Kekemeliği yenebiliriz!

Kekemeliği yenebiliriz!

Kekemelik nedir? Kekemelik, konuşma sırasında konuşmanın düzenli bir biçimde ilerlemesini bozan, duraklama, bazı ses ve kelimeleri tekrarlama ya da bir heceyi uzatarak söylemedir. Bu durum, bazı kişilerde sosyal ortamlardan kaçınmaya yol açmakta, kişide kaygı ve üzüntüye yol açmakta olan bir dil bozukluğudur.

Bazı kişilerde gerilim düzeylerinin yüksek olması ve ortak bir özellik şeklinde bu gerilimin nefes borusu ve ses tellerine iletilmesi ile ilişkili olabildiği ya da beyindeki konuşma merkezi ile ilişkisi olduğu yönünde düşünceler bulunmaktadır. Anne ya da babada takıntılı - saplantılı kişilik yapısının olması da bu tür bozukluğa sebep olabilmektedir.

Aynı zamanda, çocuklukta yaşanmış olan endişe, şiddet, korku veya gerilimin etkilerinin de olduğu düşünülmektedir. Bir görüşe göre kişinin çözümleyemediği ve bilinçaltına doğru bastırdığı ruhsal çatışma, korku ya da isteklerinin sonucunda oluşan nevrozların bir görünümü olarak düşünülmüştür.

Kekemelikte ebeveynin etkisi!

Kekemelik vakaları incelendiğinde, konuşma bozuklukları görülen çocukların genellikle baskıcı, katı kuralcı, aşırı titiz ve mükemmeliyetçi bir aileden geldikleri görülmektedir. Bu anne babaların, çocuklardan beklentileri çok yüksektir. Çocukları devamlı denetim ve takip altında tutarlar. En küçük bir yanlışında ikaz eder, düzeltmesini isterler. Kibar ve düzgün konuşmasına aşırı önem verirler. Yanlışlarından dolayı sık eleştiri ve uyarı alır. Başka çocuklarla kıyaslanır. Kendisinden yaşının üstünde bir tertip düzen ve düzgün konuşma beklenen çocuk nerede, ne zaman, neyi, nasıl söyleyeceğini iyice düşünmek ve tartmak zorunda kalır. Yanlış bir şey söylemekten korkar. Bu korku duraksamasına ve iç çatışması yaşamasına yol açar. Kekemelik, bu iç çatışmanın dile yansımasından başka bir şey değildir. Çocuk kekelemeye başladığı zaman işi daha da zorlaşır. Alay konusu olur. Her an kekeleyeceği korkusu ile konuşmaktan çekinir. Kendine olan güvenini kaybeder, sosyal gelişimi aksar. Aile tutumunu değiştirmediği sürece çocuğun bu kısır döngüden kurtulması çok zordur.

Hangi durumlarda belirginleşir?

Tanışılmamış yabancıların bulunduğu yerlerde, kalabalık ortamlarda, müdür, öğretmen gibi bir otorite konumundaki kişilerin karşısında, telefona yanıt verme esnasında ve beklenmedik bir durumla hazırlıksız bir şekilde karşılaşma gibi hallerde kekemelik daha fazla belirginleşmektedir. Özellikle çocuklar, korktukları bu gibi durumlardan kaçınmaya çalışırlar. Söyleyemedikleri bir sözcüğün yerine hemen bir eşanlamlısını getirerek cümleyi tamamlamaya uğraşırlar. Adları sorulduğunda yanıtlamakta güçlük çekebilirler.

Öğrenciler bu nedenle sınıflarda arka sıralarda oturmaya çalışır, parmak kaldırmaz, konuşmalarda dinleyici olmayı yeğler, yoklamalar alınırken geç yanıt verirler, ya da el kaldırarak kaçınma davranışı gösterirler. Daha çok mimikleriyle yanıt vermeye eğilimlidirler. Yeni bir şey söylemek ya da istemek yerine başkaları ile ayni fikirde olduklarını ya da ayni şeyi istediklerini belirtirler.

İlk belirtileri ne zaman görülür?

Toplumumuzda yüzde 3-4 oranında görülmektedir. Çocuklarda genellikle ailedeki daha küçük çocuklarda görülmektedir. Erkeklerde kadınlara göre 3-4 kat daha çok görülmektedir. Kentlerde köy kesimlerine göre daha çok görülmektedir. Belirtileri en çok 2-7 yaş arasında görülmekte olup, ortalama başlangıç yaşı 5 yaş civarındadır.

Genel olarak erkek çocukların kızlara göre daha karmaşık düzeyde kekelemelerinin olup, daha çok kekeleyerek, daha az karşılarındakilerle göz göze gelmeye çalıştığı, iletişim kurmaktan kaçındıkları, dolayısıyla tedavilerinin de daha uzun sürdüğü belirlenmiştir.

Kekemelik, bazı vakalarda erişkinliğe geçiş döneminde atlatılmakta, bunun dışında tedavi edilmeyen vakalar ise ömür boyu sürmektedir.

Çözüm için neler yapılabilir?

* 1- Çocuğunuzun yaşadığı konuşma bozukluğu/güçlüğü hakkındaki duygularını onunla konuşmaktan çekinmeyin. Onun duygularını tanıyın ve paylaşın. Rahatlayarak, tedirgin olmadan bunu konuşmasını sağlayın.

* 2- Çocuğunuzun hangi ortamlarda daha akıcı konuştuğunu gözlemleyerek belirleyin. Bu ortamlar genellikle onun kendini daha rahat ve güvenli hissettiği ortamlar olmaktadır. (Özellikle yakın arkadaşlarıyla beraber bulunduğunda...) Çocuğunuzun bu ortamlardaki ruh yapısını gözlemlemeye çalışın.

* 3- Sürekli soru sormaktan vazgeçin. Sorularınızın kısa ifadelerle cevaplanabilir olmasına özen gösterin. Esas olan, üzerinde taşıdığı tedirginlikten kurtulabilmesidir, bu da çoğunlukla 'güven' duygusu ile olur.

* 4- Size cevap verebileceği yeterli zamanı tanıyın ve çocuğunuzun sözünü kesmemeye gayret gösterin.

* 5- Konuşmaya başlamadan önce düşünmesini, yavaş olmasını, rahatlamasını, derin bir nefes almasını özellikle belirtin.

* 6- Onun yerine cevap vermemeli ve onu tamamlamamalısınız. Durup tekrar başlamasını, zorlandığı kelimeleri kullanmaktan kaçınmasını önermeyiniz.

* 7- İletişimde çocuğunuzun, dudak ve ağız hareketlerine bakmaksızın onunla göz kontağını sürdürün.

* 8- Öğrencinin nasıl söylediğinden çok ne söylediğine odaklanın ve onu sözel etkinliklere katılım konusunda yüreklendirin.

* 9- Küçük yaşlardan itibaren sosyal ortamlara alışmasını sağlayın. Bunun için en uygun yöntem, küçük yaşlarda çocuğun vakit namazlarına camiye götürülmesidir.

* 10- Grup çalışması, koro gibi sınıf etkinliklerine katılmasını da sağlayın. Bu tür etkinliklerle kendisini ifade etmesine imkân tanıyın.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın