bağımlılıktan kurtulmanın yolu

Amy Winehouse örneğinden yola çıkan psikiyatrlar: Yeni bir dünya kurmadan, bağımlılıktan kurtulmak mümkün değil!

'27'ler Kulubü'nün son üyesi İngiliz şarkıcı Amy Winehouse oldu! 27 yaşında hayata veda eden müzisyenlerin ve daha birçoğunun ortak sorunu ise alkol ve uyuşturucu bağımlılığıydı. Rehabilitasyon da aldılar. Gelinen nokta ise hepimize acı veren 'başarısızlıklar' oldu!

"Beni rehabilitasyona göndermeye çalıştılar, ben 'hayır, hayır, hayır' dedim-Evet kötüydüm ve döndüğümde, bilecek, bilecek, bileceksin-Zamanım yok ve babam iyi olduğumu düşünüyorsa-Beni rehabilitasyona göndermeye çalıştılar, gitmeyeceğim..." 23 Temmuz'da, henüz 27 yaşında, müzik yaşamının başında sayılabilecek bir dönemde hayata veda eden İngiliz şarkıcı Amy Winehouse'un sözleri bunlar. Uyuşturucu ve alkol bağımlılığı nedeniyle, zor günler geçiren ve adeta 'geliyorum' diyen bir ölümün sahibi, 'Rehab' adlı şarkısında bu reddiyeyi ilan ediyordu. Winehouse'un rehabilitasyon sürecinden nefret etmesi bir yana, 27 yaşında ve benzer nedenlerle ölen sanatçılar arasına girmekten korktuğu da, iki yıl önce, arkadaşının ifadelerine yansımıştı: "O da çok korkuyor. Hatta 27 yaşında ölen ünlüler kervanına katılacağını düşünüyor." Amy'nin korktuğu ne yazık ki başına geldi... Ama bu trajik son müzikseverler için hiç de yabancı değildi!

Dünyanın gelmiş geçmiş en iyi gitaristi sayılan Jimi Hendrix de, tıpkı Amy gibi 27'sinde aşırı ilaç alarak, intihar etmeyi denemiş ve 18 Eylül 1970'te kusmuğunda boğularak ölmüştü. Gitarın solak sihirbazının uyuşturucu bağımlısı olduğu biliniyordu. Bu şok atlatılamamıştı ki, 16 gün sonra, efsane yorumcu Janis Japlin'in ölümüyle yıkıldı, müzik dünyası. O da, Los Angeles'ta, aşırı dozda eroin almasının ardından tıpkı Hendrix gibi kusmuğunda boğulmuştu. Üstelik, Hendrix'le aynı yaştaydı. Acılı bir yıl nihayet bitti sanılırken 1971'e dair umutları, rock grubu The Doors'un solisti Jimi Morrison'ın ölümü yıkıyordu. 27 yaşındaydı... 3 Temmuz'da Paris'te otel odasının küvetinde ölü bulunduğunda, sebep olarak başta kalp krizi dense de, daha sonra uyuşturucu nedeniyle öldüğüne dair kanılar arttı.

Benzer akibetleri yaşayan sanatçılar bu kadar da değildi! Led Zeppelin'in davulcusu John Bonham (1980); ünlü grup AC-DC'yi yükselten adam olarak bilinen ve aşırı alkol kullanımı nedeniyle kusmuğunda ölen Bonn Scott (1980), caz müziğe yön veren isimlerden biri olan Charlie Parker (1955); uyuşturucudan defalarca uzaklaşmaya çalışmasına rağmen, aşırı eroin yüklemesi nedeniyle 1994'te hayatını kaybeden basçı Kristen Pfaff gibi çok sayıda örnek var...

1994 yılında, 27 yaşında intihar eden, Nirvana'nın solisti Kurt Cobain; Amy Winehouse'tan önce, hepimizin içini acıtan belki de son örnekti. 'Grunge' müziği zirveye taşıyan Cobain, kronik mide ağrılarını dindirmek amacıyla eroin kullanmaya başlasa da, zamanla bağımlı hale geldi. 'Kendisine çekidüzen vermek için' bir ay boyunca rehabilitasyon programına devam etti. Ağrılarının devamı üzerine, eroine geri döndü.

Bebeği doğduğunda yeni bir tedavi kürüne devam etse de, 4 Mart 1994'te 'Rolpnol' adındaki çok güçlü bir uyku ilacıyla içkiyi beraber alarak komaya girdi. Bu olayın ardından grup arkadaşlarının baskısıyla uyuşturucuyla üçüncü kez mücadeleye girişti. Yine başaramadı! Çok kısa bir zaman sonra ortadan kaybolan Cobain, 6 günlük aramanın sonucunda evinde intihar etmiş bulundu... Öldüğünde 27'sindeydi... Kristef Pfaff ve Kurt Cobain'e benzer biçimde, Amy Winehouse'un da defalarca girdiği tedavi sürecinden başarısızlıkla çıktığı biliniyor. İngiliz şarkıcı; aşırı alkollü çıktığı, sesinin kısıldığı ve tepkilerin ardından sahneden inmek zorunda kaldığı Belgrad konserini de kapsayan Avrupa turnesi öncesinde, son tedavi programını yarıda kesmişti.

***

"Sanatçı rollerini, kimlikleri haline getiriyorlar"

Peki bunca mücadeleye rağmen, tedavi süreci, Batı'daki sanatçılarda neden pek de bir işe yaramıyor? Bu konuyla uzun süredir ilgilenen psikiyatrist Prof. Dr. Kemal Sayar, Batı tıbbının insanı biyokimyasal bir molekül yapısına indirgeyen anlayışının etkin olduğu kanaatinde. Maddesel anlayışın varoluşsal çelişkileri gözden kaçırdığını belirten Sayar şöyle devam ediyor: "İnsan, sadece biyokimyası değiştirilerek daha 'iyi' bir insan olmaz! Biyolojik paradigmaya odaklanan psikiyatri, insanın derinliğini hesaba katmayan, zavallı bir organizma olarak gören kaderci bir anlayışa sahip." Prof. Dr. Sayar, buna 'biyolojik kadercilik' diyor ve ruhsal şifa getirmeyeceğinin altını çiziyor.

Batı'daki uyuşturucu ve alkolle mücadele yöntemlerinin başarısızlığını ise şöyle açıklıyor Kemal Sayar: "İnsanlara yaşam tarzlarını değiştirmeleri için kuvvetli bir imkân sağlayamıyorlar. Alkol ve uyuşturucuya bağımlılığı sağlayan şey, bu kültürün içindeki anlamsızlığın ta kendisi. Sanatçılar, hayatlarına bir anlam bulamadıkları için, benliklerinin içi boşaldığı halde oraya daha yüce bir ideal koyamadıkları için, anlık vecd halleri sağlayan uyuşturuculara yöneliyorlar. İnsanı sadece biyokimyasal moleküllerden ibaret görürseniz; onun modern dünyanın içindeki şaşkınlıklarını, yönsüzlüklerini durduramazsınız. Rehabilitasyon programları bir işe yaramaz!" Psikiyatr Dr. Mustafa Merter'e göre o boşluğun ortaya çıkışındaki en temel faktör, 'rol'. Kendisine gelen sanatçılara yönelik psikoterapilerde, üzerlerine 'ikinci bir deri' gibi yaşına rolleri sıyırmayı denediğini söyleyen Merter, "Çok acı verir. Çünkü alışmıştır. Personası (rolü), olumsuz anlamda çok gelişmiştir. Hırs, şan, güç, tesir gibi 'ikincil avantajların', onlara doyum verdiğini sanırlar. Bu yönleriyle yüzleştirdiğiniz zaman, dayanamazlar... Ölmeden ölmektir bu, bir manada. Psikoterapinin başarısız olmasının ilk nedeni, bu rolün çok güçlü olmasıdır." diyor.

zaman
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın