Sayfayı Yazdır - Ebusüfyan b. Harb

Ebusüfyan B. Harb[169]

Nesebi: Ebu Süfyan b. Harb b. Abdişems b. Abdimenaf b. Kusay. Asıl adı Sahr'dır. (Annesi Hazn b. Büceyr b. El-Hezm kızı Safiyye'dir) Arap dahilerinden biridir. Kureyş'in şeyhi o idi. Ahzab (Hendek) savaşında bütün grupların baş komutanı idi.

Daha sonra Mekke fethi günü Müslüman oldu. Hemen arkasından gelen Huneyn savaşına katıldı. Peygamber (s.a.v.) ona harp ganimetinden yüz deve ile kırk okıyye mal vermişti.

Taif savaşında bir gözünü kaybetti. Daha sonra Yermuk savaşına katıldı. O gün insanlara nasihat ederek harp meydanında onları harbe yüreklendirecek şeyler söylüyordu.[170]

Kendisinden Abdullah b. Abbas ile Kays b. Ebi Hazim'in rivayetleri vardır.[171]

Denildiğine göre ikinci gözünü de Yermuk savaşında Allah yolunda kaybetmiştir. Uhut savaşında cahiliye ordusunun komutanı o idi.[172]

Yaşça Peygamber Efendimizden on yaş büyüktü. Şam ve başka yerlere ticaret yapardı.

Yermuk savaşında oğlu Yezid b. Ebi Süfyan'ın komutası altında lavaştı.

Orada yaşına rağmen çok iyi çarpışıyor ve müslümanları yüreklendirmek için "Ey Allah ordusu ileri!" diye bağırırdı.[173]

Yine ordu biraraya geldiğinde onların yanında durup "Allah Allaaah! 5iz arapların yüz akı, islam dininin ensarısınız. İşte karşınızdakiler de lumların yüz akı ve müşriklerin ensarıdır. Allah'ım bu gün, yine sana ianan günlerden bir gün. Allah'ım kullarına gökten yardım indir! Diyordu.[174]

Ebu Süfyan hicri otuz birinci yılda öldü. Otuz ikinci, otuz üçüncü hatta otuz dördüncü yılında öldüğüne dair rivayetler de vardır. Takriben öldüğünde doksan yaşlarında idi.[175]

Bu yıl ölenler arasında Hz. Mikdad, Hz. Abbas, Hz. Abdurrahman bl Avf ve Amir b. Rabîa’nın birbirlerine yakın aralıklarla öldüğü söylenir ki bunlar az ileride gelecektir.[176]

Yezdecürd

Yezdecürd b. Şehriyar b. Pervîz, Mecûsî dininden olup zamanının İran Kisra’sıdır (imparatoru). Müslümanlar tarafından kendi yurdunda hezimete uğrayıp Merv şehrine kadar geriledi.

Kisralık devleti zayıflayarak parlak günleri kayboldu. Yezdecürd Kisraların sonuncusudur. Merv emirleri ona karşı isyan ettiler. Denildiğine göre Türkler ona komplo kurarak yakın çevresini öldürdü. Bunun üzerine o da kaçıp bir adamın evine sığınmıştı.

Fakat adam Yezdecürd’e ihanet edip onu öldürdü. Sonra da kendisi öldürüldü. Allah daha iyi bilir[177]

Hicri Otuz İkinci Yıl

Bu yıl İstanbul (Kostantiniyye) şehri yakınındaki Boğaz harbi (Vak'atu'l-Medıyk) yapıldı. Ordu komutanı Muaviye idi.[178]

(Bu yıl Abdurrahman b. Ebi Rabia bir ordu ile Belencer şehrine geldi. Orayı kuşatıp şehrin kenarına Mancınıklar (taşı uzaktan atan alet) kurdurdu. İsabet alanlar mahvoldu. Ama Türkler gelip Belencer halkına yardım etti. Komutan Abdurrahman b. Rabia şehit oldu. Ona Zu'n-Nûr denirdi. Müslümanlar bozguna uğrayıp ikiye ayrılarak kaçtılar. Bir kısmı el-Bâb üzerinden kaçıp kurtulurken aralarında Ebu Hüreyre ile Selman-ı Farisi'nin de bulunduğu bölük Ceylan ve Cürcan üzerinden gittiler. Belencerliler gelip Abdurrahman b. Ebi Rabia'nın cesedini alıp büyük bir sepete koydular. Böylece ceset onların yanında kaldı. Ravi (Muhammed ve Talha) der ki: Abdurrahman bu gün hala Belencerliler tarafından yağmur duasında ve zafer (ve benzeri) dileklerde istimdad

edilir.)[179]

(Yine bu yıl Abdullah b. Âmir, Merveruz, Talekân, Faryab, Cüzcan ve Tuharistan şehirlerini ele geçirdi.)[180]

[169] Geniş bilgi için bkz: İ. İshak, Meğazi 118, 144, 189, 197, 322, 233, 332, 334; İbni Sa'd, Tabakat, dördüncü tabaka 1/66-97; Muhabber 89, 111, 119, 126, 132, 161, 175, 246; Buhari, Kebir 4/310; İbni Kuteybe 3/74, 120, 344, 553, 575, 586, 588

[170] Tarihi Dımışk 23/435; İbni Sa'd dördüncü tabaka 1/73, 74, 87; Belazuri, Futuh 160; Jeseb-i Kurayş 122; İbni Hişam 3/494

[171] Oğlu Yezid'in de. T. Dımışk 23/421; İbni Abbas'in ondan rivyaetinin biri çok ııeşhudur. Ebu Süfyan'ın Hiraklius'la görüşüp onu Peygamberimizi sorduğu bu hafVrdir. Bkz: Buhari Sahih, Bed'u'1-İman 1/6; Beyhaki Delail 4/377; Müslim, Kitabu'l C'ihad 23/26 h. No 74; Taberi 2/642

[172] İ. Asakir, T. Dımışk 23/468

[173] İ. Sa'd dördüncü tabaka 1/91; El-Ma'rife ve't-Tarih 3/300; Tarihi Dımışk 23/466

[174] Tarihi Dımışk 23/466; Taberi 3/397 Üsdü’l-Ğabe 5/149: İbni Sa’d dördüncü tabaka 1/92, 93; Nesebi Kurayş 122

İmam Zehebi, Tarihu’l-İslam, Cantaş Yayınları: 6/ 69-70

[175] İbni Sa’d dördüncü Tabaka 1/96, 97’de 32’nci yılda 88 yaşında der. Bu ihtilaflar için bkz: İ. Asakir, Tarihi Dımışk 23/472-474: Tarihi Halife 166: Taberani, Kebir 8/5

[176] İmam Zehebi, Tarihu’l-İslam, Cantaş Yayınları: 6/ 70

[177] Belazurî Futuhu’l-Buldan s. 311; Taberi 4/293 (Daru’l Kutubu’l-İlmiyye Baskısı 2/620. taberi Yezdecür’ün ölümü ile ilgili altı kadar rivayet bildirir ve gayet mufassal olarak anlatır. Dikkatle bakınca konunun hep aynı olduğiu anlaşılıyor. R ivayetlerin hepsi, onun Merv’e kaçtıağını orada ihtilaflar çıktığını kimi ondan tarafa, kimi karşı taraf tavığr aldığını, Yezdecürd’ün kaçıp bir değirmenciye sığındığı, adamın onu uyurken öldürdüğünde ittifak halindedir. Bu ayrı ayrı anlatımların her biri kendi Babek soyundan gelen en son İran hükükmdarı budur. Bundan sonra idare Arapların eline geçmiştir” der.

[178] Zehebi de, bu harp tafsilatı bu kadar. Taberi ve diğer kaynaklarda da tam bulamıyoruz. Sadece oraya MuaviyeDnin hanımı Atike (veya Fatıma)’nın da olduğu belirtiliyor, ama harbin cereyanına ait bir şey bilmiyoruz.

[179] Taberi'den ilave 2/627 (4/304) İbnu'l-Cevzî, Muntazam 5/19

[180] Taberi 2/630, 631

İmam Zehebi, Tarihu’l-İslam, Cantaş Yayınları: 6/ 71

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Tarihül-İslam => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 12 Nisan 2011, 14:23:06