İman ve küfrün mahiyeti

ÎMAN VE KÜFRÜN MAHİYETİ

Küfür ile iman biribirlerine karşıt olan iki şeydir. Birisinin yok olması diğerinin varolması demektir.

Asıl imanın çeşitli şubeleri bulunmaktadır. Her şubesine de iman denilmektedir. Namaz ve oruç da imandan sayılır. Batıni amellerden olan haya, tevekkül, Allah'tan korkma ve ona yönelmek de imandandır. Bu saydıklarımız ve daha niceleri imanın bir şubesidirler. Bu şubeler "yolda bulunan eziyet verici bir şeyi yoldan kaldırmak'la son bulur. Bunun yapmak da imanın şubelerinden bir şubedir. Bu şubelerin içerisinde imanın yok olmasıyla ilgili şubeler vardır. Örneğin şehadet şubesi gibi. (Tevhid kelimesini terketmek) ve aynı zamanda terkedilmesiyle beraber (de) imanın var olmasını gerektiren şubeler vardır. Örneğin yolda eziyet veren bir şeyi kaldırmamakla. Bu iki şube, yani (en yüksek şube olan şehadet ve en son olan eziyet veren şeyi kaldırmak) arasında birbirinden ayrı ve büyük şubeler bulunmaktadır. Bunların bir kısmı şehadet şubesiyle ilgilidir ve ona daha da yakındır. Bu şubelerden bir kısmı da yolda eziyet veren bir şeyi kaldırmakla ilgilidir ve ona daha da yakındır.

İmanda olduğu gibi küfür de şubelere sahiptir. Nasıl ki imanın şubeleri imansa, küfrün şubeleri de küfürdür. Haya iman şubelerinden bir şube ise hayasızlık da küfür şubelerinden bir şubedir. Doğruluk imanın kısımlarından ise yalan da küfrün kısımlarındandır. Nasıl ki namaz, zekat, hacc ve oruç imanın şubelerinden ise bunları terketmek de küfrün şubelerinden bir şubedir.

Allah’ın indirdikleriyle hükmetmek imanın şubelerindendir.

Allah’ın indirdikleriyle hüküm etmemek de küfrün şubelerindendir.

İtaatin tümü imanın şubelerinden birisi olduğu gibi asiliğin tümü de küfrün şubelerindendir.

İmanın şubeleri iki kısma ayrılır.

1- Kavli (söz)

2- Fiili kısımdır.

Aynı zamanda küfrün şubeleri de:

1- Kavli (söz)

2- Fiili olmak üzere iki kısımdır, imanın kavli kısmının yok olmasıyla imanın yok olmasını gerektiren (vacip kılan) şubeleri vardır.

Aynı zamanda imanın fiili kısmının yok olmasıyla da imanın yok olmasını vacip kılan (gerektiren) şubeler vardır.

Küfrün, kavli (söz) ve fiili (amel) kısımları da imanın kısımları gibidir. Yani sözlü olarak ve isteyerek küfür kelimesini söylemek küfür şubelerinden bir şubedir. Aynı zamanda fiili olarak da küfrü gerektiren bir şey yapmak küfrün şubelerindendir. Mesela puta tapma, Kur'an'la alay etme gibi.

Başka bir esas daha vardır, o da imanın hakikatinin kavil (söz) ve amelden müteşekkil olmasıdır.

Kavli iman iki kısma ayrılır. Dilin kavli ki bu da İslam kelimesiyle konuşmaktır. Ameli iman da niyet ve ihlastır. İkinci kısımda uzuvların amelidir. Şayet bu dört nitelik bir kimsede yok olursa o kimsede imanın tamamı yok olur. Bu dört şey de şunlardır.

1- Kavli’l kalb

2- Kavli'lisan

3- Ameli'l kalb

4- Ameli'l-Cevarih.

Şayet kalbin tastiği yok olursa diğer parçalar hiçbir fayda vermez. Çünkü kalbin tasdiği itikadın olması için şarttır. Bu olduktan sonra faydalı bir iman olur. Sadık bir itikadla birlikle kalbin amelinin yok olma hali konusunda mürcie mezhebi ile ehl-i sünnet arasında olan bir savaş (mücadele) söz konusudur. Çünkü ehli sünnet kalbin amelinin yok olması halinde tasdiğin hiçbir faydasının olmadığı ve imanın yok olduğu görüşünde toplanmışlardır.

Çünkü Resûlullah (s.a.v)'ı tasdik eden İblis, Firavun ve kavmi, Yahudiler, müşrikler ve onun risaletini tasdik edenlere tasdiklerinin hiçbir faydası olmamıştır, ki bu kimseler onun tasdiğini (O (yani Resûlullah) yalancı değildir. Fakat biz ona ne tabi oluruz ne de iman ederiz.) yapıyorlardı.

Az önce de belirttiğimiz gibi iman yalnızca tasdikten ibaret bir şey değildir. Oysaki iman (aynı zamanda) bağlanma ve itaat için lazım olan şeyleri tasdikten ibarettir.

Hidayet yalnızca Hakk'ı bilmekten ibaret değildir. Oysaki hidayet vacip olan bilinenlerle amel edilmesi ve lazım olan şeylere tabi olunmasının bilinmesidir.

Şayet ilk tarife hidayet denilirse bu tam bir hidayet olmuş olmaz. Nasıl ki itikadın tasdiğine hidayet denmezse bu tasdik de iman için lazım olan tasdik değildir. Müslümanın bu esasları, iyi bilmesi gerekir. Başka bir esas daha vardır o da küfrün iki çeşit olmasıdır:

1- Ameli küfür,

2- İnkarı ve inadî küfür.

İnkari küfür Allah'u Te'ala tarafından Resule gönderilmiş olduğu bilinen bir şeyde, inkar ve inad edilmesidir.

Mesela Rabbin hükümlerini, fiillerini, sıfatlarını ve isimlerini inkar etmek gibi. Bu çeşit küfür bütün yönleriyle imana zıttır.

Fakat ‘ameli küfür ise imana zıd olan ve imana zıd olmayan küfür olarak ikiye ayrılır.

Amelî küfürden olup imana da zıd olan şeylerden bazılarını şöyle zikredebiliriz: Puta tapma, Kur'ân’la alay, peygamber öldürmek ve onu sövmek imanın zıddı olan amellerdir.

Allah'ın indirdikleriyle hükmetmemek, yine namazı terketmek kesin olarak 'ameli küfürden sayılırlar. Allah ve Resulü buna küfür ismini verdikten sonra bunlardan küfür ismini kaldırmak mümkün değildir. Allah'ın indirdikleriyle gelen hadislere dayanıldığında (da yine) namaz kılmayan bir kimse kafirdir.

Fakat bu küfür şekli itikadı bir küfür olmayıp 'ameli bir küfürdür (yani insanı İslam dininden çıkaran mutlak anlamdaki küfür değildir.)

Allah'ın indirdikleriyle hüküm etmeyen birisini Allah kafir olarak vasıflandırdıktan, kafir olarak isimlendirdikten sonra onlara bu ismi vermemek mümkün değildir. (Kesinlikle bu isimle anılmalıdırlar).

Resûlullah (s.a.v) komşusunun kendisinden emin olmadığı kimseden, içki içen kimseden, zina yapan kimseden imam zaîl kılmıştır.

Bu kimselerden imanın izale kılınması bunların amel yönünden kafir olduklarını göstermektedir.

Yoksa (onların bu durumu) itikad ve inkar küfrü olarak gösterilmemiştir (yani bu ameller inkarî küfür değildirler).

Ve nitekim de Resûlullah'ın (s.a.v) bir hadisinde şöyle buyuruyor:

"Bazılarınızı bazılarınızın boynunu vurup da kafir olarak bana dönmeyin."

İşte buradaki küfür ameli küfürdür. Başka bir hadiste ise; "Kim, kahini (falcıyı) doğrular ve kadına arkadan yaklaşırsa, o Muhammed'e küfretmiştir.", yani inkar etmiştir.

Diğer bir hadiste ise; "Şayet bir adam kardeşine "sen kafirsin" derse bu söz ikisinden birisini küfre götürür."

Başka bir hadiste; "Hile yapan bizden değildir." yine bir hadisinde;

"Kendi nefsi için istediğini kardeşi için istemeyen bizden değildir." buyurur.

Allahu Teala, Kur'an-ı Kerîmde kitabının bazılarıyla amel edeni mümin kitabın bazısını terkedeni de kafir olarak göstermiştir.

Şu ayet-i kerime bize ışık tutmaktadır.

"Birbirinizin kanını dökmeyeceksiniz, birbirinizi yurtlarınızdan çıkarmayacaksınız!" diye sizden söz almıştık. Göz göre göre biribirinizi öldürüyorsunuz sizden bir grubu yurtlarından çıkarıyorsunuz, onlara karşı günah ve düşmanlık yapmakta birleşiyorsunuz. Onları, çıkarmak size yasaklanmışken (çıkarıyorsunuz sonra da) esir olarak geldiklerinde fidyelerini verip (kurtarıyor)sunuz. Yoksa siz kitabın bir kısmına inanıp bir kısmını inkar mı ediyorsunuz? Sizden bunu yapanın cezası dünya hayatında rezil olmaktan başka nedir? Kıyamet gününde de (onlar) azabın en şiddetlisine itilirler. Allah yaptıklarınızı bilmez değildir."[125]

Allahu Teala bu ayette kendilerine emretmiş olduğu ve uymalarını istemiş olduğu sözden bahsetmektedir. Bu söz alma onların bunu tasdik ettiklerine delalet etmektedir ki onlar biribirlerini öldürmeyeceklerini ve biribirlerini yurtlarından çıkarmayacaklarına dair söz vermişlerdi Daha sonra Allah Teala onların bu emre karşı geldiklerini ve onlardan bazılarının bazılarını öldürdüğünü ve onları kendi yurtlarından çıkardıklarını haber vermektedir.

Bu, onların kitapta kendilerinin işledikleri küfürleridir Daha sonra aynı fırka (yani yurtlarından kendileri tarafından çıkarılmış kimseler) esir olarak geldiklerinde fidyelerini verip onları kurtarıyor. Bu da onların kitapta kendilerine haber verilen imanlarıdır: Onlar söz verdikleri şeyleri yerine getirmekle mümin o söz verdiklerini terketmiş olduklarından dolayı kafirdirler.

Amelî imanın karşıtı ameli küfürdür. İtikadî imanın zıddı ise ıtikadi küfürdür.

Resûlullah (s.a.v) bu söylediğimiz şeyleri sahih olan hadisinde ilan etmektedir.

"Müslümana sövmek fasıklık onu öldürmek ise küfürdür."

Resûlullah bu hadiste sövmeyle öldürmeyi biribirinden ayırmıştır. İkisinden birisini (sövmeyi) fasıklık olarak nitelendirmiştir ki bununla da kafir olmaz. Diğerini de (yani öldürmeyi) küfür olarak nitelendirmiştir ki buradaki küfür ameli bir küfür olup itikadı bir küfür olmadığı malumdur ve bu küfür insanı İslam dairesinden bir bütün olarak çıkarmaz. Nasıl ki zina yapan, hırsızlık yapan ve içki içen birisi İslam dairesinden çıkmıyorsa ve aynı zamanda iman ismiyle de isimlendirilemiyorsa bile bu işleri yapan İslam dairesinden çıkmaz.

Bu açıkladığımız şeyler İslam ve küfrün gereklerini ve kitabı bütün ümmetten daha iyi bilen sahabenin sözüdür. Bu meseleler ancak ve ancak onlardan alınır. Müteahhirinler (asrımıza yakın yaşayan alimler) sahabenin buradaki muradını anlamadıkları için iki kısma ayrıldılar.

Bunlardan bir kısmı büyük günahlarla insanları İslam dairesinden çıkardılar ve bunu yapanın ebedi olarak ateşte kalacağına hükmettiler.

İkinci kısım ise bu özellikte olan insanları mümin olarak değerlendirdiler. Birinci kısım Gulat (aşırı olanlar)dır. İkinci kısım ise hakikatt...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın