Muaviye nin hareketi

Muaviye'nin Hareketi

İşte Muaviye insanları topladı. Sağ kanada Halid b. Velid'in oğlu Abdurrahman'ı, sol kanada Amr b. el-Âs'ı, öncü kuvvetlere Ebu'l-A'ver es-Sülemî'yi, artçı güçlere Büsr b. Ebi Erfa'yı tayin ederek Şam ordusunun başına geçip hareket etti. Önünde Mervan vardı. Üzerine Hz, Osman'ın kılıcını kuşanmıştı. Dımşık'ın önündeki düzlükte ordugahı kurup geleceklerin katılmasını bekledi. Sonra süvari ve piyadi birlikleriyle hareket edip 83 bin kişilik bir ordu ile Sıffeyn'e geldi, Muharrem ayı girmişti, geniş bir düzlükte Fırat nehri kıyısına gelip ordugahı kurdu. Kendisi için bir bina yaptırdı. Çadırlar ve otağlar, at» ların yemleme yerleri kuruldu. Orada Şam civarından gelecek asker» lerde geldi ve ordu 120 bin kişiyi buldu.[722]

Hz. Ali'nin Hazırlığı

Hz. Ali haberi alınca insanları mescide toplayıp "Muaviye'nin Rum kralıyla saldırmazlık anlaşması yaparak kendileriyle harbetmek için yola çıktığını, siz onları yenerseniz size karşı Rumlardan yardım isteyecekler. Yenilirseniz ne Hicaz ne Irak kalır." diyerek onların fikirlerini sordu.

Sırayla Ammar b. Yasir, Kays b. Sa'd, Sehl b. Huneyf, konuşup fikirlerinin Ali ile olduğunu söylediler.

Hanzala b. Rabî "Bu işte acele etmeyelim şimdilik bekleyelim." dedi.

Abdullah b. Mu'temir: Kullar da ülkeler de Allah'ın. Dilediğine verir, dilediğinden alır, dilediğini şerefli, dilediğini alçak yapar. Fakat kazansalar da kaybetseler de felaket sonunda zalim, asi mücrimlerin olur." dedi. Bunu duyan Abbas b. Şerik fırlayıp "Bu Abdullah, Muaviye ile yazışma yapıyormuş. Bunu burada harpten dönene kadar hapset, yahut bize bırak öldürelim." dedi. Malik el-Eşter de kalkıp "Hanzala b. er-Rabî' de öyle onu da öyle yap, ya da bize bırak." dedi.

Hz. Ali onlara "Siz hürsünüz, dilediğiniz yere gidin!" dedi. Abdullah b. Mu'temir, Muaviye tarafına kaçtı. Hanzala ise iki tarafa da katılmadı.

Adiy b. Hatem de "Kalkıp harpte acele etmeyip yazışalım" tezini savundu. Zeyd b. Suhan Adiyye karşı bize karşı gelenlerin durumundan şüphe edersek onlarla çarpışmamız doğru olmaz. Şu katı kalpli İslamdan az nasipli zulüm yardakçılarına nasıl ağırdan alırız. Cevabını verdi. Tay kabilesinden biri ona "Sen seyyidimiz olan Adiyy'e karşı böyle konuşma, ona itiraz etme!" deyince Zeyd de: "Biz onun hakkını senden iyi biliriz ama nasihati bırakamam." dedi. Bunun üzerine Adiy (r.a.): "Ya Zeyd insanlar hakta eşittir. Nasihat eden görevini yapmıştır." dedi.

Ebu Zeyneb b. Avf ise: "Biz gerçi onlara harp ilan ettik, ama bizim hak ehli olduğumuz, onların da tam sapık oldukları açıkça belli değil" tarzında konşunca Ammar ona "Yerinde kal insanlara şüphe tohumu saçma!" dedi.

Sonra Yezid b. Kays: "Harpte bu günün işini yarına bırakamayız, hemen Nuhayle'deki ordugahta toplanalım Allah'a dayanıp düşmanlara saldıralım." dedi.

Ardından Abdullah b. Büdeyl "Şamlılar Allah için değil dünyalık için çarpışmaya geliyor." deyip sonra da: "Ey insanlar! Muaviye Ali'ye nasıl biat edebilir, Ali onun kardeşini, dayısını, dedesini, anasının amcasını Bedir harbinde öldürdü." Sanmam ki, o biat etsin boyunları kılıçlanmadan olmaz." dedi.

