Kelimelerin açıklanışı

Kelimelerin Açıklanışı [289]

Cümlesi ile Efendimizin yürüyüşündeki salma salına gidişini, kibirlenerek değil mütevazi yürüdüğünü anlatmak istiyor.

kelimeleri hususunda Ebû Ubeyd der ki: "El Fehameti" yüzdeki güzellik ve dolgunluktur, bununla beraber hem güzel hem heybetli görünür.[290] İbnü'l Enbârî de, bunun anlamı, "Efendimiz gerek göğüs gerek göz yapısı bakımından gayet muazzamdı Onun yaratılışı kendi cismine göre kaba değildi."demektedir.

«Burnun hem biraz kalkık hem de ortası azıcık kamburumsu olmasıdır ki, "Şemem" diye ifade olunan burun ortası yüksekliğine yakındır.

Su veya dağyarıklarmdaki su birikintisi. Dişlerin arasındaki mesafe, dane dane dişli olmasa Surat, resim görüntü...

Ümmü Mabed'in bu hadisini Ebû Bekr el Beyhakî'de rivayet edip şöyle demiştir: Bize Ebû Nasr b. Katâde, Ebû Amr b. Matar. Ebû Ca'fer Muhammed b Mûsâ b. îsa el Hulvanî, Mukim b. Mahriz b. el Mehdî, babası Hiram b. Hişam yoluyla haber verdi ki...[291] Hizam hadisi üstteki gibi rivayet etmiştir.

Yine bu hadisi (Mekke'ye yakın bir yer olan) Kudeyd'deki Ebû Zeyd Abdül Vahit b. Yusuf b. Eyyub b. el Hakem el Hu-zâî de, imla yoluyla Ebû Ömer b. Matar. amcası Süleyman b. el Hakem'den nakleder.[292]

Yine Kudeyd'deki İbni Matar. bu haberi Muhammed b. Muhammed b. Süleyman b. el Hakem aracılığıyla, babasından duyduğunu nakleder.[293]

Yine bu hadiseyi yaşı daha büyük olmasına rağmen Ya1 kub b. Süfyan el Fesevî. Mükrim b. Muharraz el Huzâî (ki bunun künyesi Ebu'l Kasım idi) den (şiirleri olmadan) naklettiği gibi,[294] Muhammed b. Cerîr et Taberî,[295] Muhammed b. İshâk b. Huzeyme ve sonuncuları el Katîî olan bir grup âlimde Mükrim b. Muharrez'den naklederler.[296]

Hakim der ki: Ben salih ve faziletli şeyh Ebû Bekr Ahmed b. Ca'fer el Katîî'yi şöyle derken duydum. «Bize Mükrim b. Muharriz ecdadı yoluyla haber verdi ki...» (diyerek bu hadisi anlattı). Ben de ona: "Sen bunu bizzat Mükrim'den mi duydun?" diye sorunca; "Evet, Vallahi! Babam beni hacca götürmüştü. Ben o vakit yedi yaşlarmdaydım. Beni Mükrim'in yanma goturdu... diye anlattı.[297]

Yine Beyhakî Efendimizin, Ümmü Mavbed'in çadırına uğraması hususunu el Hasen b. Mükrim ve Abdullah b. Muham-med b. el Hasen el Kaysî ikilisinden şöyle nakleder: Bize Ebû Ahmed Bişr b. Muhammed el Mervezî es Sükkerî, Abdü'l Melik b. Vehb el Mezhıcî, El Hurr b. es Sayyâh aracılığıyla Ebû Ma'bed el Huzâî'den şöyle rivayet eder:

-Rasûlü Ekrem (s.a.v) bizzat kendisi, Ebû Bekir, Amir b. Füheyra, kılavuzları Abdullah b. Üraykıt el Leysî (el Leysî hakkında "O ed Deylî"dir de demiştir) yola çıkıp. Ümmü Ma' bed'in çadırına uğruyorlar.

-Ravî hadisi baştan sona naklediyor.[298]

Ğarîb Kelimelerin Açıklanması

Güzelliği besbelli, demektir.

Azığı tükenmiş kimselerdir, kıtlık ve yokluğa uğramış kimselerdir.

ÇadiTin bir kenarı, demektir. c«rLii ayaklarını gerip arasını açtı, demektir.

Onları ağırlaşmcaya kadar içirip yere sermektir. «Raht» üçten ona kadar olan topluluktur.

Sel dir.

Süt köpüğünün üstündeki parlaklıktır.

Kanmcaya kadar içtiler. Nitekim bazı rivayetlerde bu şekilde «Ravev» gelmiştir.

Zayıflıktan sallanmaktadır. Bu kelime okununca zayıflık hepsine ulaşmış, demektir.

Koyunun otlaktan uzak olmasına denir. Parlak yüzlü, aydınlık saçan yüz demektir.

Karnın biraz alttan sarkık ve iri göbekli olmasıdır.

Başın gövdeye göre ufak olmasıdır. Bu kelime okunursa ince ve zayıflık demektir.

Boş böğründen eğe kemiği kesik dernektir. böğürdür.

Güzellikte meşhur, sanki güzellik onun alameti olmuş Yüz bölümü güzel... Uzunluktur.

Keskin olmayan, kısığı andıran ses. boynun uzun olması.

Göz kısalığı yüzünden onu Önemsemeyrp başkasına bakmazdı. Aksine ondan ürker ve onu kabul ederdi.

İyi Hizmet olunan kişidir. İnsanların etrafını sardığı kişidir.

Cahil ve az akıllılara denir. Memenin kendisi, eti.

Komşusu olan kelime esire olduğu için car-ı civar ile esre olarak "Müzbidi" diye okunuyor. Manası "kaymak"tır.

Ümmü Ma'bed'in yanında süt sağması için bu koyunu diğerlerinden ayırıp bıraktı, demektir.[299]

[289] Söz Peygamberimiz'İ (s.av) anlatmaya gelince, Ashabı Kiram bu mevzuda kelimelerin en zor olanlarım seçmişler gibi geliyor. Dikkatlice bakınca, Efendîmiz'i tarif edebilmenin en İnce noktasına kadar girilmiş oluyor. Ne yazık ki arab edebiyatının bu şah eser parçalarını dilimizdeki kelime yetersizliği ve kendi ifade güçlüğüm ile ancak bu kadar ifade edebiliyorum. Sadî Şirâzî ne güzel ifade ediyor:

Benim yarimin dili Türkçe, ama ben Türkçe bilmiyorum. Keşke onun dili benim ağzımda olsaydı.

[290] Ebû Ubeyde Garibül Hadis 3/27

[291] Beyhakı Delaıl 1/277.

[292] Beyhakî Delâil 1/277.

[293] Beyhakî Delâil 1/277.

[294] Beyhakî Delâil 1/281.

[295] Taberî Tarih'inde sadece şiiri alır.

[296] Beyhakî Delâil 1/281.

[297] Beyhakî Delâil 1/281.

[298] Beyhakî Delâil 1/228; İbni SaM Tabakat 1/230.

İmam Zehebi, Tarihü’l-İslam, Cantaş Yayınları: 2/166-168

[299] Beyhakî Delâil 1/284; Burada şu ilavelerde vardır

Kuteybî derki bu "Ataf" kelimesini Er Rayyâşî'ye sordum da "ben «ataf-ı bilmiyorum, sanıyorum bu Gatafün olsa gerek. Bu da kirpiklerin uzayıp kıvrıl m asıdır.

Bunun manası "karşısına çıkanı uzunluğu yüzünden me'yus edecek değildi" demek iken belkide kelimenin zabtı yanlış olmuştur. Sanıyorum "sırık gibi uzun değil" şeklinde olacaktı.

hadis demektir.

İmam Zehebi, Tarihü’l-İslam, Cantaş Yayınları: 2/168-169
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın