๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Zadul Mead => Konuyu başlatan: Safiye Gül üzerinde 05 Temmuz 2011, 15:58:46



Konu Başlığı: Bu umre kaza umresi midir
Gönderen: Safiye Gül üzerinde 05 Temmuz 2011, 15:58:46
4— Bu Umre Kaza Umresi midir?

 

Bu umrenin, umretü'1-kazâ diye isimlendirilmesinde ihtilaf edilmiştir. Aca­ba bu umre, engellendikleri umreyi kaza için yapıldığından mı, yoksa Hu-deybiye anlaşmasıyla karara bağlanıp yerine getirildiği için mi bu isimle isimlendirilmiştir? Bu konuda yukarıda geçtiği üzere iki görüş iîeri sürülmüş­tür. Vâkidî şöyle der: Bana, Abdullah b. Nâfi, babasından İbn Ömer'in şöy­le dediğini rivayet etti: "Bu umre kaza değil; fakat müşriklerin, müslümanlan muhasara ettikleri ayda müslümanların yapmaları şarta bağlanan umredir."

Fakihler bu hususta dört görüş ileri sürmüşlerdir:

1— Umreden alıkonan kimsenin kurban kesmesi ve yapamadığı umreyi kaza etmesi gerekir. Bu, Ahmed b. HanbePden gelen rivayetlerin birisi, hat­ta ondan rivayet edilen görüşlerin en meşhurudur.

2— Alıkonan kimsenin, kaza yapması gerekmez, kurban kesmesi gerek­lidir. Bu, Şafiî'nin ve mezhebinin zahirine göre İmam Mâlik'in görüşüdür; ayrıca Ebu Tâlib'in Ahmed b. Hanbel'den yaptığı rivayetidir.

3— Alıkonan kimsenin kaza yapması gerekir, fakat kurban kesmesi ge­rekmez. Bu, Ebu Hanife'nin görüşüdür.

4—  Alıkonan kimseye , ne kaza, ne de kurban gerekir. Bu da, Ahmed b. HanbelVen yapılan rivayetlerden birisidir.

 Umreden alıkonan kimseye, alıkonduğu umreyi kaza etmesini ve kur­ban kesmesini vacip gören kimseler, Hz. Peygamber (s.a.) ve ashabının, Mescid-i Haram'a gitmekten alıkonduklarında, kurban kesmelerini ve ertesi yılda bu umreyi kaza etmelerini delil göstererek: Umre, (sünnet iken) yapma­ya başlamakla vacip olur. Vacip ise ancak kendisinin işlenmesiyle sakıt olur. Hz. Peygamber (s.a.) umre tamamlanmadan önce ihramdan çıktığı için kur­ban kesmiştir." deyip, ayrıca âyetin zahiri, Allah Teâlâ'nın şu sözüne göre: "...Fakat herhangi bir sebeple, hac ve umreden alıkonursamz, o halde kola­yınıza gelen bir kurban kesin..." [836] kurban kesmeyi gerekli kılmaktadır, diye eklemişlerdir.

Alıkonan kimseye yapamadığı umreyi kaza etmeyi ve kurban kesmeyi acip görmeyenler ise şöyle söylemişlerdir: "Hz. Peygamber (s.a.) kendisiyle beraber ahkonanlardan hiçbir kimseye umrelerini kaza etmelerini emretme-miş, ihramdan çıkmaları kurbanlarını kesmeye bağlı olmamış, aksine asha­bına başlarını tıraş ettirmelerini ve yanlarında kurbanı olanlara kurbanlarını kesmelerini emretmiştir." Kaza etmeyi değil de sadece kurban kesmeyi vacip görenler ise; "Fakat herhangi br sebeple hac ve umreden alık onursanız o halde kolayınıza gelen bir kurban kesin." âyetini delil göstermişlerdir.

Kurban kesmeksizin sadece umrenin kaza edileceğini vacip gören kimse ise delil olarak diyor ki: Umre başlamakla vacip olur. Kişi alıkonduğu za­man, ahkonma mazeretinden dolayı umreyi tehir etmesi caiz olur. Alıkonma ortadan kalkınca, önceki vacibi tekrar getirir. Umre yapmak üzere girdiği ilk ihramla mümkün olduğu vakitte umreyi yapma araşma giren ihramsızlık hiçbir şeyi gerektirmez. Kur'an'ın zahiri bu görüşü reddeder ve kaza yapmaksızın sadece kurban kesmeyi vacip kılar. Çünkü Kur'an, alıkonan kimsenin yap­ması gereken tek şey olarak kurbanı gerekli kılmıştır ki, bu da alıkonan kişi­nin kurban kesmekle yetineceğini göterir. En iyi bilen Allah'tır. [837]


[836] Bakara, 2/196.

[837] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 3/424-425.