๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Tahavi Şerhi => Konuyu başlatan: Vatan Var Olsun ! üzerinde 07 Ocak 2012, 20:04:07



Konu Başlığı: Arz ve Hesab
Gönderen: Vatan Var Olsun ! üzerinde 07 Ocak 2012, 20:04:07
Arz ve Hesab


Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: "İşte o günde olan (vâkıa) olmuştur. Gök yarılmış ve o günde o gevşemiş olacaktır. Me2ek de onun çevresinde olacak, o günde üstlerinde bulunan sekiz (melek) Rabbinin Arşını yüklenir. O günde -hiçbir şeyiniz gizli kalmaksızın- arzolunursunuz." (el-Hakka, 69/15-18) ve surenin sonuna kadar.

"Ey insan! Gerçekten sen Rabbine doğru durmadan çalışıp, çabalayacaksın. Sonunda O’na kavuşacaksın. Kitab’ı sağ eline verilecek kimseye gelince, o kolay bir hesab ile hesaba çekilecek ve o ailesine sevinçli dönecektir. Kitabı arkasından (sol eline) verilecek kimseye gelince, o hemen ölümü çağıracaktır ve alevli ateşi boylayacaktır. Çünkü o ailesi arasında şımarıktı, çünkü o asla dönmeyeceğini sanmıştı. Hayır, şüphe yok ki Rabbi onu çok iyi görendi." (el-İnşikak, 84/6-15)

"Saf halinde Rabbine arzedilecekler. ‘Andolsun ki ilk kez sizi nasıl yaratmış idiysek, öylece Bize geldiniz.’" (el-Kehf, 18/48);

"Kitab konulmuş olacak günahkârları onun içindekilerinden korkuya kapılmış göreceksin. ‘Vay bizim halimize; bu kitaba ne olmuş. Küçük büyük hiçbir şey bırakmayıp, sayıp dökmüş’ diyecekler. Onlar işlediklerini de hazır bulacaklardır. Rabbin kimseye zulmetmez." (el-Kehf, 18/49);

"O gün yer başka bir yerle değiştirilecektir, gökler de. (İnsanlar da) bir olan, kahhâr olan Allah’ın huzurunda toplanacaklardır..." (İbrahim, 14/48) itibaren surenin sonuna kadar.

"O dereceleri yükseltendir, ârşın sahibidir... Şüphesiz Allah hesabı çok çabuk görendir." (el-Mu’min, 40/15-17)

"Bir de Allah’a döndürüleceğiniz bir günden korkun. Sonra herkese kazandığı eksiksiz verilecek ve onlara zulmedilmeyecektir." (el-Bakara, 2/281)

Buharî, -Allah’ın rahmeti üzerine olsun- Sahih’inde kaydettiği rivayete göre Âişe -Radıyallahu anh-, Peygamber -Sallallahu aleyhi vesellem-in şöyle buyurduğunu nakletmektedir: "Kıyamet gününde hesaba çekilen kişi mutlaka helak olur." Ben: Ey Allah’ın Rasûlü! dedim. Yüce Allah: "Kitabı sağ eline verilecek kimseye gelince, o kolay bir hesab ile hesaba çekilecek" (el-inşikak, 84/7-8) diye buyurmuyor mu? Rasûlullah -Sallallahu aleyhi vesellem- şöyle buyurdu: "O arz’da olacaktır. Yoksa Kıyamet gününde inceden inceye hesaba çekilen bir kimse mutlaka azaplandırılır."[135]

Yani eğer Yüce Allah kullarını hesaba çektiğinde, inceden inceye onları hesaba çekecek olursa, mutlaka onları azaplandırır ve bu durumda da onlara zulmetmiş olmaz. Ancak Yüce Allah affedip bağışlar. İleride Yüce Allah’ın izniyle buna dair daha geniş açıklamalar da gelecektir.

Yine Sahih(-i Buharî)de, Peygamber -Sallallahu aleyhi vesellem-in şöyle buyurduğu kaydedilmektedir: "Şüphesiz Kıyamet gününde insanlar baygın düşeceklerdir. İlk ayılacak kişi ben olacağım. Musa’nın Arş’ın bir bacağını yakalamış olduğunu göreceğim. Bilemiyorum, acaba benden önce mi kendisine gelmiş olacak, yoksa Tur günü baygın düşmesinin karşılığını mı ona verilmiş olacak?"[136]

İşte bu, Yüce Allah insanlar arasında hüküm verip ayırdetmek üzere geleceği, yeryüzü onun nuru ile aydınlanacağı vakit, Kıyametin mevkıf’inde (durulan yerde) ki baygınlıktır. O vakit bütün mahlukat baygın düşecektir.

Şâyet hadis-i şerif’te geçen: "Kıyamet gününde bütün insanlar baygın düşeceklerdir. Üzerinden yerin ilk yarılacağı kişi ben olacağım. Musa’nın Arş’ın bir bacağını yakalamış olduğunu göreceğim."[137] hadisi hakkında ne dersiniz? diye sorulacak olursa, şu şekilde cevap veririz:

Şüphesiz bu lafız böylece varid olmuştur. İşte izah edilmesi gereken mesele de bu lafızın böyle oluşundan ötürüdür. Ancak ravi bu lafzı naklederken bazı hadislerin ifadelerini diğerine karıştırmıştır. Böylelikle o, iki hadisin lafzını bir araya getirmiş olmaktadır. O bakımdan bu iki hadis de bu şekilde gelmiştir. Hadislerden birisi şu şekildedir: "Kıyamet gününde insanlar baygın düşerler, ilk ayılan kişi ben olurum." Az önce geçtiği gibi. İkinci hadis de şu şekildedir: "Kıyamet gününde arzın üzerinden yarılacağı ilk kişi ben olacağım." Ravi bu hadisin lafızlarını diğerine karıştırmıştır. Buna dikkat çekenlerden birisi de Ebu’l-Haccac el-Mizzî’dir. Ondan sonra da eş-Şeyh Şemsu’d-Din İbnu’l-Kayyim ile hocamız İmadu’d-Din İbn Kesir de buna dikkat çekmişlerdir. Allah’ın rahmeti üzerlerine olsun.

Aynı şekilde kimi ravi de bu hususta tereddüte düşüp şöyle demişlerdir: "Bilemiyorum, benden önce mi ayılmış olacak yoksa Yüce Allah’ın istisna ettiği kimselerden mi? olacak." Ancak sahih rivayetlerin ittifakla kaydettikleri mahfuz şekil birincisidir. Sahih olan mana da odur. Çünkü Kıyamet gününde baygın düşmek, Yüce Allah’ın kullar arasında hüküm vermek üzere geleceği vakit, kullarına tecelli etmesi dolayısıyla olacaktır. Musa -Aleyhisselam- da eğer onlarla birlikte baygın düşmeyecekse, o takdirde yüce Rabbinin dağa tecelli edip dağı darmadağın ettiği esnadaki baygınlığının karşılığı ona verilmiş olacaktır. Böylece o tecellinin baygınlığı Kıyamet gününde Rabbin tecellisi dolayısıyla bütün yaratıkların baygın düşecekleri baygınlığın bedeli olmuştur. İşte bu önemli hususu dikkatle düşünmeli ve bunu gözden uzak tutmamalıyız.

İmam Ahmed, Tirmizî, Ebu Bekr b. Ebi’d-Dünya, el-Hasen’den şöyle dediğini rivayet etmektedirler: Ebu Musa el-Eşarî’yi şöyle derken dinledim: Rasûlullah -Sallallahu aleyhi vesellem- buyurdu ki: "Kıyamet gününde insanlar üç defa arzedileceklerdir. İki arz tartışma ve mazeret belirtme arzıdır. Diğer arzda ise amel defterleri (sahiplerini bulmak üzere) uçuşacaklardır. Kitabı sağ tarafından verilen kolay bir şekilde hesaba çekilecek ve cennete girecektir. Kitabı sol tarafından verilen de cehenneme girecektir."[138]


[135] Buhârî 103, 4939, 6536, 6537; Müslim 6876.

[136] Buhârî 2411, 3408, 6517, 6518, 7428; Müslim 2373; Ebû Dâvûd 4671; Müsned, II, 264.

[137] Buhârî 2412, 3298, 4238, 6916, 6917, 7427; Müslim 2374.

[138] Tirmizî 2427; İbn Mâce 4277; Müsned, IV, 414.



Konu Başlığı: Ynt: Arz ve Hesab
Gönderen: Mehmed. üzerinde 27 Mart 2021, 14:06:02
Esselamu aleyküm Rabbim bizleri ilim öğrenen kullarından eylesin Rabbim paylaşım için razı olsun


Konu Başlığı: Ynt: Arz ve Hesab
Gönderen: Sevgi. üzerinde 29 Mart 2021, 02:38:05
Aleyküm selam. Bu bilgileri bizlerle paylaşan kardeşlerimizden Allah razı olsun