Cennet

Cennet

Manevî Hazlar:

Ahiret saadetinin manevî tarafı, ilk önce müteakip va'dler tarafından selbî şekilde tanımlanmıştır:-Barış ve güvenlik[537]-Üzüntünün yokluğu[538]-Hicabtan muafiyet[539].-Hataların affı, günahların silinmesi[540]-Rahmet (onun, Allah'ın sevdiklerini kötülüklerden esirgemek suretinde açığa vurulması) ölçüsünde[541]'[542] Fakat, müsbet manevî sevinç, daha çeşitlenmiştir; Cennetliklerin hayatı bir:-Kardeşlik ve karşılıklı sevgi (Her çeşit hınçtan muaf) [543]hayatıdır.-ilâhî cemali temaşa[544]-Hoşnutluk ve sevinç[545]-Şeref ve şöhret[546] -Mutlulukları onların yüzlerini pınldatacaktır[547].-Onlar, kendileriyle alay etmiş olan düşmanlarına karşı kendilerini üstün hissedeceklerdir[548]-Cennete doğru olan yolculukları esnasında onların, önleri sıra ve sağ tarafa yer değiştiren ışıkları olacaktır[549]-Onlar, has kulların topluluğuna katılacaklardır[550]-Ailelerinin ve dostlarının refakatinde[551]-Oraya varışlarında, onları selamlayacak ve onlara şöyle diyecek plan melekler tarafından kabul edileceklerdir: "işte size va'dolunan mutlu gûyıi-nüz!"[552]hangi bir akrabalığı bulunan falan ya da filan başka kelime tarafından refakat edilir halde bjı-lunmasma göre, genişlemesi, daralması ve çeşitli şekillerde renklenmesi şeklindedir. Â**-j "rahmet" kelimesinin de bu gruptan sayılması gerekir. Üîj "İlgilenip acıma" kelimesi tarafından refaket edildiğinde o, pozitif bir fonksiyonu doldurur ve cömertlik anlamına gelir. Fakat, Laâ "fazl " keümesi ile birleştirildiğinde o, daha ziyade negatif bir rol oynar ve bu du-rumaa acıdan kurtulma, kötülüklerden korunma demek olur. Nihayet, yalnız olduğu zaman o, aynı zamanda her iki manayı verebilir. Böylece koruma unsuru, son iki durumda hazır bulunmaktadır. (Krş.el-En'âm -Yerleşince, onlar, kendilerine kutlamalarını ve barış dileklerini, sunarak, "bütün kapılardan girecek" olan, bu sonuncuların ziyaretlerini kabul edeceklerdir[553].-Rahman tarafından kabul edildiklerinde, O onlara "hüsnü kabul" gösterecektir[554]-O onlara, "selâm" diyecektir[555]. -Onları kendine yaklaştıracaktır[556]-Onları âlî derecelere yükseltecektir[557]-Kadir-i Mutlak Malik'in nezdinde onlar doğruluk makamında olacaklardır[558].-O'nun rızasına erişeceklerdir[559] -Esasen bu rıza karşılıklıdır[560].-Onlar iki suretle memnun olacaklardır; bizzat kendilerinden (geçmiş gayretlerinden) memnun olacaklardır[561]-Talihlerinden dolayı öyle olacakları gibi keza, yürüyüşlerine kılavuzluk ettiği ve Va'dlerini yerine getirdiği için onlar, sürekli olarak Allah'a hamdedeceklerdir[562].-Beyhudelikler, boş sözler, günah ve günahla suçlama, bu saadet i-ka-metgâhmdan bertaraf edilmişlerdir[563]- Orada sadece karşılıklı selamlaşmalar işitilir[564]- Ve yüce Allah'a sunulan hamd-ü senalar [565]- Böylece cennetteki manevî zevklere işaret eden naslar şu sayıya erişmektedir: (102 A, 70 B).

Hissî Saadet:

Eziyet edilen veya ihtiyaçlarında sıkıntıya sokulan yahut hatta sadece bedii zevklerinde rahatsız edilen bir vücuda birleştiğinde, ruhun kendi öz saadetinden serbestçe ve tamamen yararlanabilip yararlanabilemiye-ceğini bilmek bir mesele teşkil ermektedir. Bir sineğin sokması, bir motorun gürültüsü, kuvvetli bir koku, aşırı bir sıcaklık, şiddetli bir soğuk, hissedildikleri zaman, en mücerret şeylere hasredilmiş bir dikkati, az veya çok derin bir şekilde rahatsız etmemekte midirler? Bedeni bu acılardan sakındırmak, ona mümkün olduğu kadar mükemmel bir sükûnet sağlamak, aynı zamanda ruhu serbestçe çıkarmak ve ona daha büyük bir atılımı müsaade etmek değil midir? Bizim sağlık ve sükûn endişemizi, acıdan ve ölümden uzaklaşmamızı ahlâkî bakımdan meşru kılmak ve te-mellendirmek için, bu kadar söylemek yetişir. Bu görüş açısından fizikî hayatın bu temel ihtiyaçlarını tatmin etmeyecek olan bir ahlâkî mükâfat sistemi, açıkça eksik olacaktır. Kur'ânî sistemde böyle bir eksiklik gösterilemez. O, müstakabel ikâmetlerinde doğrulara, sadece ölümün yokluğunu [566]acılara karşı korunmayı[567] değil, fakat üstelik işkence yerlerinden uzaklaşmayı[568] sükûnu[569], kısacası kurtuluşu[570] garanti etmektedir. Kur'ânî dilde cennetin sinonimi "darüsseîâm"du[571] Fakat, bu nihayet negatif bir veçhedir. Ve insanlar, pozitif olarak1 acı çekmek zorunda olmamaktan tamamen memnun olduklarını beyan! etmiyorlar. Her zamanda, insanlık belli bir müsbet refahtan kendini emin kılmak, kendi hayat şartlarını iyileştirmek tabii eğilimini göstermiştir.Hasılı ilim ve tekniğin gayretinin başkaca konusu yoktur. Zaten şayet sağlanan bütün iyileşmenin aynı zamanda tasarruf edilmiş fizikî bir vazife ve ruhun neş'elenmesi için ziyade bir şans olması gerektiği düşünülürse, teşebbüs meşrulaştınlabilir. Bahtsızlık şudur ki, bilimin ilerlemesine ve san'ahn zarifleşmesine rağmen ve belki de hatta bu ilerleme ve incelme yüzünden, hayatın rahatlaştırılması için mücadele yakında sona erecek gibi görünmüyor. Aksine onun büyüklüğü artıyor. Kaydedilen her ilerleme,daha yüksek bir dereceye duyulan iştiyakı tahrik ediyor; ve oraya erişmek için git gide daha karmaşık bir edevat sistemine başvurmak gerekiyor. Yeni araştırmalara ve yeni çabalara olan ihtiyaç oradan ileri geliyor. Ve böylece sonsuza uzanıyor. Hatta, eşyayı getirildikleri yerde tutmak için bile, sun'i terkibimizin dağılmasına ve unsurların başlangıç durumuna geri dönmesine engel olmak amacıyla, oraya daima yoğun bir bakım çabası ile göz kulak olmak-icab ediyor. O şekildeki, genel olarak bizim rahatımızı aramaya, ondan istifade etmek için olandan çok daha uzun zaman ayırdığımız ve kendimizi oraya vere vere, basit bir araç olan şeyin, çabalarımızın içerisinde gerçek bir amaç ölçüsüne büründüğü söylenebilir.Bu zabtedilmez maddî saadet arayışı içersinde çağdaş vicdanın bir inhirafını görmek gerektiğini biz memnuniyetle anlıyoruz; fakat temel itiliş, her ne kadar ona esef edilebilirse de inkâr edilemez olan, daha derin bir temayülden gelmektedir. Hakikaten, daha asil ve daha özel olarak beşerî olan zihnî meşguliyetlerle uğraşması maksadıyla, insanın bütün bu bedenî ihtiyaçlardan muaf olması, hassas her vicdan için arzu edilmemekte midir? Hissî temayülleri tarafından hiç bir şekilde tahrik edilmemesi için hakîme iki çare sunuluyor. Birincisi onlarla mücadele etmek ve onları hissizlik durumuna irca etmektir: Tabiatın verdiği şartlar içerisinde, kaba, sun'i ve başarısızlığa mahkûm teşebbüs. Diğer çare onları, tezahürleri ölçüsünde itidal ve ahenkle tatmin etmektir; ve şu ihtiyatla ki bu tatmin ondan, zihnin işlenmesi için zorunlu olan bir zaman ve güç fedakârlığını gerektirmesin. Tersine durumda, ondan vakarla vazgeçmenin ve sadece onun hayat için kaçınılmaz olan asgari bir miktarını aramanın tercih edileceğine şüphe yoktur. Oysa ki, büyük veya küçük, çabalarımız, bu anlamda bize sadece, ancak az çok sınırlı bir mutluluk sağlamakla kalmamakta; fakat aynı zamanda ve aynı ölçüde, onlar ruhun hayatının safiyeti ve kemâlini tehlikeye atmaktadırlar. Tersine, maddî olsun manevî olsun, bütün bu arzuya şayan ve meşru metaların aranmak zorunda değil de bize sunulmuş olduklarını farzedelim, herşeyi kazanmak ve hiçbir şeyi kaybetmemek durumunda olmayacak mıydık? İdeal bu değil midir? Ve eğer bu ideal şu tecrübeler dünyasında gerçekleştirilemez ise, bir ecir dünyasında onun gerçekleşmesine engel olan nedir?Gerçekten de, niçin onun başka türlü olması isteniyor? Ahiret saadetinden müsbet hissî unsurun, her ne pahasına olursa olsun, tardedilınek istenmesi nedendir? Tabiatın düzeni ve güzelliği, ruhunküere bu nisbet-te zarar vermekte midirler? Çoğu zaman onlar dayanak ve heyula değilmidirler? Şüphesiz, onların gayet küçük olan değerini bilen hakîm, onları bizzat kendileri için aramaz; fakat o, sunulduklarında onları reddetmemek zorundadır. Bir hediye sunmak veya göğsümüze bir madalya takmak için bize dostça uzanan bir eli reddetmeye hakkımız var mıdır? Bu şeylerin değeri, maddelerinden ziyade manalarında yatmaktadır. Bunlar, ahlâkî incelikte kusur işlemeksizin, bağışlayıcılarının yüzüne geri fırlatı-lamayacak olan semboller, memnuniyet alâmetleridir.Kanaatimizce, cennetin Kur'ânî tasvirini, işte bu cihetten mülahaza etmek gerekmektedir. Gönlün sevincinin, tezahür ettiği yerdeki şairane kadronun cazibesini pek hariç bırakmadığı tasvir. Biz daha önce, çift taraflı müsbet ve menfî görünümü altında, ahiret saadetinin manevî yönünü ortaya çıkardık ve kurtuluşun negatif fizikî veçhesini az önce görmüş bulunuyoruz. Şimdi de, Kur'ân-ı Kerim'in ilâhî "Büyük Mülkü"[572] hangi hissî cazibe altında bize sunduğunu görelim.îlk önce engin bir bahçe tahayyül ediniz, o derecede engin ki "Onun genişliği göklerinki ve yerinkine birlikte eşit" olsun[573]-Ve orada, yer değiştirme ve istenilen yerde dinlenme hürriyetinden yararlanılır[574].-Gayet geniş bir gölgeli bahçe[575].-Orada ne güneşin sıcaklığının ne de soğuğun, şiddetinin kasıp kavurmadığı, daima ılıman bir iklime sahip[576]-Bu, mutlu bir serinleme mahallidir[577]. -Nehirlerin uzanıp gittiği alan[578]-İçimi bozulmayan su ırmakları, tadı değişmeyen süt ırmakları, içenlere zevk veren şarap ırmakları, süzülmüş bal ırmakları[579]-Ve orada su kaynakları fışkırıyor[580]-Çeşitli güzel kokularla kokulandırılmış olup, onunla birlikte nefis şarap karıştırılır[581]-Bu kutsal yerlerde, çeşitli meyveler yetişir[582]-Bol miktarda[583]-Ellerinin yetişeceği sarkık dallar üzerinden bizzat kendilerine sunulan[584]-Ve asla bitip tükenmeyen[585].-Ne de yasaklanmamış olan[586]-Daha sonra, gümüş ipliklerle çizilmiş, bu geniş yeşil halıda beliren güzel yapılar düşününüz[587].-Yüksek katlar halinde düzenlenmiş[588]-Su kıyısına inşa edilmiş; baş...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın