Kasım b. Yezîd. Asım b. Süleyman. Ca'fer b. Muhammed. babası Muhammed, dedesi isnadıyla. "Rasûlüllah (s.a.v) başına beyaz takke, üzerine de düğmeli ve kulplu  elbise giyerdi." dediğini nakleder.

Ravi Âsim, Basralı olup yalancılıkla itham edilmiş biridir.[426] Câbir (r.a.)'tan yapılan nakle göre:

-Nebî (s.a.v)'in bir ucunu arkaya sarkıtarak sadece bay­ramlarda giydiği siyah bir sarığı varmış.

Lakin Hatem b. İsmail bu hadisi Muhammed b. Ubeydullah el Arzemî, Ebuz Zübeyr isnadıyla Câbir (r.a.)'tan tek başına ri­vayet eder.[427]

Vekr de Abdürrahman b. el Ğasîl. İkrime isnadıyla İbni Abbas (r.a.)'tan: "Rasûlüllah (s.a.v)'in birgün insanlara üzerin­de siyah renkli bir sarık olduğu halde hitap ettiğini rivayet eder. Bu haber sahihtir.[428]

Peygamber (s.a.v) ile güreşip de yenilen Rükane (r.a.) der ki:

-Ben Rasûlüllah (s.a.v)'i:

«Bizimle Müşrikler arasındaki fark takke Üzerine sarılan sarıktır.» derken işittim.

Hadisi Ebû Dâvûd rivayet ediyor.[429]

Urve. Âişe (r.a.)'m j'Peyğamberin yuvarlak ak bir takkesi vardı." dediğini anlatır.[430]

Câbir (r.a.) da. Peygamber (s.a.v)'in Mekke fethinde oraya başında siyah bir sarıkla girdiğini anlatır. Haberin ricali sika kimselerdir.[431]

Herhalde bu siyah sarık miğferin altında olsa gerek. Zira Efendimiz Mekke fethinde oraya başında miğferle girmiş idi.[432]

Bazı ravilerden çok kötü bir sened ile:

-Efendimiz (s.a.v)'in "Sahab" diye adlandırılan bir sarığı olup bunun altma başını miğfer demirinden koruyucu bir tak­ke geçirip üstüne de rida giyerdi, diye de rivayet edilmiştir.[433]

Müşavir el Varrâk da Cafer b. Amr b. Hureys aracılığıyla babası Amr b. Hureys (r.a.)'tan şöyle dediğini anlatır:

-Nebî (s.a.v)'i mimberde iken görmüştüm. Üzerinde siyah bir sarık vardı. O sarığın bir ucunu iki omuzu arasına sarkıtmıştı.[434]

Hasen-i Basrî der ki: Peygamber (s.a.v)'in "El Ukâb" adlı siyah bir bayrağı vardı. Onun sarığı da siyah idi. Sarık sarının­ca ucunu iki omuzu arasına sarkıtırdı.

Lakin Hasen Tabiîn olduğu için bu haberi mürseldir.[435]

Ubeydullah b. Ömer de Nafî aracılığıyla İbni Ömer (r.a.)' tan:

-Rasûlüllah (s.a.v) sarık sarınınca sarığını iki omuzu arası­na sarkıtırdı, dediğini rivayet edip, İbni Ömer de böyle yapar­dı, deyip Ubeydullah b. Ömer'in "Kasım ve Sâlim'i de böyle yaparken gördüm" dediğini sözlerine ilave eder.[436]

Urve der ki: Rasûllah (s.a.v)e işaretleri bulunan bir sarık hediye edildi. O da işaretlerini keserek onu öyle sarındı.

Urve, Efendimiz'i görmediği için haber mürseldir.[437]

Muğîra b. Şu'be der ki: Peygamber (s.a.v) birinde abdest al­dı. Alnına ve sarığın üzerine mesnetti. Muğîre der ki: Efendi­miz (s.a.v) yenleri dar bir cübbe de giymiştir.[438]

Enes (r.a.)'tan da: Peygamber (s.a.v)'in gömleği pamuklu, uzunluğu kısa. yenleri kısa bir şeydi, dediği rivayet olunur.[439]

Büdeyl b. Meysara. Şehr b. Havşeb aracılığıyla Esma bn. Yezîd'in "Rasûlüllah (s.a.v)'in gömleğinin yenleri bileğine ka­dar inerdi." dediğini nakleder.[440]

İbni Abbas (r.a.)'tan "Rasûlüllah (s.a.v) uzun kolu da kısa kollu da gömlek giyerdi." dediği nakledilir. [441]

Mürsel bir isnadla Urve'den "Peygamber (s.a.v)'in üst elbi­sesi (ridasi) dört zirva (takriben bir zir'a: 50 cm) uzunlukta ve iki zir'a ve bir karış genişlikte idi." dediği nakledilir.[442]

Zekeriyya b. Ebî Zaide. Mus'ab b. Şeybe, Safiyye binti Şeybe aracılığıyla Hz. Âişe (r.a.)'m şöyle dediğini anlatır:

-Rasûlüllah (s.a.v) üzerinde halis ipek ve yün karışımı siyah iplikten dokuma "Mırt" denen bir elbise ile dışarı çık­mıştı.

Bu hadisi Ebû Dâvûd rivayet eder:[443]

Vakıdî "Peygamber (s.a.v)'in bürdesinin altı zir'a uzunluğu üç zir'a bir karış da eni olduğunu bunu cuma ve bayram günleri giydiğini diğer günler dürüp kaldırdığını." bahseder. Ama bu "Mu'dıl" bir hadistir.[444]

Urve der ki: Peygamber (s.a.v)'in elçiler geldiği zaman giyindiği elbisesi. Hadramut işi dört zira1 bir karış eni bulu­nan bir ridâ idi. Daha sonra bu rida eskimiş bir halde halifeden halifeye el değiştirdi. Onu başka bir elbisenin içine koyarak ramazan ve kurban bayramlarında giyerlerdi. Bu haberi İbnül Mübarek, İbni Lehîa. Ebul Esved, Urve isnadıyla naklediyor.[445]

Man b. İsa'nın anlatışına göre Muharnmed b. Hilâl. "Emevî halifelerinden Hişam b. Abdül Melik'in üzerinde Peygamber (s.a.v)'e ait olan iki uçlu Hiberîbürdesini gördüm. demiş.[446]

Derim ki: İşte bu Bürde Abbasî halifelerinin elinde dolaş an Peygamber (s.a.v)'den kalma bürde değildir. Bu bürde. Ebul Abbas es Sifah'm üç yüz Dinara Eyle kralından almış olduğu hürdedir. İbni İshak "bu bürdenin Peygamber (s.a.v) tarafından Eyle kralına hediye edilen bürde" olduğunu söyler ki. doğru­sunu Allah bilir.[447]

Humeyd et Tavîl anlatıyor: Bize Bekir b. Abdillah el Müzenî, Haraza b. el Muğîre b. Şu'be aracılığıyla babası Muğîre b. Şu'be (r.a.)'m şöyle dediğini anlattı:

-Defi Hacet için Rasûlüllah (s.a.v) ile birlikte arkadaşlar-den geri kalmıştım. Efendimiz ihtiyacını giderince ona matara getirdim. Ellerini ve yüzünü yıkadı. Sonra kollarını sıvamaya çalıştı, ama cüppenin yeni dar gelmiş idi. Peygamber (s.a.v) de ellerini cübbenin altından çıkardı, cübbeyi de çıkarıp omuzuna attı. Kollarını yıkayıp başına da sarığı üzerine de mesh etti. Sonra hayvanına bindi, biz de bindik.

Hadisin bir söylenişinde de "Üzerinde dar yenli Şam işi bir bürde vardı." derken bir başka rivayetinde "Üzerinde yünden bir cüppe vardı." deniyor.[448]

Eyyûb es Sahtiyanı de Zeyd b. Eşlem aracılığıyla ibni Ömer'den:

«Rasûlüllah (s.a.v)'in yanma girmiştim. Üzerimde gıcır gı­cır eden bir gömlek vardı.» dediğini nakleder.[449]

İkrime anlatıyor:

-İbni Abbas (r.a.)'ı gördüm. İzarmı giydiğinde bunun ön uçlarını sarkıtırdı. İzarm uçları ayağının üzerine kadar dökü­lürdü. Arka taraftan da izan biraz kaldırır ve "Ben Rasülüllah (s.a.v)'i böyle giyinirken gördüm." derdi.[450]

İbni Abbas (r.a.) anlatıyor:

-Ben Peygamberimiz'! izarını göbeğinin altından giyinmiş olarak gördüm. Göbeği açıkça görünürdü. Ömer (r.a.)'ı ise gö­beğinin yukarı tarafından tutunmuş gördüm.[451]

Peygamber (s.a.v) de: «Mü'min'in izan inciğinin yarısına kadar iner buyurdu.[452]

İshak b. Abdillah b. Haris b. Nevfel anlatıyor:

-Peygamber (s.a.v) yirmi yedi deveye bir takım (alt üst) hülle almıştı.[453]

Muhammed b. Şîrîn "Nebî (s.a.v)'in yirmi dokuz deveye bir takım hülle satın aldığını" söyler.[454]

Üstteki her iki rivayet de rnürsel oluşları sebebiyle zayıf­tır.

Ebû Dâvûd der ki: Bize Amr b. Avn. Umara b. Zâzân. Sabit isnadıyla Enes (r.a.)'m "Zî Yezen denen kral, Peygamber (s.a.v) e bir hülle hediye etmiş, Efendimiz de onu kabul buyurmuştu. Zî Yezen bunu otuz üç deve karşılığı satın almıştı.[455]

Hammâd ikilisi (b. Zeyd ile İbni Seleme) Eyyûb es Sahtiyânî, Ebû Kılâbe isnadıyla Semura b. Cündüb (r.a.)'tan Peygam­ber (s.a.v)'i:

«Siz elbiselerin beyazını tercih edin! Dirileriniz beyaz gi­ysin, ölülerinizi de beyazla kefenleyin!» buyurduğunu rivayet ederler. Hammad b. Zeyd kendi rivayetine:

«Zira en hayırlı elbiseniz beyazdır.» ziyadesini yapar.[456]

Buna benzer bir haberi Sevrî ve Mesûdî, Habib b. Ebî Sa­bit, Meymun b. Ebî Şebîb. Semura b. Cündüb isnadıyla nakleder.[457] Yine Mes'ûdî, Abdullah b. Osman b. Huseym. Saîd b. Cübeyr, İbni Abbas (r.a.) isnadıyla merfu olarak Efendimiz'den, «Beyaz elbise giyin. Ölülerinizi de onunla kefenleyin.» buyurduğunu nakleder.[458]

Bu haberi Ebû Bekr el Hüzelî de Ebû Kılâbe'den mürsel olarak nakleder.[459]

Abdül Mecîd b. Abdül Aziz b. Ebû Ruvad. İbni Sâlim'in Safvan b. Amr, Şüreyh b. Ubeyd, Ebu'd Derdâ (r.a.) isnadıyla Efendimiz (s.a.v)'in:

«Namazgahınızda ve kabirlerinizde Allah'ı en iyi ziyaret ettiğiniz elbiseniz beyaz renkli olanlarıdır.» buyurduğunu nakleder.

Hadisi İbni Mâce rivayet ediyor.[460]

Ebû İshak es Sübey'î. Hz. Berâe (r.a.)'m «Kırmızı elbise­ler içinde Allah Rasûlünden daha güzel hiçbir .kimse görme­dim.» dediğini anlatır.

Hadisi başka bir isnadında «Efendimiz'i kırmızı elbiseler içinde gördüm...» diyerek aynısını anlatıyor.[461]

Abdullah b. Salih, Leys, Ubeydullah b. Muğîre, Irak b. Ma­lik isnadıylaHukeym b. Hizâm'ın şöyle dediğini anlatır:

-Muhammed (s.a.v) bana en sevgili kimseydi. Peygamber olup da Medine'ye hicret edince (kendini kasdederek) hukeym hac mevsiminde bulundu. Orada Zî Yesene ait bir elbise buldu ve onu satın aldı. Sonra onu hediye etmek için Nebi (s.a.v)'e gel­di. Ama (s.a.v):

«Biz Müşriklerden hediye alamayız. Ama parayla olur.» deyince ben elbiseyi ona parayla verdim. O da onu giydi. O elbi­seyi onun üzerinde mimberde iken de gördüm. O elbise içinde o güne kadar Nebi (s.a.v)'den daha güzel hiçbir şey görmemiş tim. Sonra onu Üsâme'ye verdi. Hukeym o elbiseyi Usâme'nin üzerinde gördüğü zaman: "Ya Üsame! Sen kral Zî Yezen'in el­bisesini giyiyorsun demek ha!" deyİTice. Üsame "Evet. vallahi, ben kesinlikle Zi Yezen'den daha hayırlı olduğum gibi. babam da onun babasından hayırlıdır." dedi. Oradan Mekke'ye gittim. Üsame'nin hu konuşmasıyla Müslümanların işine hayret et­miştim.[462]

Avn b. Ebî Cuheyi'e babasından naklediyor:

-Hlbtah'ta bulunduğu sıra Nebi (s.a.v) e geldim. Kırmızı bir çadırın içindeydi. Üzerinde kırmızı bir elbiseyle çıktı. Hala  inciğinin parlayışına bakar gibiyim.

Bu isnadı sahih bir hadistir.[463]

Hafs b. Gıyas. Haccac b. Erta. Ebû Cafer isnadıyla Câbir' den (r.a.) şöyle nakleder:

"Rasûlüliah    (s.a.v)   kırmızı   elbisesini   bayramlarda   ve cumada giyerdi.» Yine bu haberi Hüşeym de Haccac aracılığıyla Ebû  Cafer  b.  Muhammed  b.  Ali'den  mürsel  olarak  rivayet eder.[464]

Ubeydullah b. Iyâd. babası aracılığıyla Ebû Ramse'nin:

"Peygamber (s.a.v)'i üzerinde yeşil renkli iki bürde içeri­sinde gördüm." dediğini nakleder.

Bu isnad sahihtir.[465]



[426] Zehebî bu rivayeti cerh ediyor. Ancak habere de yer veriyor. Zira çeşitli kaynaklarda ayrı ayrı bunların varlığı söz konusudur. Efendimiz'in beyaz takke giydiği haberi için bak: Ebuş Şeyh Ahlakım Nebiyyi 1 İS; İbni Hacer Metalib 2197 nolu haberde, Heysemî Mecmauz Zevaİd 5/121'de İbni Ömer' den ııRasûlüllah (s.a.v) beyaz bir îakke giyerdi." dediğini nakleder. İbni Hacer bunu Ebû Wla'ya nisbet ediyor.

Düğmeli elbisesi olduğu Müsned 6/24S, 35'te geçiyor.

[427] Ebû Dâvûd Libas 4077: Tirmİzî Şemail h.nö. 110; İbni Mace 3584. Lakin kay­naklar bu haberi el Varrak. Ca'fer b. Amr. babası Amr b. Hureys'ten nakleder.

Ebuz Zübeyr'in C'abir'den naklettiği hadis "Nebi (s.a.v) Mekke'ye başında siyah bir sarıkla girdi.- hadisi olsa gerek. Bak Ebû Dâvûd 4(176; İbni Mâce 3585; Müslim  1358.

[428] Buharı Menakıbül Ensar 63/11; Tirmizî Şemail 111; Müslim 1359; Ebû Dâvûd 4077; Tirmizî Libas 11; Nesâî Menasik 107; Ziynet 109; Müsned 3/362, 4/307; Daramı Menasik SS; İbni Mâce 35S4, 35S6.

[429] Ebû Dâvûd Libas 407S; Tirmizî LS44; Tirmizî -'Bu ğarîb bir hadistir. Zira bu­rada ravi "'Rtıkane oglu"nun kim olduğunu bilmiyoruz." der.

Hakim 3/432; Taberanî 5/6S; Buharı Tarihi Kebîr 1/82; Ebû Ya'lâ 3/1412.   

[430] İbniii Cevzî el Vefa s.567.

[431] Müslim İ35S; Tirmizî 1730; İbni Mâce 35S5; Nesâî 2872; Tirmizî Şemail 107 ve üç önceki dipnot.

[432] Buharı Meğazi /48; Cihad /169, Sayd /İS; Libas /17; Müslim 1357; Muvatta 1/422; Ebû Dâvûd 26S5: Tirmizî 1693; Nesâî 5/210: İbni SaM 2/139; Hatib Tarih 2/206: Müsned 3/109.   164.  180, 1S6, 231, 240.

[433] Ebuş Şeyh Ahlakun Nebiyi s. 118,119.

[434] Müslim 1359; Ebû Dâvûd 4077; İbni Mâce 3587; Müsned 3/363, 378, 4/307, 6/148, 152.

[435] İbni Sa'd Tabakat 1/456; İbni Ebî Şeybe 12/512.

[436] Tirmizî Libas 1790; Tirmizî "Bu konuda bir de Hz. Ali'den hadis varsa da isnadı sahih değildir." der. Bu haber için bak îbni SaM 1/456; Beyhakî Süneni Kübra 1/469; Tirmizî Şemail 56; Hatib Tarih ll/29a

[437] Müsned 6/208 de buna benzer bir haberi Hişam. Urve isnadıyla Hz. Âişe' den "Rasûlüllah (s.a.v)'in üzerinde işaretler bulunan bir abası vardı. Namazda bunlar belli olurdu. Onu Ebû Cehm'e hediye edip kendisi Enbîcânî denen bir elbise aldı." diye nakleder.

[438] Buharı Libas 77/10, 11; Müslim 274 (21, 82, S3); Ebû Dâvûd 150: Tirmizî 1824; Nesâî 1/76; Müsned 1/29, 44, 4/244, 24S. 250, 251, 255; İbni Sa'd 1/459. Ama Buharî'de "sarığına" ifadesi yok. Sarığa meshi 4/49'da Amr (r.a.)'dan nakledilir.

[439] İbni Sa'd 1/458.

[440] İbni.Sa'd 1/458; Ebû Dâvûd 4027; İbni Ebî Şeybe S/211; Tirmizî 1765; Tir­mizî Şemail 33

[441] îbni Sa'd 1/459: İbni Mâee 3577.

[442] îbni Sa'd  t/458; Ebûş Şeyh Ahlaktın Nebiyyi s. 110.

[443] Ebû Dâvûd 4032: Müslim 2081 ve 2424: Tirmizî 2966: Müsned 6/162; Tirmi­zî Semai! a37.

[444] İbni Sa'd, Vakıdî'den nakfen 1/458.

[445] İbni Sa’d Tabakat 1/458; İbni Mübarek Zühd, Nihayetül İrab 18/288; İbni Lehî’a zayıftır. Haber de mürseldir.

[446] İbni Sa'd Tabakat 1/456.

[447] Beyhakî Delâil 7/27S. Bu zat Abbasi halifelerinden Abdullah b. Muhammed b. Ali (lakablı) Abdullah b. Abbas olup Abbas (r.a.)'m sülalesinden gelen ilk Ab­basî halifesidir.

[448] Buhari Libas 77/10; Müslim 274: Ebû Dâvûd 150; Tirmizî 1S24; Nesâî 1/76; Müsned 1/29, 44,' 4/244. 248, 250. 251. 255; îbni Savd 1/459.

[449] Müsned 2/141, 147; Taberanî 12/357; Abdürrezzak 199S0. Burada »ve aleyye» kelimesi yanlışlıkla »ve aleyhi» olmuş Bu durumda gömlek, Rasülül­lah'in oluyor. Oysa gömlek İbni Ömer'e aittir. Yanılan Zehebî de olabilir. Zira bu haberi Efendimiz'in gömleği için sevkediyor. Oysa kaynaklar İbni Ömer'in diyor.

[450] Ebû Dâvûd 4096; İbni Ebî Şeybe 8/206.

[451] İbni Sa'd 1/459.

[452] Müsned 3/6, 4/1S0; Ebû Dâvûd 4093; İbni Mâce 3573; Beyhakî Süneni Kübra 2/244; Muvatta 914;   Humeydî  737; Buharı Tarîh 5/366; İbni Hibban (İhsan) 7/399; Temhîd 3/245; Taberanî 12/341; Ebû YVla 2/98(1  11/6648; İbni Ebî Şeybe S/203; Tayalîsî 1S02; Nesâî S/207; Ebû Nüaym Hılye 7/192.

[453] İbni Sa’d 1/461.

[454] İbni Sa’d 1/461.

[455]  Ebû Dâvûd 4034.

[456] Nesâî Zînet S/25;  İbni Sa'd   1/449: Taberanî  11/209,  7/2S4; Tirmizî Şemail 38. 55: Beyhakî Süneni Kübra 3/403; İbni Ebî Şeybe 3/266.

[457] Nesâî 4/34, S/205.

[458] Ebû Dâvûd 3878, 4061; Tirmizî 999 ve 2962: İbni Mâce 1472, 3566; Miisned İ/247, 274, 32S, 355, 363, 5/10. 12, 13, 17, İS, 19, 21; Hakim 1/354; 4/185; Taberanî 7/216. 12/66; Abdürrezzak 6199: İbni Ebî Şeybe 3/266: İbni Sa\I 1/450.

[459] îbni Sa'd 1/450.

[460] İbni Mâce 356;'; Ancak isnadı zayıftır. Zira ravi Şüreyh, Ebud Derda (r.a.)'a yetişmemiştir.

[461] Buharı Libas 77/35, 68; Tirmizî 1778 ve 2963; İbni Sa'd 1/450; Nesâî S/133.

[462] İbni Sa'd 4/65; Taberanî MuYemül Kebîr ,V222 hadis 3125. 19/18: Hakim Müstedrek 3/4S4: MUsned 3/402. 403: CevheTatü Nesebi Kurey^ sayfa 361: Tehzîhi Tarihi Dımışk 4/417. 418: Bezzâr (Zevaid) I3S: Abdürrezzak 9741. 19658: Beyhakî Delâil 3/343.

[463] Müsned 4/3308, 309; buhari Menakıb 61/23; ibni Sa’d 1/450. Bu veda haccında geçmiş bir hadisedir. Müellif kısaltarak almıştır.

[464] İbni   Sa*J   i/451;   İbni  Ebî  Şeybe   2/13h:   rihi)§  Şeyh  Ahlakım  Nebiyyi   J14; Beyhakî Süneni Kübra 3/248, 2BU

[465] İbni Sa\l i/453.

İmam Zehebi, Tarihü’l-İslam, Cantaş Yayınları: 2/235-244

Esselamü Aleyküm. Rabb'im bizleri Peygamber Efendimizin yolundan ayırmasın inşaAllah
 Bilgiler için Allah sizlerden razı olsun kardeşim

Ve aleykümüsselam Rabbim paylşım için razı olsun