Ünite 10 : İslam

İSLAM

10.ÜNİTE

*Miladi 7.yy’da Hz.Muhammed tarafından tebliğ edilen dinin adıdır.

*ıslam; Allah’ın iradesine teslim olmak anlamındadır.

*ıslam’ın emirleri evrenseldir.

*Irk, sınıf, dil ayrımı yapmadan kardeş eşitliği temel alır.
ıslam’ın Tarihsel Gelişimi: 7. yy başında Arabistan’da ortaya çıkmış.

*ıslam; temelde Yahudilikteki seçilmişlik ve Hristiyanlıktaki teslis inancını reddeder.

*İSLAM;Hz Muhammed'in 610 yılında Mekke'de tebliğiyle başlamıştır.

*O dönemde Bizans’ın dini- Hristiyanlık ; Sasanilerin dini- Mecusilik ; Araplar arasında Putperestlik hakimdir.

*Mekkeliler Hz. İbrahim gibi tek tanrıya inanan haniflerdi.

*Araplar, Allah’ı ilah olarak kabul ediyor, Allah ile kendi aralarındaki işlerde putları aracı olarak görüyorlardı, Allah’a ortak koşanlar anlamında “müşrik” denilir.
Hz.Muhammed (SAV) 571 yılında Arabistan Yarımadası’ndaki Mekke’de doğdu.

*25 yaşında Hz.Hatice ile evlendi, 7 çocuğu oldu.

*Mekke’de haksızlığa uğrayan yerli- yabancı tüccarların hakkını korumak için
“ ERDEMLİLER TOPLULUĞU” anlamında “Hılfülfudül” toplantısına katılmıştır.

*”Siyah taş” anlamına gelen “Hacerülesved’i” yerine kimin yerleştireceği tartışma konusu olunca hakemlik yapmıştır.

*İlk vahiy 40 yaşında gelmiştir. (Alak Suresi 96 / 1-5)

*3 yıl kesintiden sonra Duhâ suresini teşkil edecek ayetler; Allah’ın onu unutmadığı, ahretin dünyadan hayırlı olduğu, yetimlere ve isteyelere iyi davranılması gerektiğini anlatır.

*İlk yıllarda doğru inanca sahip olmayla ilgili ayetler vahyedilir.Allah’ın birliği, ahret inancı,öldükten sonra diriliş üzerinde durulur.

*Hak dinden vazgeçmeyip bu uğurda can verenlere “şehit” denir.

*Mekkeli müşriklerin Müslümanlara işkencesi artınca Müslümanların bir kısmı Habeşistan’a hicret ettiler.

*Mekkeli müşrikler Hz.Peygamber’i kendisine vermesini istediler Ebu Leheb hariç herkes karşı çıktı ,vermeyince Haşimoğullarına boykot uyguladılar.

* Boykot kararında; Haşimoğullarıyla konuşulmayacak, kız alıp verilmeyecek, ticari alışverişte bulunulmayacaktır.

*Boykot sırasında yaşanan kıtlık nedeniyle Hz.Hatice ve Ebu Talip vefat etti.Bu yıla hüzün yılı denir.Allah-u Teala Rasulunun üzüntüsünü bir nebze olsun hafifletmek için Miraç olayıyla gönlünu rahatlattı.Miraçla birlikte namaz farz kılındı.

*Hz. Muhammed 622 yılında Ebu Bekir’le beraber Medine’ye hicret etti.Bu yıl, Hz.Ömer’in halifeliği zamanında hicri takvimin başlangıcı kabul edildi.

*Hicretten sonra 10 yıl Peygamberlik yapacaktır.Medine’ye hicret edenlere Muhacir, Medineli Müslümanlara Ensar denilir.

*Hicretin 2.yılında Alkollü içki ve şans oyunları yasaklandı.

*Mekke’yi kan dökmeden fathedince Mekkeliler toplu ıslam2ı kabul etti.

*Hicretten 10 yıl sonra Arap yarımadasının tamamı ıslam’ı kabul etti.

*Hicretin 10.yılı Veda Haccı’nı gerçekleştirdi. Hutbede; Allah’a iman, Müslümanlar arasında eşitlik, üstünlüğün takvada olduğu, faizi yasaklanması, kan davasının kaldırılması, kadınlara iyi davranılması, mirasın kadın-erkek arasında eşit dağıtılması kararı alındı.
Mekkeli müşriklerin uyguladığı boykot sırasında kaybettiği yakınları? Hz.Hatice ve Ebu Talib’tir.

Kutsal Metinler: 1) Kur’an 2) Hadistir

*Kur’an Peygamber’in 23 yıllık Peygamberliğinde parça parça inmiştir.

*Dili Arapçadır.Vahiyleri kağıda geçiren katiplere Vahiy katipleri denir. Allah Kur’an’ı koruyacağını ifade eder. ( Hicr -9)

*Peygamber’in ilk 10 yılık Mekke ‘de vahyedilen ayetler Mekki ayetler, hicretten sonra 13 yıllık Medine’de vahyedilen ayetler Medeni ayetlerdir.

*Ayetler ihtiyaç ve özel durumlara cevap halinde inmiştir.

* Hz.Ebu Bekir zamanında Zeyd b. Sabit başkanlığındaki komisyonca derlenmiş, Hz..Osman zamanında çoğaltılmıştır.114 sure bulunur.

*Hadis, Hz.Muhammed’in söz, fiil ve davranışlarını anlatan ifadeler.

*Kütüb-i Sitte’de yer alan kitaplar; Sahih-i Buhari, Sahih-i Müslim, Sünen-i Tirmizi, Sünen-i Nesâi, Sünen-i Ebu Davud ve Sünen-i ıbn Mâce’dır.

*Hadis kitabındaki hadisler, sened ve metin kısmı; ravilerin adlarının olduğu kısım sened, ravilerin naklettiği söz, metin kısmını oluşturur.
ınanç Esasları: ıman esasları ( Amentü) da denir.ıman; tasdik, itimat etmektir.

*tasdikin 3 mertebesi , kalp, dil ve fiil ile tasdiktir.Mümin hem kalbi hem diliyle tasdik eder. Münafık sade diliyle tasdik eder.Kafir inkar eder.

*ıcmali ıman ; iman esaslarını özetler. Kelime-i şehadet, Kelime-i Tevhid gibi..Tafsili ıman:Amentüdeki (6 iman esası)lerin tamamı.

*Allah’a iman, Meleklere ıman, Kitaplara ıman, Peygamberlere ıman, Ahirete ıman , Kadere ıman..

*Cebrail ve Mikail’in ismi Kur’an’da zikredilir. Cebrail’e ; Cibril,Rûhulkudüs, Rûhulemin,Rûh ve Resul denir.

*”Hatemü’n-Nebiyyin” Peygamber Efendimize denir.Uzeyr, Lokman ve Zülkarneyn’in peygamber olup olmadığı tartışmalıdır.

*Sıdk, Emanet,Fetanet,ısmet, Tebliğ peygamberlerin özellikleridir.

*Öldükten sonra hesaba çekilmek için toplanılan yere Mahşer Yeri veya Arasat denir.

*İnsan seçmekte hür olduğundan sorumludur,insan neyi seçerse Allah onu yaratır.
ıbadetler:

1) Namaz; Mekke döneminde Hz.Peygamber’in Miraç hadisesinde farz kılınmıştır.Farz namazlar; 5 vakit namaz, Cuma namazı ve cenaze namazı ( farz-ı kifaye)dır.Bayram namazı ve vitir namazı vacip namazdır. Nafile namazlar, 5 vakit namazların sünneti,Kuşluk namazı,Teheccüd namazıdır.

2)Oruç: Hicretin 1. yılında farz kılındı.Allah rızası için bedenle yapılır.

3)Hac: Maddi imkanı olan ve sağlıklı olan her Müslümana yılda 1 kez farzdır.hem mali hem bedenidir. Kabe Allah adına inşa edilen ilk mabeddir.

4)Zekat: Hicretin 2. yılında farz kılınmıştır.Kendisine zekat verilecek olanlar; Zekat verilecek olanlar; fakirler,miskinler,zekatın toplanmasında görev alanlar,kalpleri ıslam’a ısındıracak olanlar.kölelikten azad edecekler,borçlular,Allah yolunda sarf edecek olanlar, yolda kalmışlar..( Tevbe 9/60)

*Bayramlar: Ramazan Bayramı- bu bayram fıtır sadakası verildiğinden fıtır bayramı da denir. Kurban Bayramı- Hz.ıbrahim’den beri vardır.Bayramın ilk 3 günü kesilir.Küçük aş hayvanı 1 kiş, büyükbaş hayvanı 7 kişiye kadar müsadesi vardır. Arefe gününden başlayarak namaz sonlarında “Teşrik Tekbirleri” getirilir.

Mezhepler: Sünnilik:2 itikadi ( Maturidi ve Eş’ari), 4 fıkhi ( Hanefi, şafi, Maliki, Hanbeli) oluşur.Kur’an, Sünnet, ıcma ve Kıyas’ı delil olarak kabul ederler.

Hanefilik:Kurucusu ımam-ı Azam Ebu Hanife ( Numan b. Sabit)’dır.Ebu Yusuf ve Muhammed b. şeybani’de diğer kurucularıdır. Özelliği; görüşü nakli kaynaklar kadar akli yorumlara da dayandırması..

Şafilik:Muhammed b.idris es-şafi’dır.Karakterislik özelliği; hadislere fazla yer vermesidir.

Malikilik:Kurucusu;Malik b. Enes’tir.“Muvatta” kitabıdır.Peygamberin sözü kadar sahabenin sözlerine de önem vermiştir. Özelliği; Medinelilerin örf ve adetleri ile “istihsan” ve “mesalihi mürsele” metotlara başvurmasıdır.K.Afrika’da yaygındır.
Hanbelilik:Kurucusu Ahmed b. Habel’dır. şafiliğe yakındır.Özelliği, nakli delile dayanmasıdır.Suudi Arabistan’da yaygındır.

Şiilik:Hz.Ali taraftarıdır,Caferilik ( ımamiyye), Zeydiyye Ehl-i Sünnete yakındır. Hz.Ali’yi tanrılaştıranlara Gâliyye denir. Özelliği, imam inancı ve aşırı Ehl-i Beyt sevgisidir.ımamların korunmuş olduğuna inanırlar.

İmamiyye:İmam Cafer-i Sâdık’ın yolunu izleyenlere denir.Caferi de denir.Karakteristik özelliği; imamet düşüncesi ve takiyye düşüncesidir.”ımamlık” , nas , veraset, vasiyetle belirlenir.Hz.Muhammed’den sonra ımamlığın Hz.Ali’nin hakkı olduğuna inanırlar.

*Kabirde sorulacak sorudan biri de “ımamın kimdir?” sorusudur.

*Takiye inancına göre kişi uygun olmayan durumda, kendini,asli inancını ve görüşünü gizleyebilir.

*İlk 6 ımam; Ali, Hasan, Hüseyin,Zeynelabidin,Hz.Muhammed Bâkır,Caferi Sadık’tır.

*7. imamın kim olacağı tartışmalıdır,bu konuda 2’ye ayrılırlar.

1-İsnâ Aşeriyye ( 12 ımamcılar): Cafer-i Sadık’tan sonra imam onun küçük oğlu Musa Kazım’dır.Büyük oğlu ısmail, bazı günahları yüzünden kabul edilmez.

*Musa Kazım’dan sonraki imamlar; Ali Rıza, Muhammed Cevad, Ali Hâdî, Hasan el-Askeri’dır.

*12.İmam Muhammed Mehdi, ahir zamanda gelecek mehdi olduğuna inanırlar.

*Abdest alırken ayağı meshedilmesi,Mut’a nikahı, Secdede alnın özel taşa konması, ezana “Aliyyün Veliyyullah” ifadesinin eklenmesiyel Ehl-i Sünnet’ten farklıdır.ıran’da hakimdir.

2-İsmailiyye: 7.ımamın Cafer-isadık2ın oğlu ısmail olduğunu kabul edenlere denir.Seb’iyye de denir.

*ımam ısmail’den sonraki Muhammed Mektüm ve Muhammed Hatib gizli imamdır.

*Peygamberler “Nâtık Huccetler” konuşan delillerdir.ımamlar- Sâmid Huccet; Sessiz Delillerdir.

*ımamlar masumdur, korunmuştur,yanılmazdır.

*Hindistan’da “HOCALAR” adıyla devam eder.

Zeydilik:Hz.Ali’nin oğlu Hüseyin’in torunu Zeyd b. Ali taraftarlarına verilen isimdir.

*Mezhep anlayışı bakımından Ehl-i Sünnete yakındır.

*Günümüzde Yemen’de yaşar.

*Ehl-i kitap, kafir, mütraf, Fâsık,ehl-i zimmet,ehl-i fetret diğer dinleri tanımlamak için kullanılan kavramlardır.

*8.yy- 14.yy arasında dünya dinleriyle diyalog kurmuşlardır.
ıbn Nedim’inel-Fihrist , ıbn Hazm’ın el-Fasl , Biruni’nin Asâkiru...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın