|
Konu Başlığı: Zamanı Doğru Kullanma Bilinci Gönderen: Zehibe üzerinde 17 Eylül 2010, 15:27:57 ZAMANI DOĞRU KULLANMA BİLİNCİ Bünyamin OKUMUŞ I- Konunun Plânı A-Kur'ân'da zamana yemin ve zamanın değerinin vurgulanması 1-Çalışma saatleri 2-İstirahat Saatleri 3-İbadet vakitleri B-Belli bir ölçü dahilinde seyreden zaman konusunda bilinçli olmak 1-Değerlendirilen zaman 2-İsraf edilen zaman II-.Konunun Açılışı ve işlenişi Konuya Kur’ân’da zaman kavramına yapılan vurguyla girilir. Bu konuda ALLAH’ın zamana yemin etmesinin önemine işaret edilerek, gece ve gündüzün yaratılmasındaki hikmete ve bu vesileyle insanlar için sağlanan kolaylığa dikkat çekilir. Her şey gibi zamanın da ALLAH’ın insana bahşettiği en önemli nimetlerden olduğu belirtilir. Bu nimetin kadrini bilmek üzerinde durulur. Kur’ân’ın zamanı istirahat, çalışma ve ibadet vakitleri olarak tanzim etmesi, bir disiplin dahilinde ölçülü, düzenli ve bilinçli yaşamanın bir gereğidir. İnsanın farkında olmadan belki de en fazla zayi ve israf ettiği şey bilinçli kullanılmayan vakitlerdir. Bu bakımdan Asr Sûresinde insanın zarar ve ziyanı zamanla bağlantılı olarak ifade edildiği belirtilir. Asıl kazancın ise imanla irtibatlandırılarak iyi işler yapmak suretiyle zamanın değerlendirilmesinde olduğu vurgulanır. Buna bağlı olarak dünya ve ahiret saadetinin ancak zamanı iyi kullanmak suretiyle kazanılacağı, vakit nakittir ölçüsünden hareketle açıklanır. İnsanın başarıya erişmesinin, dünya ve ahiret saadetini temininin bununla orantılı olduğu açıklanır. III- Konunun Özet Sunumu Zaman ALLAH’ın insana bahşettiği en büyük nimetlerden biri olup, önemli olan bu nimetin kadrini bilmek suretiyle değerlendirmektir. Zamanı değerlendirmek onu ölçülü ve bilinçli kullanmakla olur. Bunun yolu da zamanı iş, ibadet ve istirahat saatlerine bölerek bir disiplin dahilinde zamana hükmetmekten geçer. Bunun dışında müslümanın boş vakti ve boşa harcayacak zamanı yoktur. Ömrümüz, sınırlı ve sonlu olduğundan sınırsız ve sonsuz mükafatları kazanabilmenin ve dünya hayatında başarılı olabilmenin yolu zamanı doğru ve verimli kullanmaktan geçer. IV-.Konu işlenirken Başvurulabilecek Bazı Ayetler وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ “Dediler ki: “Dünya hayatımızdan başka hayat yoktur. Ölürüz ve yaşarız. Bizi ancak zaman yok eder.” Bu hususta onların bir bilgisi yoktur. Onlar sadece zanda bulunuyorlar.” وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلاً “Biz geceyi ve gündüzü (kudretimizi gösteren) iki alâmet yaptık. Rabbinizden lütuf isteyesiniz, yılların sayısını ve hesabını bilesiniz diye gece alametini giderip gündüz alametini aydınlatıcı kıldık. İşte biz her şeyi açıkça anlattık.” Konuyla İlgili Diğer Âyet-i Kerimeler: Yunûs, 10/67; Duhâ , 93/1-2; Leyl, 92/1-7; Şems, 91/1-4; Fecr, 89/1-4; İnsan, 76/1-3, 25-26; A’râf, 7/54; Yûnus, 10/5-6; Asr, 103/1-3; Furkân, 25/47. V-.Konu işlenirken Başvurulabilecek Bazı hadisler وعَنْ أنَسٍ رَضِىَ اللّه عنه قال: خَطَّ رَسُولُ اللّهِ صلى الله عليه وسلم خَطاًّ وَقالَ: هَذَا الإنْساَنُ ، وَخَطَّ إلَى جَانِبِهِ خَطاًّ وَقالَ: هَذا أجَلُهُ، وَخَطَّ آخِرَ بَعِيداً مِنْهُ وَقالَ: هذَا الأمَلُ، فَبَيْنَماَ هُوَ كَذلِكَ إذْ جَاءَهُ الخَطُّ الْاَقْرَبُ. Enes (ra) anlatıyor: Resûlullah (sav) yere bir çizgi çizdi ve: "Bu insanı temsil eder" sonra bunun yanına ikinci bir çizgi daha çizerek: "Bu da ecelini temsil eder" buyurdu. Ondan daha uzağa bir çizgi daha çizdikten sonra: "Bu da emeldir" dedi ve ilâve etti: "İşte insan daha böyle iken (yani emeline kavuşmadan) ona daha yakın olan (eceli) ansızın geliverir." وعَنْ ابنِ عُمَرَ رَضِىَ اللّهُ عَنْهُمَا قال: أخَذَ رَسُولُ اللّهِ صلى الله عليه وسلَّمَ بِمَنْكِبِى وَقالَ: كُنْ فِي الدُّنْيَا كَأنَّكَ غَرِيبٌ أوْ عاَبِرُ سَبِيلٍ. وَكانَ ابنُ عُمُرَ يَقُولُ: إذَا أمْسَيْتَ فلاَ َتَنْتَظِرِ الصَّبَاحَ، وإذَا أصْبَحْتَ فلاََ تَنْتَظِرِ الْمَسَاءَ، وَخُذْ مِنْ صِحَّتِكَ لِمَرضِكَ، وَمِنْ حَياَتِكَ لِمَوْتِكَ. İbnu Ömer (ra) anlatıyor: "Resûlullah (sav) omuzumdan tuttu ve: "Sen dünyada bir garib veya bir yolcu gibi ol" buyurdu. İbnu Ömer şöyle diyordu: "Akşama erdin mi, sabahı bekleme, sabaha erdin mi akşamı bekleme. Sağlıklı olduğun sırada hastalık halin için hazırlık yap. Hayatta iken de ölüm için hazırlık yap." وعن أبى هريرة رضى اللّه عنه قال: قال رَسُولُ اللّهِ صلى الله عليه وسلم: أعْذَرَ اللّهُ تَعالَى إلَى امْرِئٍ أخَّرَ أجَلَهُ حَتَّى بَلَغَ سِتِّينَ سَنَةً. Ebu Hüreyre (ra) anlatıyor. Resûlullah (sav) buyurdular ki: "Ecelini altmış yaşına kadar uzattığı kimselerden Cenab-ı Hakk, her çeşit özür ve bahâneyi kaldırmıştır." وعن أبى هريرة قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: " قَالَ اللَّهُ يَسُبُّ بَنُو آدَمَ الدَّهْرَ، وَأَنَا الدَّهْرُ، بِيَدِي اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ ". Ebu Hureyre’den rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) Yüce ALLAH’ın şöyle buyurduğunu söyler: “Ademoğlu zamana söver. Halbuki zaman benim; yani gece ve gündüz benim tasarrufumdadır.” VI-.Yararlanılabilecek Bazı Kaynaklar 1-Canan, İbrahim, İslam’da Zaman Tanzimi (Vakti En İyi Değerlendirme Esasları), İstanbul, 1991. 2- Yazır, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur'ân Dili, İstanbul 1982,c. 9, s. 6070-6079. DİPNOTLAR: Câsiye, 45/24. İsrâ, 17/12. Buhârî, Rikak 4; Tirmizî, Zühd, 25. (2335) Buhârî, Rikak 2; Tirmizî, Zühd 25 (2334) Buhârî, Rikak 4. Buhârî, Edeb 101; Müslîm, Elfâz 2, (2246). |