Tam bu sırada Hucr b. Adiy ile Amr b. Hamık çıkıp Şamlılardan kendilerini teberri ederek onları lanetlediler. Hz. Ali onlara sesinizi kesin!" diye haber saldı. Onlar "Yâ Ali biz haklı değil miyiz?" dediler, Ali (r.a.) "Tabi" dedi. Onlar "Öyleyse onlara sövüp lanetlememizi niyd yasaklıyorsunuz?" deyince Hz. Ali:

-Sizlerin lanetçiler, sövücüler olması iyi değil. Onları yaptıkları şeylerle kınarsanız mesela "Allah'ım onların kanlarını koru, aramızı barıştır, onlara hidayet et." derseniz daha iyi olur, daha etkili olur, dedi.

Hz. Ali civarındaki vali ve komutanlarına yazarak hepsine gelmelerini emretti, İbni Abbas, Basra'dan, Mihnef ile Said b. Vehb Hemedan'dan geldiler. Diğerleri de peş peşe geldi. En son gelen Rabî' b, Haysem oldu.

Sonra Hz. Ali bir hitabede bulunup Şam'a doğru hareket enirini verdi. Bir kısım gruplar acele ederken kimi gitmeyi istemedi. Hz. Ali de "Nuhayle'deki ordugahınıza!" diye ilan etti. İnsanlar Nuheyle'ye toplandı. Tam doksan bin kişi idiler. Bunlardan sekiz yüzü, bizzat Peygamberimize biat eden sahabelerdi. Said b. Cübeyr'in dediğine göre o gün sekiz yüz tane Ensar'dan sahabe Hz. Ali ile beraber idi. Orada Tabiîn'in en ulularından biri olan Üveys el-Karenî de Hz. Ali ile birlikte idi. Savaş esnasında Hz. Ali'nin önünde çarpışırken şehit oldu.[723]

Ebu Hanife ed-Dimevrî el-Ahbar et-Tıval adlı eserinde Hz. Ali'nin harbe gidişini şöyle anlatır:

-Civarında bulunan birliklerin gelmesiyle Hz. Ali Nuhayle'den yolu çıkma hazırlığını yaptı. Ziya b. Nadr ve Şüreyh el-Haniye altışar bin kişilik bir kuvvet verdi ve ayrı ayrı yola çıkmalarını, Sıffeynde harpti birleşirlerse Ziyad'ın komutan olmasını, gözcülerin ve ileri birliklerin fikrini alarak hareket etmelerini, konaklama yerlerinin çevre halkının dost ya da düşman olma durumuna göre seçilmesi, gece nöbetinin iyi (utulmasını okçuların, iyi yerleştirilmesini, gaflete düşmemelerini, kendi ile haberleşmeyi kesmemelerini, kendi emri olmadan harbe başlamamalarını tenbih etti.

Üçüncü günü ordusuna bir hutbe irad edip: "Onları geri kalmaktan sakındırdı ve, ben Malik b. Habib'i geride kalanları bize katmak için bıraktım." dedi.

Ertesi sabah Babil şehri harabelerinden geçerken yanındakilere: "İşte şu şehir defalarca zelzelede yere battı. Atlarınızı çabuk sürün bir an önce bu harabeyi geçelim, belki ikindiyi bu şehrin dışında kılarız." dedi. Harabe şehri geçince ikindi namazını kılıp yola devamla Dîr-i Ka'b şehrini geçti ve Medayin önlerinde konakladılar.

Sabahleyin hareket edip El-Enbâr şehrine geldi. Medayin'i çıkarken Ma'kıl b. Kays'ın emrine üç bin asker verip "Musul ve Nusaybin yolu ile Rıkka'da kendisine katılmasını" emretti.

Sonra Hz. Ali Fırat'ın kollarından el-Belîh yanında üç gün konakladı. Orada bir askerî köprü kurdurup nehrin öte yakasına geçtiler. Öncü kuvvet olan Ziyad ve Şüreyh'in birlikleri "Sûr-u Rum" denen yere vardıklarında Muaviye'nin öncü ordusunu Ebu'l-A'ver es-Sülemî komutasında orada buldular. Durumu Hz. Ali'ye bildirdiler. Hz. Ali de oraya el-Eşter'i destek kıtasıyla yolladı. Oraya varınca Ester komutayı ele alıp çok çetin bir savaşa başladılar. İki taraf da gece bastırana kadar sabırla çarpıştı. Gece yarısı olunca Ebu'l-A'ver ordusunu alıp Muaviye'nin yanına geldi.

Muaviye süvari birlikleriyle Sıffeyn'e doğru harekete geçti. Öncü kuvvetlere Süfyan b. Amr, artçılara Büsr b. Ebi Erta komuta ediyordu. Ordular Sıffeyn'de buluştu. Sıffeyn Rumlardan kalma harap bir köy olup Fırat nehrine bir ok atımlık mesafede idi. Fırat kenarı insan geçemeyecek derecede sık ağaçlık ve fundalıktı. Sadece içinden Fırat'a kadar uzanan taş döşeli bir yol vardı. Muaviye de bütün kuvvetleriyle oraya gelip harabe köyün yanında kamp kurup sonra Ebu'l-A'ver'e "Şam ordusundan on bin kişiyi alıp su yolunun başında durması." emrini verdi. Böylece Hz. Ali ordusunun su almasını engelleyecek idi.

Hz. Ali de biraz sonra gelip Sıffeyn harabesine yakın bir yerde kampını kurdurdu. Sucular ve hizmetçiler su almaya gidince Ebu'l-A'ver onlara engel oldu.

Durum kendisine iletilen Hz. Ali, Sa'saa b. Sûhân'a:

-Muaviye'ye git ve: "Biz harp başlamadan önce size adil davranmak için geldik. Kabul ederseniz bu bizim için daha iyi bir afiyet olur. Görüyorum ki sen su ile aramıza engel olmaktasın. Eğer asıl fcliş maksadımızı bırakıp insanları bu suyu ele geçirmek için savaşmaya lerk ederek galip gelen su içme hakkını elde etsin, şeklinde bir karar senin daha çok hoşuna giderse öyle yapalım."

(Sen ise adamlarını üzerimize salarak harbi bizzat başlatıyorsun. Biz ise seni hak yola çağırıp senin aleyhine delilleri ortaya koymadan sana kılıç kaldırmama kararındaydık. Adamlarına söyle de su yolundan çekilsinler. Biz de bizi buraya getiren konuyu aramızda görüşelim.) de!" dedi.

Muaviye bu haberi alınca "Ne diyorsunuz?" diye danıştı.[724]

Velid b. Ukbe: "Onlar Hz. Osman'a nasıl su vermedilerse biz de onlara vermeyelim. Onları susuzlukla öldür!" dedi.

Amr b. el-Âs ise: "Ben, suya engel olma diyorum. Zira sen suya kanmışsın da onlar susamış değil. Mekat başka!" dedi.

Abdullah b. Ebi's-Serh de: "Onlara geceye kadar su içirtmeyelim. Belki susuzluktan kıyıdaki ormanın içine çekilirler ve bu çekiliş onların bozulması olur." dedi.

Netice bekleyen Sa'saa, Muaviye'ye: "Sen ne diyorsun?" deyince u "Şimdi sen geri dön, benim görüşüm size bildirilecek." dedi. O da Hz, Ali'nin yanına döndü.

O gün ve gecesi Irak ordusu susuz kaldı. Hz. Ali çok üzüldü. Eş'as b, Kays gelip: "Ya Mü'minlerin emiri! Onlar sen aramızdayken, kılıçlarımız elimizdeyken mi suya yasak koyacaklar. Ben onlara ölümüne saldıracağım. Sen Eşter'e bana katılmasını emret yeter!" deyince Hl, Ali: "Dilediğini yap!" dedi.

Sabahleyin saldırıp Ebu'l-A'ver ve ordusunu oradan kovdular. Su kendilerine geçti. Amr b. el-Âs, Muaviye'ye "Ne dersin, dün sizin onlara engel olduğunuz gibi bu günde onlar size su vermezse!" deyince "Geçeni bırak da Ali ne yapar sen onu söyle!" dedi. Amr da: "Sanıyorum o senin ona karşı yaptığını sana yapmaz. Zira o buraya su kavgasına gelmedi." dedi. Hz. Ali ordusuna "Şamlıların su almasına engel olmayın!" emrini verdi. İki taraf da anlaşıp birbirine silah çekmekten vaz geçtiler. Hep beraber suya geliyor birbirlerinin kamplarına giriyorlar, birb...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın