Fransa kendi halkının itaati için Osmanlı'dan yardım istemiş

Fransa, kendi halkının itaati için Osmanlı'dan yardım istemiş

Yıl, 1595... Fransa'nın Marsilya şehrinde yaşayan insanlar, din ve mezhep ayrılığından dolayı kendi devletlerine bağlılık göstermez.

Bu durumdan hoşnut olmayan Fransa ise kendi halkının itaati için Osmanlı Devleti'nden yardım talebinde bulunur. Sultan 3. Mehmet döneminde meydana gelen bu olay, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü'nün yayına hazırladığı 'Osmanlı Belgelerinde Cezayir' adlı eserdeki bir belgede yer alıyor. Söz konusu dokümana göre halkının kendisine itaat etmemesinden hoşlanmayan Fransa, Osmanlı'nın yardımını almak ister. Osmanlı da bu duruma kayıtsız kalmayarak Cezayir Beylerbeyi aracılığı ile Marsilya halkına ülkenin yönetiminin emirlerine muhalefet etmemeleri ve devletlerine itaat etmeleri konusunda tembihte bulunur. Osmanlı Devleti, Fransa'ya da saltanatın ırz ve namusuna zarar gelmemesi konusunda ikazda bulunur ve bu süreçte kendisinin bilgilendirilmesini rica eder. Marsilyalılar, Osmanlı'nın bu tembihini dinlemezler; ancak onlara ayrıca 'isyan üzerinde olanlardan ibret alınması' uyarısında bulunulur.

Tarihçi-yazar Erhan Afyoncu, Fransa'nın Osmanlı'dan yardım istemesini 'Türk Gücü' olarak yorumluyor. İstanbul'un fethinden sonra Osmanlı Devleti'nin Avrupa'da durdurulamadığına dikkat çeken Afyoncu, "Avrupa'daki birçok ülkede 'Acaba bu yıl Türkler ülkemize gelirler mi?' diye düşünülüyordu. Nitekim Makyavelli'nin bir eserinde, kitabın kahramanı 'Türkler gelecek yıl İtalya'ya gelirler mi?' diye soruyordu. Bu anlayış, Avrupa'nın Osmanlı'yı tek güç olarak kabul ettiğini göstermişti." diyor. Avrupa'daki Türk gücünün kâbusa dönüştüğünü kaydeden Afyoncu, söz konusu belgede geçen olayın Osmanlı'nın büyüklüğünün herkesçe kabul edildiğinin bir göstergesi olduğunu belirtiyor.

6 Eylül 1595-(Padişah fermanının orijinali)

Buyurdum ki:

"Vardıkda Marçilyalılara kendi tarafından müstakil ademin ile bir müekked mektub yazıp gönderip tenbih ve te'kid eyleyesin ki, min-ba'd Françe padişahına ita'at ve inkıyad üzere olup emrine muhalefet eylemeyeler. Şöyle ki, bu emrin mefhumunu ma'lumları olduktan sonra geri emrime muhalefet eyleyip ita'at etmeyeler. Müşarun-ileyh ile haberleşip daha ittifak ile mezburların bir vechile haklarından gelesin ki sair isyan üzere olanlara mucib-i ibret ve nazihat ola. Amma bir vechile tedarik eyleyesin ki ırz-ı namus-ı saltanata halel verir vaz'ı sudur etmek ihtimali olmaya ve ne vechile tedarik eylediğini yazıp arzeyleyesin."

(Padişah fermanının günümüz Türkçesi)

Buyurdum ki:

"Vardığında Marsilyalılara kendi tarafından müstakil bir adamın ile bir mektup yazıp gönderip tembih ve tekit eyleyesin ki bundan sonra Fransa padişahına itaat edip ve boyun eğip emrine muhalefet etmesinler. Bu emrimi anlayıp da muhalefet edip itaat etmezlerse adı geçenle haberleşip ve birleşerek bir şekilde haklarından gelesin ki diğer isyan üzerine olanlar da ibret alsınlar. Ama bunu bir şekilde gerçekleştiresin ki saltanatın ırz ve namusuna zarar gelmesin. Ne şekilde tedarik ettiğini de yazıp arz eylesin."

zaman
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın