|
Konu Başlığı: İdgamı Şemsiyye ve İzharı Kameriyye Gönderen: Zehibe üzerinde 29 Nisan 2010, 16:00:05 İDGAM-I ŞEMSİYYE ve İZHAR-I KAMERİYYE
Bu idgam, Arabçada isimlerin başına gelip, onlara marifelik (belirlilik) kazandıran lam-ı ta'rif ( ال ) ile ilgilidir. Misal: ( Belli bir ) kitab: ( اَلْكِتَابُ ) (Herhangi bir) kitab: ( (آِتَابٌ Lâm-ı tarife göre, Arabçada harfler iki kısma ayrılır: 1- Kamerî harfler: ( ابَغْ حَجَّكَ وَخَفْ عَقِيمَهُ ) cümlesinde toplanan harfler olup -14- tanedir. 2- Şemsî harfler: Kamerî harflerin dışında kalan -14- harftir. İşte, lâm-ı tariften sonra kameri harflerden biri gelirse: "İzhar-ı kamerîyye" olur. Bu durumda lâm-ı tarifin lamı, kendisinden sonra gelen kamerî harfe idgam edilmez. Açık bir şekilde okunur. Misal: .(اَلْمَالُ ) ,(اَلْكِتَابُ ) ,(اَلْقَلَمُ ) ,(اَلْجَمَالُ ) ,(اَلْبَابُ ) Buna, izhar-ı kameriyye denilmesinin sebebi: Ayın yanında yıldızların görüldüğü gibi, bu -14- harfin yanında da lâm-ı tarifin görülebilmiş olmasıdır. Fakat lâm-ı tariften sonra şemsî harflerinden biri gelirse: "İdgam-ı şemsiyye" olur. Bu durumda lam-ı tarifin lamı, kendisinden sonra gelen şemsî harfe tamamen idgam edilir. İdgam-ı şemsiyye iki kısımdır: a- İdgam şemsiyye mea'l-gunne (gunneli idgam-ı şemsiye): Bu sadece "nun ( ن) " harfine mahsustur. Lam-ı tariften sonra "nun" harfi vaki olunca meydana gelir. Misaller: ( .(وَالنَّاسُ ) ,(وَالنَّارُ ) ,(وَالنُّورُ b- İdgam-ı şemsiyye bila gunne (gunnesiz idgam şemsiyye): Lamı tariften sonra, nun harfinden başka şemsî harflerden biri vaki olduğu zaman meydana gelir. Misaller: ( (وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ ) ,(وَالشَّمْسِ Bu idgama; güneşin yanında yıldızların görülmediği gibi, bu -14- harfin yanında da lam-ı tarifin görülmemesinden dolayı "İdgam-ı şemsiyye" denilmiştir. Hükmü : Vacibtir. |