Bu yıl atadığı valileri

Bu Yıl Atadığı Valileri

Attab b. Esid (r.a.)

Bu yıl Hz. Ömer'in vali olarak tayin ettiklerinden birisi Attab idi. Nitekim İbnu Cerir böyle söylüyor. Biz Attab'ın ölümünü daha Önce bildirmiştik.[468]

Taberi diğerlerini de şöyle söyler: Ömer (r.a.) bu yıl; Ya'la b. Münye'yi Taife, Sa'd b. Ebi Vakkas'i Küfe'ye, Küfe kadılığına Ebu Kurra'yı, Muğira b. Şu'be'yi Basra valiliğine, Yemame ve Bahreyn emirliğine Osman b. EbuT As'ı (bir rivayette el-Alâ el-Hadrami'yi) Ummân'a Huzeyfe b. Mihsan'i, Şam diyarı genel valiliğine de Ebu Ubeyde b. Cerrah'ı tayin etmiştik.[469]

15. Yılda Vefat Olayları

1- El-Haris B. Hişam

Haris b. Hişam'ın bu yıl içinde öldüğü iki ayrı rivayetten biridir. Onun ölümüne dair esas izah ileride -Filistin'de Ramle ile Kudüs arasında Ğor vadisinde bulunan- Amvas şehrinde baş gösteren veba hastalığından ölenler bölümünde gelecektir.

2- Sa'db.Ubade (R.A.)[470]

Nesebi: Sa'd b. Ubâde b. Düleym b. Harise b. Ebi Huzeyme b

Sa'lebe b. Taif b. El-Hazrec b. Saide b. Ka'b b. El-Hazrec şeklindedir. Ensarlı ve Sâidî olup Hazrec kabilesinin önderi ki, Lakabı Ebu Sabit'tir. Bazı yazarlar Ebu Kays diye kaydederler.

Hz. Sa'd, Akabe biati gecesinde bulunan delegelerden biridir. Sakife bahçesinde -Peygamberin vefatı üzerine- bir araya gelen Ensar onun ismi etrafında birleşmiş ve halife olarak ona biat etmek istemişlerdi.

Tarih yazarlarının hiçbirisi Hz.. Sa'd'ın Bedir harbine katıldığını bahsetmiyor. Buna rağmen İmam Buhari Tarihi Kebir'inde, Ebu Hatem-i Razı de el-Cerh ve't-Ta'dil adlı eserinde, onun Bedir harbine katıldığını bahsederler.[471]

Yine Urve'den de onun Bedir'e katıldığı nakledilmiştir.

Vakidi ise onun hakkında şu mütalaaları söyler: Sa'd b. Ubâde, Ebû Dücane ve el-Münzir b. Amr Müslüman olduklarında Sâide oğullarının putlarını kırıyorlardı. Sa'd; lider, cömert biri olup Bedir'e katılmamıştı. Bedir harbi için hazırlıklarını yaparken harbe gidemeden hastalandı. Ve yerinde kaldı. Bunun üzerine Rasulullah (s.a.v.): "Gerçi Sa'd Bedir harbine katılmadı ama katılmaya çok arzuluydu" buyurdu. İşte İbni Sa'd bu hadisi "Tabakat"nida bu şekilde hiçbir senedi olmadan nakleder.[472]

Hz. Sa'd Uhut harbi ile sonraki gazvelerde bulundu.

İbni Sa'd devamla şöyle der:

Sa'd b. Ubade (r.a.), Peygamberimiz Medine'ye hicret edip geldiğinde her gün ona büyük bir çanakta yiyecek yollardı. Sa'd'ın yüksek damı üzerinde her gün: "Kim et ve iç yağı severse Sa'd b. Ubade'ye

gelsin!" diye dellal çağırılırdı. Ben onun oğlunun zamanına yetiştim, o da aynı adeti devam ettiriyordu.[473]

Abdullah b. Abbas (r.a.) der ki: Sa'd b. Ubade'nin annesi vefat edince annesi için meyvesi olgunlaşmış bir bahçesini sadaka olarak vermişti.[474]

Hz.. Aişe'ye yapılan iftira ile ilgili hadiste Sa'd(r.a.)'ın adı geçer. Oğullan Kays, Saîd ve İshak ile Abdullah b. Abbas ve Ebu Ümâme (r.a.)'lar, Sa'd'dan hadis rivayet etmişlerdir. Said b. Müseyyeb'in de Sa'd'dan rivayeti varsa da Said, Sa'd'a sağlığında yetişmemiştir.

İbni Sa'd derki:

-Bana Muhammed b. Ömer (Vakidi), Muhammed b. Salih yoluyla Zübeyr b. El-Münzir b. Ebi Esîd es-Saîdî'den şöyle nakletti:

-Hz. Ebu Bekr (r.a.) Sa'd'a: "Haydi gel de biat et, herkes bîat etti!" diye haber saldı. Sa'd da: "Hayır, vallahi şu ok torbamdaki okları size atmadan, beraberimdeki adamlarla sizinle çarpışmadan asla bîat etmeyeceğim!" dedi.

Bunun üzerine Beşîr b. Sa'd Hz. Ebu Bekr'e "Ey Rasulullah'm halifesi! Sa'd b. Ubâde bîat etmeyi reddetti ve inadında direndi. O öldürülmedikçe size bîat etmeyecek. O durumda oğlu ve akrabaları onunla beraber öldürülmeden o asla öldürülmeyecek. Hazreç kabilesinin tamamını öldürülmeden de onları öldüremeyeceksiniz. Öyleyse onu tahrik etmeyin, şimdilik vaziyet sizin lehinize yerine oturmuş durumdadır, size şu anda zarar verecek durumda değildir. Kendi haline bırakıldığı sürece o bir tek kişidir." dedi. Ebu Bekr (r.a.) da Beşir'in bu tavsiyesini kabul etti.

Daha sonra Ömer (r.a.) halife seçildiğinde bir gün Sa'd ile karşılaştı ve ona: "Haydi anlat es-Sa'd!" dedi. O da: "Ey Ömer haydi sen devam et!" deyince Ömer (r.a.): "Sen sahibi olmadığın şeylerin sahibisin!" dedi. Sa'd da: "Evet, bu devlet işi sana verilmiş durumda, vallahi senin arkadaşın (Ebu Bekr) bize senden daha sevimli idi. Vallahi artık ben sana komşu olmaktan hoşlanmaz oldum!" dedi. Ömer (r.a.) da: "Komşusunun komşuluğunu sevmeyen başka yere göçer." deyince Sa'd: "Ben bunu esasen gizleyecek değilim, işte komşuluğu senden daha hayırlı olan kimsenin yanına göç edeceğim." deyip, fazla oyalanmadan Şam diyarına göç etti. Daha sonra, Şam diyarındaki Havran denen yerde vefat eyledi.[475]

Muhammed b. Ömer el-Vakidi der ki: Bize Sa'd b. Ubade'nin torunu Yahya, babası Abdülaziz'in şöyle dediğini anlattı: Sa'd b. Ubade (r.a.), Ömer (r.a.)'ın hilafetinin iki yıl altı ayında Havran'da öldü. Vakidi der ki: Sanki ölümü hicri on beşinci yılda oldu. Sa'd'ın oğlu Abdülaziz devamla konuyu şöyle anlattı:

-Medine'de Sa'd'ııı ölümü, Münebbih veya Seken kuyusu başında pindü7. ortalarına doğru kölelerin kuyudan:

"Biz Hazrec'in seyyidi Sa'd b. Ubade'yi öldürdük.

Ona iki ok fırlatıp kalbine isabette hata yapmadık." diyen bir ses duyduklarını haber verene kadar işitilmemişti. Köleler bunu haber verince azarlandılar. Ama o günün tarihini de belirlediler, sonra haberler gelince bu günün Sa'd'ın ölüm günü olduğu anlaşıldı. Sa'd b. Ubade bir tünelin içinde ufak su döküyordu. Birden bir vuruşma oldu ve Sa'd o saat içinde öldü, derisi mosmor kesilmişti.[476]

ibnu Ebi Arûbe anlatıyor: Ben Muhammed b. Sîrîn'i bu konuyu şöyle anlatırken duydum: "Sa'd b. Ubade ayakta işemiş, arkadaşlarının yanına dönünce onlara: "Ben içimde bir halsizlik hissediyorum." deyip sonra öldü. Arkadaşları cinlerin: "Biz Hazrec'in seyyidi Sa'd b. Ubade'yi öldürdük. Ona iki ok fırlatıp kalbine isabet ettirdik." dediklerini duydular.[477]

Said b. Abdilaziz der ki: Şam diyarında ilk fethedilen yer Busrâ şehridir. Sa'd b. Ubâde (r.a.) orada vefat etti.

3- Sa'd B. Ubeyd B. En-Nu'man (R.A.)[478]

Lakabı Ebu Zeyd olup Ehsar'iri El-Evs kolundandir. Bu yıl Kadisiye savaşında şehit oldu. Rivayete göre Hz. Ömer'in Hımış şehrine vali alarak atadığı Zâhid Umeyr'in babasıdır. Sa'd (r.a.) Bedir başta olmak üzere diğer gazvelerin hepsine katılmış idi. Kendisine lakap olarak "Sa'd el-Kârî" denirdi.[479]

Muhammed b. Sa'd Tabakat'ında Kadisiye savaşının hicri on altıncı yılda yapıldığını ve Sa'd b. Ubeyd'in orada altmış dört yaşında iken harp esnasında şehit düştüğünü anlatır.[480]

Kays b. Müslim, Abdurralıman b. Ebi Leyla'dan naklediyor: Sa'd b. Ubeyd onlara harp öncesi hitabede bulunup şöyle demiş: "Biz yarın düşmanla karşılaşacağız ve bizler yarm şehit olacağız. Sakın bizim kanlarımızı yıkamayın, bizler sadece üzerimizdeki elbiselerle kefenlenip özel kefen giydirilmeyeceğiz.[481]

4- Saîd B.El-Harîs[482]

Nesebi, Said b. El-Haris b. Kays Adiy el-Kuraşi es-Sehmi'dir. Said ve kardeşleri olan Haccâc, Ma'bed, Temîm, Ebu Kays, Abdullah ve Sâib'in hepsi de Habeşistan'a göç eden ilk İslam muhacirlerinden dir. Bunları İbni Sa'd anlatıyor. Çoğu Yermuk harbi ile Ecnadeyn harbinde şehit edildiler.[483]

5- Süheyl B. Amr B. Abdîşems[484]

Nesebi: Süheyl b. Amr b. Abdişems b. Abd-i Vüd b. Nasr b. Malik b. Hasel b. Âmir b. Lüey olup lakabı Ebu Yezîd el-Âmirî'dir.

Kendisi Kureyş eşrafından ve hatiplerinden biri idi. Mekke fethi yılı Müslüman olmuş -geç olsa da- Müslümanlığı çok iyi tatbik etmiş idi. Bedir savaşında Müslümanlar tarafından esir alınmıştı. Mekke'de iken Kureyşlileri harbe teşvik etmek üzere ortaya atılmış: "Ey Ğalib oğulları!" Siz Muhammed ve şu dinden dönenleri sizin kervanlarınızı vurgun etmeleri için serbest mi bırakıyorsunuz?" kim mal istiyorsa işte mal! Kim güç istiyorsa işte güç!" diye onları harekete geçirmeye uğraşmıştı.

Kendisi son derece cömert, eli, açık ve çok güzel konuşan biri idi. Nitekim Peygamber Efendimizin vefat haberi ulaşınca Mekke'de halkın arasında kalkmış ve Ebu Bekr'in hutbesine benzer nefis bir hutbe okuyarak onları yatıştırmıştı. Hudeybiye sulhunun yapılması için gayret eden de o idi.

Zübeyr b. Bekkar der ki: Süheyl İslâm'a girdikten sonra namazı, orucu ve sadakası bol olan biri oldu. Kendi grubu ile cihat etmek üzere Şam'a gitti. Anlatıldığına göre gündüz oruca gece ibadete kendini öyle verdi ki, derisinin rengi değişti. Kuran okunduğu zaman kendini tutamayıp ağlardı.

Medâinî ve diğer bazı tarihçiler, Süheyl'in Yermuk harbinde şehit olduğunu yazarlar. Şafı'î ile Vakidî ise onun Amvas'ta ortaya çıkan veba sebebiyle öldüğünü söylerler.

Yezîd b. Umeyra ve diğerleri Süheyle aracılığıyla Peygamber Efendimizden rivayette bulunuyorlar. Bir rivayete göre Yermuk harbinde süvari guruplarından birine komutanlık yapıyordu.

6- Âmir B. Malik B. Ehyeb Ez-Zührî

Amir (r.a.), Sa'd b. Ebi Vakkas (r.a.)'m kardeşi olup Habeşistan'a giden ilk muhacirlerdendir. Hz. Ömer'in Halid b. Velid'i azl ve yerine Ebu Ubeyde b. Cerrah'ı atadığını bildiren mektubunu Şam'a getiren odur. İki ayrı rivayetin doğrusuna göre Yermuk savaşında şehit olmuştur.[485]

7- Abdullah B. Süfyan[486]

Bu zat, Ebu Seleme b. Abdu'l Esed'in kardeşi olup Mah'zum kabi1esindendir.

Kendisi Sahabe payesine yetişmiş ve Habeş hicretinde bulunmuştur. Peygamberimizden rivayeti vardır. Amr b. Dinar'ın ondan munkatf olarak rivayette bulunmuştur. Yermuk'te şehit ...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın