Tefsir Tarihi ve Usulü 6. Ünite

Tefsir Tarihi ve Usulü 6. Ünite Soru Cevap şeklinde Özet Çalışması

1- Ekol ve Tefsir Ekolleri kavramı ?Ekol :Bir bilim ve sanat dalında ayrı nitelik ve özellikleri bulunan yöntem ve akımdır.Tefsir ekolleri :Müstakil niteliklere ve özelliklere sahip ; kendi içinde yöntem ve prensipleri bulunan ;belli temsilcileri ve literatürü olan akım ve okullara denir.

2-Tefsirin temel ekolleri ?-Rivayet - Dirayet

3-Alt Tefsir ekollerinin ortaya çıkıp gelişmesindeki en önemli etken ?-Temsilcilerinin interdisipliner (değişik ilimlerde ihtisas sahibi ) şahıslar olmasıdır.

(Burda ayırdım çünkü sınavda en önemlisi diye sorarlarsa kafamız karışmasın diye.Ben kitabın yalancısıyım kitapta en önemli etken olarak bunu vemiş :) )

4- Alt tefsir ekollerinin çıkmasındaki diğer etken ?-Hicri 1.yıldan itibaren ıslam coğrafyasının genişlemesi ,Arap olmayanların Müslüman olması , siyasi karışıklıkların baş göstermesi, akaid ve iman konusunda ihtilafların ortaya çıkmasıdır.

5-Alt tefsir ekolleri ilk başta hangi tefsir içinde yer almıştır?-ılk başta dirayet tefsiri içinde yer alırken ,zamanla sistemlerini geliştirmişler ve müstakilleşmişlerdir.

6-Tefsir ekolleri hangi dönemlere ayrılır?1-Klasik dönem : 19.yy öncesi2-Çağdaş dönem : 19. yy sonrası

7-Klasik tefsir ekolleri ?-Mezhebi(kelami) tefsir ekolleri -ışari tefsir ekolü - Fıkhi tefsir ekolü

8-Mezhep nedir ?-Dinin itikadi ve ameli hükümlerini anlama ve yorumlama konusunda kendine özgü yaklaşımlarasahip olan düşünce sistemidir.

9- Mezhepler nasıl ayrılır?1-ıtikadi mezhepler : ımen esaslarıyla ilgilenir.(mezhebi tefsir=itikat+kelam)2-Fıkhi mezhepler : ıbadet hukuk ahlak ve insan ilişkileriyle ilgilenir.

10-ıtikadi mezhepler nasıl ayrılır?1-Ehl-i Sünnet (hak mezhep) 2- Ehl-i Bidat

11-Mezhepler ne zaman ortaya çıkmaya başlamış ?-ıslam top. sınırlarının genişlemesi ve Arap olmayanların ıslam'a girmesiyle

12-Mezheplerin çıkışındaki sebepler?-Nassların (Kur'an ve sünnet) yapısından.(müphem garip müteşabih ayet ve sünnetlerin olmasından) ( en önemli olanı)-Kader problemi , siyasi ve sosyo kültürel unsurlar

13-Mezheplerin ortaya çıkmasındaki etkili olan müteşabih ayetlerin içerikleri?-Allah'ın isim,sıfat ve eylemleri;ahiret hayatı ile ilgili kavramlar(cennet cehennem arş sırat vb.)

14-ıtikadi mezhep ekolleri?

Mutezile -şia -Hariciyye

15-Mutezile ne zaman ve kim tarafından kurulmuştur?

Emeviler zamanında Hicri 2. asırda Hişam b.Abdülmelik zamanında Vasıl b. Ata tarafından kurulmuştur.(Vasıl b.Ata ve Amr. b.Ubeyd in görüşleriyle ortaya çıkmış)

16- Vasıl b. Ata nın kurduğu mezhep neden mutezile ismini almıştır ?-Vasıl 'büyük günah' konusunda hocası Hasan Basri den farklı düşündüğü için ondan ayrılmış (itizal) bu yüzden de mezhebe ayrılanlar yani mutezile ismi verilmiş.

17- Mutezile hangi dönemde gelişme gösterdi?-Abbasiler

18-Mezhep kim zamanında resmi mezhep kabul edildi?-Halife Me'mun (Halife Mutasım ve Vasık dön. de de etkili)

19- Mutezileyi saf dışı bırakıp Ehli Sünnet e dönüşü sağlayan halife ?-Mütevekkil

20-Mutezile mezhebinin güç kaybetmesi nasıl oldu ?-Mütevekkilden sonra vezir Sahib b.Abbad ın mutezili olması ned. Büveyhilerde kısmen canlılk kazansalar da Abbasi halifesi Kadir-Billah'ın cephe almasıyla çöküşe geçti.Gazneli Mahmud'un Büveyhileri yenmesiyle Horosan a göçmüşler Selçuklularda biraz canlansalarda Eşariliğin canlanmasıyla güçlerini kaybetmişler.(Zemahşeri bu dön. de yetişmiş)

21-Günümüzde Mutezililer nerde varlıklarını sürdürüyor?-şii muhitlerde , yoğun olarak Yemen de.

22-Mu'tezile düşünce sistemi olan ''usul'i hamse''(5 temel prensip) nelerdir?1-Tevhid (Allah ın zatında sıfatlarında eylemlerinde tek olması)2-Adalet (Allah'ın hayrı yapması,şerde etkisinin olmaması)3-Va'd vaid ( Allah'ın sözüne sadık kalması)4-Menzile beynel menzileteyn ( büyük günah işleyenlerin ne kafir nede mü'min olacağı yani fasık olduğu)5-Emr-i bil ma'ruf ve nehyi ani'l-münker(iyiliği emretmek ötülüklere engel olmak)

(ınş. Sınavda bunlardan biri çıkar gerçi bu kadar göz önünde hepimizin bileceği şeylerden sormak adetleri değil nerde kıyıda köşede gözümüzden kaçan bir şey var o çıkıyor karşımıza :( )

23-Ehli Sünnetin Mutezile nin kabul etmediği görüşleri?1-Kaderi inkar etmeleri (ınsanların mutlak iradeleriyle eylemlerini yarattığını savunurlar)2-Allah'ın hayrı yaratıp,şerri yaratmadığını savunmaları3-Allah'ın bazı kadim sıfetlarını ona nispetmemeleri4-Tövbe etmeden ölenlerin ve fasıkın bağışlanmayıp ebedi olarak cehennemde kalacağını savunmaları.

24-Mutezile Kur'an tefsirini özellikle hangi prensipler üzeride temellendirmiş?-Tevhid ve adalet

25- Mutezilenin prensipleri dışında dayandığı en önemli unsur?-Akıl (Onlara göresağlam akılla sahih nakil(nass) çelişmez. Akıl ile nakil arasında eğer çelişki olursa o zaman nakil mutlaka te'vil edilmelidir)

26-Mutezile mez. temel ilgi alanları?-Allah melek peygamber ahiret kutsal kitaplar kaza-kader

27-Tenzih doktrini nedir?Allah ın (cc) hiç bir yaratığa benzemeyen ve sadece kendisi olan aşkın hiç bir yaratığın şeklini almayan varlık olması.

28-Mutezile mez. Allah(cc) ın ''eli yüzü arşı'' gibi unsurları nasıl tefsir eder?-Bu unsurları Allah'ın organları veya eşyaları olarak görmez ; bunları mecazi ve sembolik olarak tefsir eder.Allah'ın eli ve arşı : Gücü kudreti yüzü :zatı ile tefsir eder.

29-Mu'tezile tefsir yönteminin özellikleri?*Ayetleri öncelikle dilbilgisi ve belağat ilmiyle açıklar*Zahir anlamda doktrine ters düşüldüğünde mecaza başvurulup te'vile gider*Müteşabih ayetlerde Arap dili keidelerine ters düşmeden sembolik yoruma gitmiş*Allah'ın sıfatlarının bir kısmını tenzih doktriniyle yorumlarken bir kısmını inkar etmiş*Mezhepleriyle çelişen mütevatir kıraatları ve sahih hadisleri bile reddetmişler*Kendi görüşlerini destekleyen sağlam olmayan delilleri bile kabul etmişler*Kur'an ayetlerinin iman ile ilgili olanlarını çoğunlukla Kelami eserlerde izah etmişler

30-Mu'tezilenin hangi tefsirleri 'ba'tıl te'vil' kapsamında değerlendirilmiş?-Aklı ön plana çıkararak sistemlerine uymayan konularda inkar ettikleri ve insana mutlak özgürlük bahşedip Kur'an 'ın inançla ilgili ayetlerini kendilerine göre yorumladıkları tefsirleri.

31-Ehli Sünnetin Mutezile mez. Den yararlandıkları konular?-Arap dili ve belağatı,felsefe,mantık ve diğer ilimler(Zemahşeri den çok yararlanmışlar )

32-Kur'ani tefsir yazan Mutezili müfessirler ve eserleri ? Ebu Müslim el-Isfahani : Camiü't-Te'vil li Muhkemi't-TenzilKadı Abdulcebbar : Tenzihu'l-Kur'an ani'l-Meta'inşerif Murteza : ğurau'l-Fevaid ve Dureru'l-KalaidZemahşeri :el-Keşşaf an Hakaiki 't-Tenzil (en meşhur olanı)

33-Zemahşeri'nin Keşşaf ının ilgi görüp otorite kabul ed. sebepleri?*Kelimelerin anlamları etimolojileri ve gramatik tahlilleri ön plana alarak zahiri anlamı en güzel şek. tefsir etmesi *Kur'an ın sanat yönünü titiz ve beliğ uslupla ortaya koyması*ısrailiyata itibar etmemesi*Ahkam ayetlerde mezhebi taassup göstermemesi

34- şia nın kelime anlamı nedir ve hangi topluluğa verilen addır?Kelime olarak 'taraftar' demektir.Hz. Peygamberin vefatından sonra Hz.Ali ve Ehli Beytini halifeliğe layık gören ve halifeliğin Hz.Ali soyundan gelmesi gerektiğine inanan topluluktur.

35-şia kendi içinde kaça ayrılır?-2 ye ayrılır : 1-Mutedil 2-Aşırı

36-şia nın diğer mezheplerden ayrıldığı temel nokta ?-ımamet/halifelik meselesi.

37-ımamiyye mezhebi?-Hz.Peygamberin hayattayken kendisinden sonra halifeliğe Hz.Ali nin geçmesini açıkça beyan ettiğine ; Ali den sonra da çocuklarının geçmesi gerektiğini söyleyen şia koludur.*Hz.Ali den sonra 12 imamın halife 12.imamında ımam Muhammed Mehdi ninde kayıp ve beklenen imam olduğuna inanırlar

38-ımamiyye mezhebinin diğer adları?-ısna aşeriyye ve Caferiyye

39-ımamiyye Mezhebinin temel görüşleri?*ımamların günahtan korunduklarına(masum)*12.imamın ahir zamanda ortaya çıkacağına ve şiileri kurtaracağına(mehdi muntazar)*Mehdinin ortaya çıkışından sonra Hz.Peygamber Hz.Ali Hasan Hüseyin hatta tüm imamların döneceğine (ricat)*Mehdinin dönüşüne kadar manlarından kendilerini gizleyip farklı görünmeleri gerektiğine (takıyye)

Yani temel görüşleri :ımamların masumluğu,mehdi muntazar,ricat,takıyye

40- şia ya göre imamet?*Vahiy kurumunun devamı neteliğindedir*Nasıl ki nübüvvet ilahi birlutufsa imamaette ilahi bir lutuftur.*ımamet görevi Hz.Peygamber öldükten sonraki imamlara aittir.*ımamın tayini Allah'ın bildirmesi ...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın