Cırane umresi

Cı’rane Umresi

Hemmâm, Katade'den Enes (r.a.)'ın: "Resûlullah (s.a.v.) hepsi de Zilka'de ayında olmak üzere dört defa Ömre yaptı. Bundan sadece bir tanesi hariç, o da Haccı ile beraber yaptığı Ömresidir. Bunlar,

1- Hudeybiye zamanı, Hudeybiyeden gelerek yaptğı Ömre. Bu Zilkade ayında idi.

2- (Katâde der ki) Sandığıma göre Hudeybiyeden bir yü sonraki Umre demişti.

3- Ci'râne'den yaptığı Ömre Bu da Zilkade a-ymda Huneyn ganimetlerini taksim ettiğindeki Ömre,

4- Haccı ile beraber yaptığı Ömre. Bu hadisi Buharı ve Müslîm rivayet ettiler.[546]

Urve'nin "Meğazî adlı eserinde de geçtiği gibi, Musa b. Ukbe "Meğazî" adlı eserinde der ki:

Resûlullah (s.a.v.), Zilka'de ayında Cîrâne'den ihrama girerek telbiye getirdi. Mekke'ye gelip Ömresini yaptı. Huneyn'e giderken Mekke'ye Muâz b. Cebeli idareci yapmış ve ona, Mekke'lilere Kur'ân öğretip din fıkhını açıklamasını emretmişti. Sonra kendisi Medine'ye avdet edip Muâz'ı Mekke halkının başında bıraktı.[547]

İbni İshâk anlatıyor: Sonra Resûlullah (s.a.v.) Ömre yapmak üzere Cı'râne'den hareket etti. Geri kalan ganimetlerin (Mekke'nin aşağı tarafında Merri-Zahran'daki Mecenne denen yerde depolanmasını emretti. Ömresini bitirince de Medine'ye gitmek üzere hareket etti. Attâb b. Esîd (r.a.)'i Mekke'ye vali olarak tayin edip, halka dinlerini öğretmesi için Muâz b. Cebel (r.a.)'ı da onunla beraber bıraktı. (Resûlullah ömresini Zilkade ayında yapmış ve aynı ay içinde veya Zilhicce başında Medine'ye gelmişti. O yıl insanlar-hac düzeni olarak- öteden beri gelen Arab adeti üzere hacc ettiler. O yıl Attab b. Esîd'de hacc etti.[548]

Derim ki: Attab (r.a.) Hz. Ebû Bekr'in vefat ettiği gün kendi de vefat edene kadar Mekke emirliğini sürdürdü. Nesebi, Attâb b. Esîd b. Ebî'1-Iys b. Ümeyye el-emevîdir. Bize ulaşan habere göre Nebi (s.a.v.) ona:

"Yâ Attâb! Seni kimlerin üzerine vali yaptığımı biliyor musun...! Seni Allah'ın halkına vali yaptım. Eğer onlara vali olarak senden daha hayırlı birisi olduğunu bilseydim o kimseyi onlara vali yapardım" buyurdu.[549]

O vakit yaşı yirmi civarında idi. Salih bir insandı. Kendisinden rivayet edildiğine göre:

-"Ben bu işten kazandığımla süslü iki aba kumaştan elbise aldım ve onları köleme giydirdim. Sizden hiçbiriniz. "Attâb benden şunu aldı" diyemiyecek. Resûlullah (s.a.v.) beni hergün iki dirhem maaşla rıziklandırdi. Hergün iki dirhemle doymayan karnı Allah doyurmasın!" demiştir.[550]

O yıl insanlar, Arabların (İsmail (a.s.)'dan gelen) geleneklerindeki hac şekli üzerine Haclarını ifa ettiler.[551]

[546] Buhârî Hac Cilt 2/3. h. no: 1780 ve Cihad h. no: 3066; Meğazî, 4148; Müslim Hac 1253/217. Ebû Dâvûd 1994; Tirmizî 814. İbni Mâce 3003; Müsned 1/246, 321, 2/139, 3/134, 206, 4/297; Beyhakî Delâil 4/92, 5/203, 455; Ebû Ya'la Müs. 5/2872, 3091; Beyh. S. Kübra 4/345; Beğavî Ş. Sürme 7/11, no: 1846; İbni Huzeyme 3071; İbni Hibban 3771.

[547] Urve Meğazî s. 213. Beyh. Delâil 5/201. Metinde sanki Musa b. Ukbe'nin bu haberi Urve'nin Meğazisinde imiş gibi bir ifade kullanılmış. Biz onu Beyhakîye göre düzelttik. Zîra Urve rivayeti; İbnü Lehİa-Esved isnadıyla, Öbürü ise İsmail b. İbrahim, Musa b. Ukbe şeklinde geçer.

[548] İbni Hişâm 4/157; Beyhakî Delâil 5/203, Taberî 3/94; Halife b. Hayyat Tarih 92. Ensabül Eşraf 1/469; Hakim 3/270; Vâkidî 3/958; Taberî 3/94.

[549] Beyhakî Delâil 5/201,202; Hakim 3/270.

[550] Hakim Müstedrek 3/595; Ebû Nuaym Hılye 9/21; İbni Hişâm 4/157.

[551] Halife b. Hayyat Tarih s. 92.

İmam Zehebi, Tarihü’l İslam Meğazi 4/312-314
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın