Takvanın önemi

2. BÖLÜM

TAKVANIN ÖNEMİ

1- Takva İmanı Bir Görevdir:

Takva, insanın Allah'a karşı tavrını ortaya koyan, ona nasıl kulluk yapacağını öğreten, davranışlarını kontrol eden bir Kur'an ölçüsüdür. O, Allah'ın insandan istediği son derece önemli bir görevdir.

Allah (cc) merhametlilerin en merhametlisidir.[235] Dilediği varlığı dilediği şekilde yaratmış, her birine kendi yaratılışı doğrultusunda bir görev vermiştir. O, bütün yaratıklara rahmetiyle muamele eder, onları korur, gözetir ve bütün ihtiyaçlarını giderir.

Varlıklar içerisinde önemli bir yeri olan insana düşen görev, önce kendisine karşılıksız olarak nimet verenin âlemlerin Rabbi olduğunu kabul etmesi, sonra da O'nun ölçülerine uyarak şükrünü yerine getirmesidir. Kulluğun bir gereği olarak şükretmesi gerekirken nankörlük edenler, ya da inkarcı bir tavırla Allah'ı ve O'nun makamını tanımayanlar ile bütün bir ömrünü şükür yerine isyan ve boş oyalanmalarla geçirenler, Allah'ın gazap yüzüyle karşılaşırlar. Kur'an, Allah'ın 'intikam sahibi, çok yüce ve güçlü olduğunu, küfredenlere mutlaka ceza vereceğini' vurguluyor. [236]

O, aynı zamanda suçlulara ceza ve faydalı iş yapanlara da karşılık vermede adalet sahibidir. O'nun yanında hiç kimse hurma çekirdeğindeki iplik kadar bile haksızlığa uğratılmaz.[237] Herkes dünyada yaptığının karşılığını alır.[238]

Allah'ın Rabliği ve ilâhlığı karşısında kulun tavrı nasıl olmalıdır?

O Allah ki, O'nun Cennet'i ve Cehennem'i var. Din Gününün, yani insanların öldükten sonra hesaba çekilecekleri, yaptıkları iyi işlerin de, kötü işlerin de karşılığının verileceği günün tek sahibidir.

Kul, bu yüce makamın huzurunda ne yapacaktır, ne ile sorumlu olacaktır?

Bu noktada ahiret inancı önemli bir esastır. O gün tek hâkim ve güç sahibi Allah'tır. Bütün insanlar dirilmiş ve başları eğilmiş, sakin ve teslim olmuş bir şekilde O'nun huzurunda toplanacaklar. İşte o büküm günü inancı devamlı insanların dikkatlerine sunulmalı ki, onları gafletten, dikkatsizlikten ve hafiflikten kurtarıp, tam bir teslimiyetle güzel davranmaya götürsün. "İslâm zühdüne hâkim olan fikir budur. Kur'an'ı okuyan herkes, özellikle Mekke Devri âyetlerinde gelecek olan hüküm günü (yani ahiret) şuurunun kuvvetli olduğunu görür. Orjinal anlamıyla buna 'takva' denir."[239]

İnsanlardan bazıları, yeryüzünde bozgunculuk yaptıkları hâlde ıslah edici olduklarını iddia ederler.[240] Böyleleri büyük bir çaba ile dünyalıklar peşinde koşarlar ve Rablerine kulluğu unuturlar. "...Kendilerine sorarsanız iyi işler yapmışlardır." Onların yaptıkları ahirette savrulan bir küle benzer, ya da bir serap gibi olup hepsi de boşa gider.”[241]

İnsanın bu kendini kandırma huyunun kınanması ve amellerin boşa gittiğinin söylenmesi, ahirette 'amellerin tartılması' inancıyla ilgilidir. Amellerin kabul edilmemesinin, ya da boşa gitmesinin sebebi, onların imandan kaynaklanmamış olması ya da takva bilinciyle yapılmamış olmasıdır. Kur'an buna karşın, sonucun takva sahiplerine ait olacağını haber veriyor.[242]

Ahiret inancı olmaksızın insan, anlık yaşamaya başlar ve sadece 'dar görüşlü' olarak kalır. Dünyalıklara bağlanmanın diğer adı buraya/şimdiye dalıp gitmedir. İnsana geniş bir görüş veren ve takvayı harekete geçiren ahiret inancıdır.

Kur'an'ın takvayı telkin etmedeki bütün çabası, insanı bu gelip geçici hayatın üstüne çıkartmaya, böylece de onun davranışlarını uzun vadeli hedefleri ve 'amellerin sonunu' gözeten sağlam bir temele oturtmasına yöneliktir. Ya da Hesap Günü'nde insanın kendi kendisiyle yüzleşeceği gerçeğini bildirmek içindir. O gün insanın kalbinin gömüldüğü gaflet bitecek ve kişinin kendi 'ben'i ortaya çıkacaktır.[243]

Ancak Kur'an'ın çabası, bu şuur hâlinin takva vasıtasıyla şu anda/burada meydana getirilmesine yöneliktir. Her an Hüküm Anıdır ve insan kendi geleceğinin hazırlayıcısıdır.[244]

Allah (cc) kullarına şöyle sesleniyor:

"Ey Adem oğulları, içinizden size âyetlerimi haber veren peygamberler geldiği zaman, kim ittika ederse (korkup sakınırsa) ve (davranışlarını) düzeltirse işte onlar için korku yoktur, onlar üzülmeyecekler de."[245]

Yani kim emredilenleri yapar, haramları terk ederse, ona korku yoktur ve o mahzun da olmayacaktır.

İslâm ümmetinden önce gelip geçen bütün ümmetlere 'takva' tavsiye edildiği "gibi, Muhammed (s.a.v) ümmetine de 'takva' emredilmektedir. Hatta, Allah (cc) son Peygamberine bile bazen; 'Allah'tan ittika et.' demektedir.[246] Mü'minler de 'Allah'tan ittika etmekten' sorumludurlar.

Takva, kul için önemli, önemli olduğu kadar da ona yarar getirecek faydalı bir tavırdır.

"Mallarınız ve canlarınız konusunda deneneceksiniz ve sizden önce kendilerine kitap verilenlerden çok incitici (sözler) duyacaksınız ama sabreder ve korkup sakınırsanız; işte bunlar, yapmaya değer işlerdendir."[247] Yani takva, azmedilmesi lâzım gelen işlerdendir. Ya da Allah'ın azmettirdiği, O'nun emrettiği ve sonuç yönünden O'na yönelik önemli işlerdendir. Azim aslında bir işte gösterilen sebat (kararlılık) ve sabırdır.[248]

Hiçbir kimsenin, hatta babanın bile oğlu için hiçbir şey yapamayacağı, ona bir fayda vermeyeceği bir günde, insana fayda sağlayacak olan, onun dünyadaki takvasıdır. Kur'an bu gerçeğin altını şöyle çiziyor:

"Ey insanlar! Rabbinizden ittika edin ki, (o gün hiç) bir baba çocuğu için bir karşılık veremez ve (hiç) bir çocuk da babası için birşey verici değildir. Şüphesiz Allah'ın va'di haktır. Artık dünya hayatı sizi aldatmaya sürüklemesin ve aldatıcı (lar) da sizi Allah ile aldatmasın."

Bütün iyiliklerin kaynağı takvadır. Takva, Allah'ın öncekilere ve sonrakilere olan öğüdü, insanın elde edebileceği en büyük nimettir.

Koruyuculuk işlevinden dolayı takva, hem hatalardan/günahlardan kaçınmak, hem de her konuda doğruyu aramak hususunda en önemli kavramdır, en İslâmî tavırdır. O, hem en sağlam ve koruyucu elbise[249], hem de en iyi azıktır.[250] O, tehlikelere ve insanı helak olmaya götürecek sebeplere karşı en iyi teminattır.

Takva bu dünyada lâzımdır. Öldükten sonra, hesap zamanı takvayı talep etmenin bir faydası yoktur.

"Veya, 'Gerçekten Allah bana hidayet verseydi, elbette muttakilerden olurdum.' diyeceği, ya da azabı gördüğü zaman, 'Benim için bir kere daha (dünyaya dönme fırsatı) olsaydı da, ihsan edenlerden olsaydım' (diyeceği günden sakının)."[251]

2- Allah'a Karşı Takvalı Olmak:

Şeytan insana vesvese vermekten, onu kendi yoluna davet etmekten geri durmaz. Onu Allah'ın emrettiği şeyin tersini yaptırmak için tahrik eder. Böyle bir durumda muttakiler, hemen Allah'ı hatırlarlar ve şeytanın şerrinden O'na sığınırlar. Allah'ın nimetini, büyüklüğünü ve cezasının şiddetini düşünüp yardım isteyerek O'na iltica ederler. Çünkü Allah (cc) her şeyi işitir ve bilir.[252]

Kur'an, şeytanın veya nefsin ma'siyete çağırmaları karşısında takva bilinci ile hareket edenlerin tavrının nasıl olması gerektiğini şöyle haber veriyor:

"Allah'tan ittika edenler, kendilerine şeytandan bir vesvese dokunduğu zaman, (Allah'ın sevap ve cezasını) hatırlarlar, hemen (gerçeği) görürler."[253] Tehlikenin, vesvesenin, yanlış rehberliğin, hataya davetin nerden geldiğini anlarlar. Hemen Allah'a yönelirler; yanlışın, hatanın, günâhın peşine gitmezler.

İşte bu tavır takva bilinciyle hareket etmedir. Bu anlayış, Allah'tan korkup sakınmanın sonucudur. Allah (cc), şeytandan, başka güç odaklarından, ya da kuvvetli zannedilen insanlardan değil, kendisinden korkulmasını istiyor. Kul olarak yalnızca kendisine karşı sorumluluk bilinci duyulmasını emrediyor.[254]

Korkulmaya Lâyık ve Koruyucu Olan Yalnızca Allah'tır:

İnsanlara düşen, Allah'tan başka tanrılar edinmemek ve O'nun dışında hiçbir şey karşısında korkup sakınmamaktır. Bu korkup sakınmanın sonucu, yalnızca O'na kulluk etmek, yalnızca O'nun hükümlerine uymaktır.

"Allah dedi ki: İki ilâh edinmeyin; O, ancak tek bir ilâhtır. Öyleyse benden, yalnızca benden korkun.

Göklerde ve yerde ne varsa O'nundur, itaat, kulluk da (dün de) sürekli olarak O'nundur. Böyleyken Allah'tan başkasından mı korkup sakınıyorsunuz?"[255]

"Oysa savaş üzerlerine yazıldığında onlardan bir grup, insanlardan Allah'tan korkar gibi -hatta daha da şiddetli bir korkuyla- korkuya kapılıyorlar..."[256] "Gerçekten iman eden kimseler için, kendisinden haşyet duymaya (korkmaya) Allah (cc) daha lâyıktır."[257]

"Allah (cc) insana bir zarar vermek istediği zaman O'na kimse engel olamaz. Bir hayır murad ettiği zaman da hiç kimse onu geriye çeviremez. O, kulları üzerinde hüküm ve güç sahibidir."[258]

Bu ilâhî gerçek ortada olduğu için Allah (cc) kullarına şöyle diyor:

"Öyleyse insanlardan kormayın, benden korkun..."[259]

"Ey iman eden kullarım, Rabbinize karşı sorumluluk bilinci duyun."[260]

Bu emre uyan muttaki mü'minler, şeytandan ve onun yeryüzündeki dostlarından da, onların hile, tuzak ve güçlerinden de korkmazlar. "İşte bu şeytan, ancak kendi dostlarını korkutur. Siz onlardan kormayın, benden korkun."[261], "Allah'tan hakkıyla ittika edenler bilirler ki eğer Allah (cc) mü'minlere yardım edecek olursa, şeytan da dahil hiçbir güç onlara karşı galip gelemez."[262]

İnsanlardan bazıları, O'nun dışında kendilerine fayda veya zarar vereceğine inandıkları tanrılara kulluk ederler. Onlardan korkup sakınırlar. Halbuki Allah...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın