Çocuğunuzun öksürük nöbetleri ne sizi uyutuyor ne de onu, anne baba olarak içiniz sızlıyor. Vermediğiniz ilaç, içirmediğiniz bitki çayı kalmadı. Peki öksürükle başa çıkmak için daha ne yapmalı?

 
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlen Kaya Çardak, çocuklarda öksürük hakkında bilgi verdi.
Soğuk mevsimlerde en sık rastlanan şikâyetlerin başında öksürük geliyor. Öksürük 3–4 gün gibi kısa süreli olabildiği gibi, 1 aydan daha fazla da devam edebilir. 3–4 haftadan uzun süren öksürükler “kronik öksürük” olarak değerlendirilir ve mutlaka ileri tetkik edilmesi gereklidir.
Öksürük gerçekte vücudun bir savunma mekanizmasıdır ve solunum yollarının en üstünden (burun içi bir sorundan) en altına kadar herhangi bir noktadan kaynaklanabilir. Kişi öksürerek üst veya alt solunum yollarındaki enfeksiyon etkeni ve alerjik madde gibi yabancı cisimleri vücudundan atmaya çalışır. Bu refleks mekanizmanın baskılanması çocuklarda tehlikeli sonuçlar doğurabileceği için öksürük kesici ilaçlar çocuk yaş grubunda kullanılmamalıdır.

Amaç, öksürüğe neden olan sorunu oradan kaldırmak olmalı

Çocuklarda tedavi uygularken amaç öksürüğü kesmek değil, öksürüğe neden olan sorunu oradan kaldırmak olmalıdır.
Öksürüğe; burun akıntısı, boğaz ağrısı, baş ağrısı, ateş, kusma, hırıltı, sık nefes alma, zor nefes alma eşlik edebilir. Öksürüğe eşlik eden bulgular arasında yüksek ateş (39 ve üzeri) zor ve sık nefes alma, morarma gibi sorunlar varsa acil doktora başvurmak gerekir. Özellikle yemek esnasında ani başlayan öksürük zor ve sık nefes alma eşlik ediyorsa yabancı cisim yutulması düşünülür, çok acil tanı konup tedavi edilmesi hayati önem taşır. Çok yüksek ateş (39 ve üzeri) ile birlikte görülen öksürüklerde alt solunum yolu enfeksiyonu (zatürree) riski olduğundan, acil tanı ve tedavi şarttır.
3 haftadan kısa süren akut öksürük nedenleri arasında başta üst solunum yolu enfeksiyonları gelir. 3 haftadan uzun süren kronik öksürüklerde ise enfeksiyonlarla birlikte alerjik hastalıklar ön planda düşünülür. Ülkemizdeki sıklığı göz önüne alındığında kronik öksürüklerde tüberküloz–verem hastalığı da unutulmamalıdır.
Pasif sigara dumanına maruz kalma, özellikle hem anne hem babanın sigara içiyor olması çocuklarda başka hiçbir sorun olmaksızın öksürüğe neden olabilir. Vücut direncini artırmak, dengeli bir beslenme düzeni sağlamak gibi önlemlerle kısa süreli öksürüklerde iyileşme sağlamak mümkündür.

Tedavide izlenecek yol

Kısa süreli ve ateşsiz öksürük olan kişilere tetkik yapılması gereksizdir. Yüksek ateşin eşlik ettiği öksürüklerde ve 3 haftadan uzun süren kronik öksürüklerde ileri tetkik yapılır.
& Akciğer filmi, sinüs filmi
& Kan tetkikleri
& Alerjik kaynaklı olduğu düşünülen kronik öksürüklerde ise “alerjik deri testleri” yapılmalıdır.
& Ülkemizde sık görülen bir kronik öksürük nedeni olan tüberküloz tanısı için “PPD testi” adı verilen bir test yapılır.
Aşı, hangi yaşta yapılmalıdır?
Bu 3 aşı her doğan bebeğe rutin olarak yapılmalıdır. Boğmaca ve menenjit aşıları “karma aşı” adı altında 2 – 4 – 6 ve 18 aylık her bebeğe uygulanır. Zatürree aşısı (pnömokok aşısı) son 2 yıldır ülkemizde rutin olarak uygulanmakta olduğu için, daha büyük yaştaki çocuklarda bu aşının unutulmaması önemlidir.