Konu Başlığı: Harflerin Mahreçleri Gönderen: Zehibe üzerinde 20 Nisan 2010, 13:35:02 MEHARİC-İ HURÛF
(Harflerin Mahreçleri) Tecvid ilminde mahreç: “Harfin çıkış yeri” demektir ki harfin çıktığı; başka harflerden tefrik ve temyiz edildiği (ayrıldığı) yerdir. Mahreç mahalleri beştir. 1- CEVF: Boğaz ile ağız içinde olan boşluktur. 2- HALK: Boğaz 3- LİSAN: Dil. 4- ŞEFEH: Dudak. 5- HAYŞUM: Geniz kovuğudur. İşte mahreç mahalleri bu beş bölgedir. Fakat bu mahallerden çıkan harflerin mahreçlerinin adedi hususunda ihtilaf edilmiştir. Muhakkıkın-ı kurra'nın görüsü -17- dir. Şimdi de bunu izah edelim: 1. Mahreç: Cevf’dir. Buradan med harfleri vav, ye, elif ( (و ي ا çıkar. 2. Mahreç: Aksa-ı halk(boğazın başlangıcı, göğüse bitişik olan kökü)dür. Buradan evvela hemze ( ء) sonra he ( ه ) çıkar. 3. Mahreç: Vesatu'1-halk (boğazın ortası) dır. Buradan önce ayın ع ) )sonra da ha ( ح) çıkar. 4. Mahreç:. Edna-ı halk (boğazın ağıza yakın olan yeri)dir. Buradan önce ğayın ( غ) sonra da hı ( خ) çıkar. 5. Mahreç: Aksa-ı lisan (dilin boğaza en yakın kısmı)dır. Buradan büyük dilin dibini üst damağa vurmakla kaf ( ق) çıkar. 6. Mahreç: Kaf harfinin mahrecinin bir parmak miktarı aşağısıdır. Buradan kef ( ك) çıkar. 7. Mahreç: Vesatu’l-lisandır. Dilin ortası ile üst damağın ortasıdır. Buradan önce cim ( ج) sonra şin ( ش) sonra da ye ( ي) çıkar. 8. Mahreç: Sağ veya soldan dilin yan tarafını hafifçe üst adrasa (azı dişlerine) dokundurmak suretiyle dat ( ض) harfi çıkar. Dat harfi çıkarılırken dil ucu serbesttir 9. Mahreç: Sağdan veya soldan dat harfinin mahrecinin bitiminden dil ucuna kadar olan kısmı ile karşısı olan üst damaktır.Buradan lâm( ( لçıkar. 10. Mahreç: Dil ucu ile onun hizasındaki iki üst ön dişlerin etleridir. Buradan ihfa olmayan nun ( ن) çıkar. Yeri itibariyle lam harfinin biraz altıdır ve onun mahrecinden biraz dardır. 11. Mahreç: Dilin en uç tarafının biraz arkası ile karşısındaki ön dişlerin üst tarafı olan damaktır. Buradan re ( ر) harfi çıkar. Bu durumda dilin ucu kavislidir. 12. Mahreç: Dil ucu ile üst ön dişlerin dipleridir. Buradan diş etlerine gayet yakın olan yerden tı ( ط), biraz aşağısından dal ( د), dişlerin yarısına yakın olan yerden de te ( ت) çıkar. 13. Mahreç: Dil ucu ile alt ön dişlerin yarısından yukarısıdır. Buradan: Dişlerin yarısına yakın olan yerden sat ( ص), az yukarısından sin س) ), dişlerin ucundan da ze ( ز) çıkar. 14. Mahreç: Dil ucu ile üst ön dişlerin uçlarıdır. Buradan: Dilin gayet ucunun arkasından zı ( ظ), bunun biraz ardından zel ( ذ) ve bunun da biraz ardından se ( ث) çıkar. Bunların hepsinde dilin ucu dışarı çıkarılır. Zı harfinde biraz az, zel harfinde biraz daha fazla ve se harfinde de daha fazla çıkarılır. Bu durumda zel ve se peltek okunur. 15. Mahreç:Alt dudağın içi ile üst ön dişlerin uçlarıdır. Buradan fe ( ف) çıkar. Fe harfi çıkarılırken, üfleyerek değil de üst ön dişler, alt dudağın karnını hafif ısırması ile yapılacak. 16. Mahreç: Dudaklardır. Dudakların birbirine kuvvetlice kapanmasıyla be ( ب), dudakların içini uçlarına yakın yerleri hafifçe kapatmakla mim( م) çıkar. Daha ziyade uçlarına yakın olan yerleri birbirine kapanmayarak, ileri doğru uzatmakla vav ( و) çıkar. Vav'da dudaklar fazla sıkılmaz. Dudakları geri çekerek vav çıkarılmaz. 17. Mahreç: Hayşumdur. Buradan gunne (hayşumdan gelen ses) çıkar. Gunne, mim ve ihfa edilen nun harfine mahsustur. Bir harfin mahreci üzerinde çalışırken öteden beri kullanılan usûl: O harfi sakin kılmak ve kendisinden önce de harekeli bir hemze getirmek suretiyle o harfi okumaktır. Mesela be ( ب) harfini, evveline bir hemze getirerek sakin kılıp eb ( أَبْ ) diye okuduğumuzda dudakların birbirine kapandığını görürüz, işte bu, be harfinin mahrecidir. Daha önce de belirttiğimiz gibi, harflerin mahreçlerini sadece kitaptan okumak kâfi değildir. Ehlinden ta'lim görmek şarttır. Nitekim birçok Kur'an-ı Kerim okuyanlar, tecvidi ezbere bildikleri halde tatbikatını yapamamaktadırlar. Bu durumda tecvidi bilmekle bilmemek arasında ne fark vardır?... Bir de harfler çıkarılırken, herkes harfleri, yaratılışlarında olan tabii ses güzelliği ile çıkarmalıdır. Buradaki “Tabii ses”den maksat; Merhum Üstad Hacı Mehmet Rüştü Aşık Kutlu hazretlerinin tabirleriyle: “Kur'an-ı Kerim okuyucusu, Kur'an-ı Kerim’i okurken hiç zorlanmadan, ses kendisi diyecek ki “Beni çıkar”, okuyucu sesine: “Çık” demeyecek. Bir zorlama neticesinde çıkarılan sesin güzelliği bozulur. Okuyan da dinleyenler de rahatsız olur, huzur kalmaz. “Binaenaleyh, ehlinden kâfi ve vâfi derecede talim görerek, dili harfe öyle alıştırmalı ki, kaygısız ve düşüncesiz olarak o harf çıkarılmalıdır. Konu Başlığı: Ynt: Harflerin Mahreçleri Gönderen: ღ۩Bilgin۩ღ üzerinde 10 Mart 2013, 22:21:09 Cevf (boğaz ve ağız boşlugu med harfleri )
Hayşum ( geniz boşluğundan da özel bir ses olan ğunne çıkar ) Bu iki mahreç fer'i yani takdiri mahreçtir Yukarida ek olarak verdigim bilgilere dikjat ediniz. Boğaz , Dil ve Ağız ve dudak asli mahrectir. Konu Başlığı: Ynt: Harflerin Mahreçleri Gönderen: Pelinay üzerinde 09 Temmuz 2014, 21:53:09 Esselamü aleykum ve rahmetullah...verdiğiniz bilgiler icin teşekkürler ...Mevlam rrazi gelsin...
İnşallah Kur'an'i hakkiyla okuyabilmek,anlayabilmek ve yaşatabilmek nasip olur.. Konu Başlığı: Ynt: Harflerin Mahreçleri Gönderen: Vatan Var Olsun ! üzerinde 09 Temmuz 2014, 22:05:14 Bilgiler ayrıntılı ve açıklayıcı Rabbim razı olsun.
Konu Başlığı: Ynt: Harflerin Mahreçleri Gönderen: Rüveyha üzerinde 11 Ekim 2014, 15:34:53 Esselamu Aleyküm..Ayrıntılı ve anlaşılır bir şekilde hazırlanmış..Mevlam razı olsun kardeşim..Rabbim ilmiyle amil olanlardan kılsın inşaAllah.
Konu Başlığı: Ynt: Harflerin Mahreçleri Gönderen: Ceren üzerinde 11 Ekim 2014, 15:42:25 Aleykümselam.Allah razı olsun paylaşımdan.
Konu Başlığı: Ynt: Harflerin Mahreçleri Gönderen: Rüveyha üzerinde 01 Ocak 2015, 21:16:51 Tekrar tekrar tecvid konuları tekrar edilmeli..
Merhum Üstad Hacı Mehmet Rüştü Aşık Kutlu hazretlerinin tabirleriyle: “Kur'an-ı Kerim okuyucusu, Kur'an-ı Kerim’i okurken hiç zorlanmadan, ses kendisi diyecek ki “Beni çıkar”, okuyucu sesine: “Çık” demeyecek. Bir zorlama neticesinde çıkarılan sesin güzelliği bozulur. Mübarek çok güzel demiş..İnşaAllah mahreçlere , sıfatlara, kurallara hakim olanlardan oluruz.. Konu Başlığı: Ynt: Harflerin Mahreçleri Gönderen: sedanurr üzerinde 25 Eylül 2018, 21:35:33 Ve aleyküm Selam Dersime yardımcı olan bilgilerdi.. Allah sizlerden razı olsun
Konu Başlığı: Ynt: Harflerin Mahreçleri Gönderen: Sevgi. üzerinde 26 Eylül 2018, 00:09:37 Aleyküm Selâm. Çok faydalı bilgiler Allah Razı olsun. Rabbim ilmimizi artırsın inşaAllah
Konu Başlığı: Ynt: Harflerin Mahreçleri Gönderen: Mustafa/Samed üzerinde 26 Eylül 2018, 00:30:04 Ve Aleykümüsselam. Rabbim bizlere Kur-an'ı tecvidli bir şekilde okumayı nasip eylesin. Paylaşım için Rabbim razı olsun.
Konu Başlığı: Ynt: Harflerin Mahreçleri Gönderen: Mehmed. üzerinde 26 Eylül 2018, 07:54:17 Ve aleykümüsselam Rabbim bizleri Kur an ı anlayan ve yaşayan kullarından eylesin Rabbim paylaşım için razı olsun
|