Sayfayı Yazdır - Amvas vebasında ölenler Ebu Ubeyde

Amvas Vebasında Ölenler Ebu Ubeyde (R.A.)[552]

Nesebi: Âmir b. Abdullah b. El-Cerrah b. Hilal b. Üheyb b. Dabbe b. El-Haris b. Fihr el-Kuraşî el-Fihrî olup, asıl adı Âmiri idi. Peygamber dili ile "Bu Ümmetin Emîni" olup cennetle müjdelenen on kişiden biridir. Sakife oğullan yurdunda Hz. Ebu Bekr'den sonra kendi yerine halife olmak üzere Hz. Ebu Bekr tarafından önerilen iki kişiden biridir.

Kendisinden Hz. Cabir, Ebu Ümame, Hz. Ömer'in kölesi Eşlem ve çok kimse hadis rivayet etmiştir.[553]

Şam orduları başkomutanlığını üstlenmiştir. İslam'a girmede ilk davrananlardan birisi olup Bedir harbine katılmıştır. Uhut savaşında Peygamberimizin başındaki miğferin parçalanıp yanaklarına oturan halkalarını Peygamberimize acı vermesin diye dişleriyle sökmüş ve bu yüzden ön dişleri çıkmıştı. Bu iki dişin oradan sökülmüş olması ağzina güzellik vermiş, hatta Ebu Ubeyde'nin dökük diş yerlerinden daha güzel bir ağız görülmedi, denmiştir.[554]

Ebu Ubeyde'mn nesli devam etmedi.[555]

Rivayete göre Nebi (s.a.v.) onunla Muhammed b. Mesleme'yi ahiret kardeşi ilan etmişti.[556]

Malik b. Yuhamir Ebu Ubeyde'yi tarif ederken: "İnce yapılı zayıf çökük yüzlü, seyrek sakallı, uzun boylu, göğsü hafifçe içeri çekik, ön dişlen dökük biriydi." der.[557]

Tarihçi Musa b. Ukbe, Zati Selâsil savaşını anlatırken: "Peygamber (s.a.v.) Amr b. Âs (komutasında yolladığı askere) aralarında Ebu Bekr ve Ömer'in de bulunduğu bir orduyu yardıma gönderdi ve onların başına Ebu Ubeyde'yi komutan yaptı." der.[558]

Raşid b. Sa'd ve diğerleri (Şureyh b. Ubeyd, Sabit b. Haccac, Ebu'l Acfa) anlatıyor: Hz. Ömer Şam seferine çıkıp da Serğ denen yere vardığında Şam diyarında müthiş bir veba çıktığı haberini aldı. O zaman Ömer dedi ki: Şam'daki vebanın şiddetini duyunca kendi kendine "Ecelim bana geldiğinde Ebu Ubeyde sağ olursa onu halife tayin eltiğimi bildireyim. Eğer Allah bana: "Muhammed ümmetine niye onu tayin ettin" derlerse ben de: "Ben senin Peygamberini onun hakkında: Her ümmetin bir Emîni (güvendiği kişi) vardır. Bu ümmetin Emîni de Ebu Ubeyde b. Cerrah'tır." Dediğini işittim, derim." dedi. Bu söz oradakilerin hoşuna gitmedi ve Fihr oğullarından gelen nesli kasdederek: "Peki Kureyş'in ulularına ne oluyor da onları halife yapmak istemiyorsun." dediler. Ömer de: Ecelim geldiğinde Ebu Ubeyde ölmüş olursa Mııaz b. Ce-bel'i seçerim. Rabbim bunu sorarsa, onun hakkında Peygamberin: "O kıyamet günü alimler arasında önde olarak hasredilir" derken duydum, derim." dedi.[559]

Abdullah b. Şakîk anlatıyor: Ben Hz. Âişe'ye: "Rasulullah'ııı ashabı arasında kendisine en sevimli olanı kimdi?" diye sordum. O da: "Ebu Bekr, sonra Ömer, sonra da Ebu Ubeyde idi." diye cevap verdi.[560]

Urve b. Zübeyr anlatıyor: Hz. Ömer Şam'a geldiğinde onu komutanlar karşıladılar. O ise: "Kardeşim Ebu Ubeyde nerede?" dedi. "Şimdi geliyor." dediler. Az sonra burnuna ip bağlanmış bir deveye binmiş olarak gelip ona selam verdi. Sonra insanlara: "Bizi yalnız bırakın!" dedi. Hz. Ömer'le yürüyerek evine kadar geldiler. Ömer onun evine konuk oldu. Evde kılıcı kalkanı ve semerinden başka bir şey göremeyince Ebu Ubeyde'ye: "Evine biraz eşya alsan olmaz mıydı?" dedi. O da: "Ya Emira'l Mu'minîn! Şu gördüğün bile hakkımızda dedi kodu ettirecektir." dedi.[561]

Ebu Ubeyde (r.a.)'ın çok menkıbeleri vardır ki, bunların çoğunu Hafız Ebu'l Kasım b. Asâkir "Tarihi Dımışk" adlı eserinde anlatır.[562]

Ebu'l Müveccih el-Mervezî der ki: Tarihçilerin iddiasına göre Ebu Ubeyde Şam'da otuz altı bin kişilik bir askerin başında iken veba gelmiş ve bu otuz altı binden sadece altı bin insan ölümden kurtulabilmiştir.[563]

Urve anlatıyor: Amvas'taki veba faciasından Ebu Ubeyde ile ailesi kurtulmuştu. Ebu Ubeyde ise: Allah'ım Ebu Ubeyde hanesinde de nasibini yazıver! Diye ölen arkadaşları gibi vebadan şehit gitmek için dua ediyordu. Derken Ebu Ubeyde'nin parmağından bir çıban çıktı. Ebu Ubeyde bu çıbana bakmaya başladı. Kendisine: "bu basit bir çıban, bir şey olmaz" denilince; "Umarım ki Allah bereketini bu çıbanda verecek" demişti.[564]

Urve b. Ruveym'den nakledilir: Ebu Ubeyde'ye eceli o Fıhl şehrin-deyken yetişti ve orada öldü. Fıhl şehri Beyzan yakınlarında bir yerdir. [565]

El-Fellâs ve bir grup alim, Ebu Ubeyde'nin hicri on ikinci yılda öldüğünü söylerler. Fellas'm rivayetinde: "Ebu Ubeyde o zaman elli sekiz yaşındaydı." Diye naklederler.[566]

Ebu Ubeyde Ketem ve Kına ile saç ve sakalını boyardı. Saçlarında iki bölük örsü vardı.[567] Allah razı olsun.

[552] Geniş bilgi için bak: İbnu Sa'd 3/409-415; Buharı, Tarihi Kebir 6/444, 445 no 2942; İmam Ahmed, Müsned 1/195, 196, Zühd 230; Nesebi Kureyş 445; İbnu Kuteybe, El-Mearif 247, 248 ve Uyunu'l Ahbar 11/142, 3/23; Ebu Zür'a, Tarih 1/177; Yahya b. Mattı, Tarih 2/715; Taberi, Tarih 2/17, 126, 146, 147, 159. 207, 209, 331-347'ye 352'den 368'e 380, 386, 427, 428, 429, 432, 433, 442, 443, 446, 449, 457, 476-482, 507, 508, 509, 513, 580, 618, 3/5; Fütuhu'l Buldan 1/206; Cerh ve Ta'dil 6/325; Futuhu'ş Şam (Ezdi) 267; Hakim 3/262; Taberani, Kebir 1/154-157; Hilyetu'l Evliya 1/100; Fesevi 3/306; İstiab 3/2; İbnu Asakir, Tarihi Dımışk 25/435 ve devamı Siyeri A'laınu'n-Nubela 1/5; Üsdü'l Gabe 3/128

[553] Örnek için bak: Müsned 1/195-196; Ebu Ya'la, Müsned h.no 870'ten 888; Tarihi Dımışk 25

İmam Zehebi, Tarihü’l İslam Cantaş Yayınları 5/266-268

[554] Tarihi Dımışk 25/437; İbnu Sa'd 3/410; Hakim 3/216; İstiab 3/3

[555] İbni İslıak, Siyer s. 226; îbni Sa'd 3/409; Tarihi Dımışk 25/437

[556] Tarihi Dımışk 438, 446; İbnu Sa'd 3/410

[557] İbnu Sa'd 3/414, 7/384; Hakim 3/262; Tarihi Dımışk 25/443, 444

İmam Zehebi, Tarihü’l İslam Cantaş Yayınları 5/268-271

[558] İbnu Sa'd 3/414; Hakim, Müstedrek 3/164; Tarihi Dımışk 25/449; İmam Ahmed, Müsned 1/249 h.no İ703. Hadise şudur:

-Amr b. Âs zati Selasil'deki kabilelere gönderilmişti. Oradan haber salıp Peygamberimizden yardım istedi. Efendimiz Muhacirlerden bir bölük hazırlayıp başlarına Ebu Ubeyde'yi tayin edip yola çıkardı. Vardıklarında Amr: "Komutan benim, sizi Peygamberden ben istedim!" dedi. Muhacirlerse: "Sen askerleriyin komutanısın, bizimki Ebu Ubeyde dediler. Onlar Bekr kabilesine saldırmakla emir almışken, Amr b. Âs gidip Kuzaa'ya saldırdı. Çünkü Bekr ana tarafından dayılarıydı. Muğira da gelip Ebu Ubeyde'ye: Seni başımıza Peygamberimiz atadı. Nabiğa'nın oğluna bak (Amr'a) ordunun bütün komutanlığına heveslenip sana hak tanımıyor, deyince, Ebu Ubeyde: "Ben Peygamberin bize "anlaşın" emrine uyuyorum, o bana itaat etmezse ben ona ederim" deyip, komutanlığı Amr'a verdi.

[559] Metin Ahmed b. Hanbel'e göredir. 1/38 h.no 109; Tabakat 3/412; Hakim 3/268; Tarihi Dımışk 25/460 h.no 5470; Hadisin sırf metni Kütübii Hadiste çok yerde geçer.

[560] Tirmizi 3657; îbntı Mace 102; Tarihi Dımışk 25/470; Nesai, Süneni Kübra 5/58 h.no 8201

[561] Abdurrezzak, Musannef 20628; İmam Ahmed, Zülıd 184; Ebu Nuaym, Hilye 1/10; Tarihi Bağdad 25/460, 461

[562] Bak Tarihi Bağdad cild 25/435-491 tere. No 3051

[563] Tarihi Bağdad 25/485

[564] age 25/485

[565] age 25/491

[566] Tarihi Bağdad 25/489, 490; Tabakat 3/414, 415; Hakim 3/264; Taberani, Kebir 1/155

[567] İbnu Sa'd 3/415; Tarihi Bağdad 25/495

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Tarihül-İslam => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 14 Nisan 2011, 13:47:04