrıca bu, midenin sıcaklığını ve bir defada doluşan soğuktan koruyucudur.

Bunun yanısıra, bir anda rastladığı için susuzluğun hararetini kandıramaz, sonra da sertliği kırılmadan gider. Şayet kınlırsa, yavaş yavaş kırılmasının aksine, bütünüyle iptal olmaz.

Ayrıca sonuç bakımından daha iyi, bir defada kandıranın tümünü içmekten daha az gaile çıkarıcıdır. Çünkü soğuğunun şiddeti ve miktarının çokluğu dolayısıyla yüksek harareti söndürmesinden veya zayıflatıp mide ve karaciğeri bozmaya ve özellikle Hicaz, Yemen vb. sıcak bölgelerde veya yaz gibi sıcak zamanlarda kötü hastalıklara yol açmasından korkulur. Çünkü bir defada içmeleri gerçekten endişe vericidir. Bu bölge insanlarında veya sıcak mevsimlerde karındaki sıcaklık zayıftır.

Hz. Peygamber'in, "daha akıcı" sözü, yiyecek ve içeceğin bedene girip, kolay, lezzetle ve yararlı bir şekilde sinici oluşu anlamına gelir. Yüce Allah'ın: "Onu afiyetle yiyin. "[768] sözü de bu anlamdadır. Hem sonu, hem de tadı bakımından akıcıdır, afiyet vericidir. Anlamının, çok olanın aksine, inceliği ve hafifliği dolayısıyla yemek borusundan daha çabuk inici olduğu da söylenir. Çünkü çok olanın, yemek borusundan inişi kolay değildir.

Bir defada içmenin zararlarından birisi de, içilenin çok oluşu dolayısıyla boğazın tıkanıp boğulmadan endişe duyulmasıdır. Şayet yavaşça soluk alınır, sonra içilirse, bundan emin olunur.

Faydalarından birisi ise, içenin ilk yudumunda, soğuk su gelişi dolayısıyla kalp ve karaciğerin üstündeki sıcak dumanımsı buharın yükselmesi ve tabiatın bunu dışarı atmasıdır. Şayet bir defada içerse, soğuk suyun inişi ile buharın yükselişi birleşip, karşılıklı bir hareketlenme olur. Bunun sonucunda tıkanma ve boğulma olur, içen doymaz, kanmaz ve yatışmaz. Abdullah b. Mübarek, Beyhakî ve diğerleri Hz. Peygamber'den (s.a.): "Biriniz içtiğinde, suyu iyice yutsun ve soluksuz içmesin. Çünkü bu, karaciğer hastalığına sebep olur." buyurduğunu rivayet ederler.[769]

Buradaki "Karaciğer hastalığı", kubâd terimiyle ifade olunur. Tecrübeyle sabittir ki, suyun bir defada ciğere inmesi ona acı verir ve sıcaklığım zayıflatır. Bunun sebebi, ciğerin sıcaklığı ile inenin soğukluğunun durumu ve çokluğu arasındaki zıtlıktır. Şayet yavaş yavaş inerse, sıcaklığıyla aykırı düşmez ve onu zayıflatmaz. Bu tıpkı, kaynayan tercereye soğuk su dökmek gibidir, yavaş yavaş dökülmesi ona zarar vermez. Tirmizî, Câmi'inde Hz. Peygamber'in (s.a.) şöyle buyurduğunu rivayet eder; "Deve gibi bir defada içmeyin, iki veya üç solukta için. İçmeye başlarken besmele çekin, bitirince ham-dedin."[770]

Yemek yerken ve içerken başlangıçta besmele çekmenin, sonunda da ham-detmenin, yeme ve içmenin yaran, afiyeti ve zararını uzaklaştırmada büyük etkisi vardır.

İmam Ahmed b. Hanbel şöyle diyor: "Yemek dört niteliği toplarsa tam olur: Başında besmele çekilmesi, sonunda Allah'a hamdedilmesi, kalabalıkla yenmesi ve helâlinden olması." [771]

[766] Müslim, 2028.

[767] îbn Mâce, (3427) bu hadisi Ebu Hureyre'den merfû olarak ve: "Sizden bîri su içerken kaba solumasın. Yeniden içmek isterse kabı uzaklaştırsm, sonra yeniden isterse kabı ağzına koysun," sözleriyle rivayet eder. Bûsırî, Zevâid'de (varak 231) senedinin sahih, râvİIerinin sika olduğunu belirtir. Mâlik (2/925), Tirmizî (1888), Ahmed (3/26, 32) ve Dârimî (2/119) de Ebu Saîd el-Hudrî'den Rasûlullah'm (s.a.a) İçeceğe üflemeyi yasakladığım işitmiş olduğunu rivayet ederler. Bir adam: "Ey Allah'ın elçisi! Ben bir solukta kanmıyorum." deyince, Rasûlullah ona: "Kabı ağzından uzaklaştır, sonra soluk al." buyurdu. Adam: "Ben bunda çöp görüyorum."

deyince, "Onu dök." buyurdu. Senedi sahihtir. Buharı (1/221, 222) ve Müslim (267/65), Ebu Katâde'den merfu'an: "Biriniz su içerken, kaba solumasın." hadisini rivayet ederler.

[768] Nisâ, 4/4

[769] .Zayıftır, sahih değildir.

[770] Tirmizî, 1886. Senedinde Yezîd b. Sinan Ebu Ferve er-Ruhâvî vardır, zayıftır, bundaM şeyhi meçhuldür. Bu yüzden tbn Hacer,.Fethu'l-BârPde (1/81) onu zayıf görmüştür.

[771] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 4/436-437.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın