Yermuk savaşı

Yermuk Savaşı

Meşhur bir savaştır. On beşinci yılın Receb ayında Rumlar Yermuk denen yere geldiler. Bu hadisenin -hicri- on üçüncü yılda olduğu da rivayet olunursa da ben yanlış olduğu kanaatindeyim. Rumlar yüz bin dşîden fazlaydı. Müslümanlar ise otuz bin kadardı. Müslümanların 3aş komutanı Ebu Ubeyde idi. Beraberinde ordunun diğer kanatlarının comutanlan vardı. Hıristiyan ordusu harpten kaçmamaları için kendi-erini beşer altışar zincire bağlamışlardı. Allah onları bozguna uğra-ınca, bunlardan biri Yermuk vadisine düşüp beraberlerinde bağlı bu-unanları da oraya çekmeye başlayınca peş peşe gelip vadiyi tıklım ıklım doldurdular. Denildiğine göre o vadinin içinde helak oldular. Atlar da gelip onları çiğneyince sayılamayacak kadar çok kişi öldü.

O gün müslüman komutanlarından pek çoğu şehid oldu.

Muhammed b. İshak "Rumlar yüz bin kişilik bir güçle Yermuk'e indiler. Başlarında Heraklius'un hizmetinde bulunabilmek için kendini ğdiş ettiren El-Sıklâb vardı." der

îbnu'I Kelbî ise şöyle anlatır: Rum ordusu üç yüz bin kişi idi. Ko-nutanlan aslen İranlı olup Hıristiyan dinine girip Rumlara katılan Bâlân adında biriydi. Ebu Ubeyde (r.a.) bunlara karşı ordu birliklerini opladı. Hz. Ömer (r.a.) da ona Said b. Amir b. Huzeym'in komuta-;ında bir destek grubu yolladı. On beşinci yılın Receb ayının beşinde :etin bir savaştan sonra Allah kafirleri bozguna uğrattı."[442]

Said b. Abdi'l Aziz ise "Yermuk harbi günü müslümanlar yirmi bin

1 Zehebi bu bölümü niçin atlıyor anlamıyorum. Biz naklini Halife b. Hayat’ın (Tarih 130) kitabından terceme ettik.

kişi olup başkomutanları Ebu Ubeyde. Rumlar da yüz yirmi bin kişi olup komutanları Bahân ile Saklâb idi." der.[443]

İbrahim b. Sa'd, babası Sa'd aracılığıyla Saîd b. Müseyyeb'in babası Müseyyeb'ten şöyle dediğini anlatıyor: Yermuk harbinde müslümanlar Rumlarla çarpışırken bir kişinin sesi dışında diğer bütün sesler kesilmişti. O adam "Ey Allah'ın zaferi haydi yaklaş!" diye bağırıyordu. Başımı kaldırıp baktım ki, o, oğlu Yezid b. Ebi Süfyan (r.a.)'m bayrağı altında çarpışan Ebu Süfyan'di.[444]

Vakidi anlatıyor: Bize Abdulhamit b. Ca'fer, babası Ca'fer-Said b. Müseyyeb isnadıyla Cübeyr b. Huveyris'ten rivayet ediyor: "Yermuk savaşma katıldım. Demir vuruşmalarından başka hiçbir ses duymuyordum. Ancak o arada birinin bağırarak "Ey Müslümanlar bu gün Allah'ın sizi en güzel imtihan ile sınadığı gündür." diye imlediğini duydum. Gördüm ki o, oğlunun sancağı altında çarpışan Ebu Süfyan idi.[445]

Süved b. Abdilaziz, Husayn Şa'bi isnadıyla Süveyd b. Ğafle'nin dediğini nakleder:

-Yermuk harbinde düşmanı yenince pırıl pırıl bir ipek kaftan ele geçirmiştik. Onu giyinip, hoşuna gideceğini sanarak Ömer (r.a.)'m huzuruna çıktık. Biz onunla karşılaşınca ona selam verdik. O bize kötü söyleyip taşa tuttu. Biz de kaçıp ondan öyle kurtulduk. Birimiz "herhalde bizim hakkımızda kötü bir laf duymuş" dedi. Birimiz de "belki de şu kıyafetimizden dolayıdır. Haydi onu çıkarın" dedi. Biz de bu elbiseleri çıkarıp tekrar varıp selam vedik. Bu kere bize "merhaba" diyerek halimizi hatırımızı sordu ve "Siz yanıma kafir kıyafeti ile geldi niz. Şimdi ise müslüman kıyafeti içindesiniz. Bir müslümana şı kadarcıktan fazla ipekli giymesi asla doğru olmaz!" deyip elinin döı parmağını gösterdi.[446]

Malik b. Abdillah der ki: Yermuk harbi günü, gördüğümden dah; şerefli bir kimse görmedim. O gün çok güçlü yaman bir cengave onunla karşılaştı. Bu cengaveri öldürdü. Sonra başka biri çıktı onu d. öldürdü. Sonra bir üçüncüsü çıktı onu da öldürdü. Sonra başka bir çıktı onu da öldürdü. Sonra bir üçüncüsü çıktı onu da öldürdü. Sonn Rumlar bozguna uğrayıp kaçışınca o peşlerine düştü. Ben de onu takıl ettim. Daha sonra kendine ait büyük bir kıl çadıra gelip orada konak ladı. Sonra da bir çanak istedi ve etrafındakileri de su içmeye dave etti. Ben "bu kimdir" diye sordum da "Amr b. Ma'dî Kerib'tir." dediler.[447]

Urve der ki: o gün En-Nadr b. El-Haris b. Alkame el-Abderî Üe Abdullah b. Süfyan b. Abdu'l Esed el-Mah'zûmî şehit oldular.

İbni Sa'd da '"O gün Nuaym b. Abdillah b. Nahham el-Adevî şehil oldu" der. Derim ki "Nuaym'dan biz daha önce bahsetmiştik." Deniliı ki: Ebu Ubeyde'nin kanat komutam Kubaş b. Eşyem el-Kinanî idi.[448] Yine İkrime b. Ebi Cehl, Abdurrahman b. El-Avvâm, Ayyaş b. Ebi Rabîa ve Amir b. Ebi Vakkas ez-Zühri de orada öldüler.[449]

[442] Tarihi Halife b. Hayat 130; Tezhibi Tarihi Dımışk 1/160; Ma’rife ve’t Tarih 3/378

[443] Tarihi Dımışk 2/143

[444] İbni Ebi Şeybe, Musannef 13/36; El Ma'rife ve't Tarih 3/379; Tarihi Dımışk 2/157; Tehzibu Tarihi Dımışk 1/170

[445] İbni Asakir 2/140; El Ezdi, Futunu'ş Şam s. 220'de Ebu Söfyan'ın bu konuşmasını tam olarak verirler. Biz ilerde dipnot olarak vereceğiz

[446] İbni Ebi Şeybe 8/168 h.no 4730 ve 13/36 h.no 15684; İbni Hazm, Muhalla 4/253

[447] Amr b. Ma'dİ Kerib. Yemen'li olup önce müslüman oldu. Daha sonra dinden döndü. Hz Ebu Bekir zamanında tekrar müslüman olup cihada katıldı. Bundan sonra gayet iyi müslüman olarak yaşadı.

[448] El-Ezdî, Futuhu'ş Şam 189; El Kamil 2/412; Belazuri, Futuhu'ş Şam s. 141

[449] Tarihi Halife s. 131

İmam Zehebi, Tarihü’l İslam, Cantaş Yayınları 5/166-168
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın