Kitabın Adı Üzerîne

Kitabın Adı Üzerîne

1- "Menhec" veya "minhec" (metod), çizilmiş plan, açık yol demektir. "Mihâcu'd-dirase" (araştırma-inceleme metodu), "minhâcu't-ta'lim" (öğretim metodu) gibi tabirler de böyledir. "Menhec" kelimesinin çoğulu "menâhic" dir.

2- "et-Terbiye" (eğitim): Terbiye kelimesinin kökünde üç mana vardır:

a) Rabâ-Yerbû 'dan "ziyade" ve "nema",

b) Rabiye-Yerbâ 'dan "gelişmek" ve "neşvü nema bulmak",

c) Rabbe-Yerubbu 'dan "ıslâh" ve "işi üstlenme."

el-Beyzâvî, tefsirinde şöyle der: "Rabb" aslında "terbiye" manasındadır. Terbiye de, birşeyi kademeli olarak ideal noktaya ulaştırmak demektir. "Rabb" kelimesinin Allah'ın sıfatı olarak kullanılması mübâleğâ manası içindir. Râğıb el-Isfehânî de (daha önce) benzer bir açıklama yapmıştır.[38] Buna göre şunu söylemek mümkündür: "Terbiye, çocuğun ruh ve karakter yapısını peyderpey olgunluk sınırına/ideal noktaya ulaştırma gayretidir."

3- "en-Nebeviyye" (nebevî): Bu kelime ile kastedilen şey, Rasûlüllah'tan (s.a.v.), çocukluk dönemi ile ilgili sâdır olan söz, davranış veya tasviplerdir.

4- "lı't-Tıfl": Tıfl, bulûğdan önceki çocuk demektir. Oğlan ve kız çocuğu için kullanılır. Çoğulu "etfal" şeklindedir. Çocukluk merhalesi, doğumundan bulûğa kadar olan dönemi içine almaktadır. "Sonra sizi bir bebek olarak dışarı çıkarırız"[39] ayetinden, ilk merhalenin "bebeklik/çocukluk" ile başladığı, "çocuklarınız bulûğ çağına girdiklerinde, kendilerinden önceki (büyük) ler izin istedikleri gibi onlar da izin istesinler"[40] ayetinden de, son merhalenin "bulûğ" ile başladığı görülmektedir.

"Ğulâm" bıyığı terlemiş çocuk demektir. Çoğulu "ğılme" dir. ez-Zemahşerî şöyle der: "Ğulâm" sakalı çıkmaya yakın çocuk demektir. Sakal çıktıktan sonra "ğulam" denmesi ise mecazdır.[41]

"Sabî" kelimesi de "ğulâm" manasındadır. Çoğulu "sıbye" ve "sıbyân" veya "subyân" dır. "Cariye" de aynı şekilde "sabiyye" (kız çocuğu ) demektir. Çoğulu “sabâyâ”dır.

Ibn Nûceym şöyle der: "Çocuk sözlükte, anasının karnında bulunduğu süre içinde "cenin" erkek olarak dünyaya geldiğinde; bulûğ çağına kadar "sabî" -miras ayetinde olduğu gibi "racül" de denir-, ondokuz yaşına kadar "ğulâm", otuzdört yaşına kadar "şâbb" delikanlı (genç), ellibir yaşına kadar "kehl" (olgun, yetişkin) ve ömrünün sonuna kadar da "şeyh" (yaşlı, ihtiyar) adını alır. Şer'î terim olarak ise; bulûğ çağına kadar "ğulâm", bulûğdan sonra "şâbb", otuz yaşına kadar "fetâ" (genç), elli yaşına kadar "kehl" ve sonraki dönemde "şeyh" adını almaktadır.

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Bkz. Arapça Metin, s. 161.

[2] Meselâ bkz. Arapça Metin, s. 153. 331. 333.

[3] Örnek için bkz. Arapça Metin, s. 250.

[4] Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 5-6.

[5] Ahzab savaşında sahabenin yaptğı dua.

[6] Al-i İmran, 3/8.

[7] Tâha, 20/25-28.

[8] A'raf, 7/89.

[9] Hûd, 11/52.

[10] Ahkâf, 46/31-32.

[11] Ğâfir/Mü'min, 40/38-45.

[12] Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 7-8.

[13] Buharî, Bed'ül-Vahy, 1; Müslim, İmaret, 155; Ebu Dâvûd, Talâk, 11; Tirmizî, Fedâilu'l-Cihad,16; Nesaî, Taharet, 59; İbn Mâce, Zühd, 26; Ahmed b. Hanbel, I. 25. Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 9.

[14] Hatib, el-Kifaye fî llmi'r-Rivaye, s.115.

[15] et-Terbiye fi'l-İslâm, s. 250.

[16] Hikmetli sözlerden.

[17] Seyyid Kutub, Mecelletü'r-Risale, sayı 995, yıl 1952. Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 9-10.

[18] Ğafir/Mü'min, 40/60.

[19] Bakara, 2/128.

[20] AI-i İmran, 3/38.

[21] İbrahim, 14/35.

[22] İbrahim, 14/40-41.

[23] Furkan, 25/74.

[24] Neml, 27/19.

[25] Ahkaf, 46/15. Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 10-11.

[26] Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 11-14.

[27] Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 15,

[28] Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 16.

[29] Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 16-17.

[30] Ebu Ya'lâ, Müsned, 1,44. Haberin senedi sahihtir.
[31] Hatib, el-Câmiu li Ahlâkı'r-Râvî ve Âdâbi's-Sâmi', 1,80. Ayet için bkz.Nûr, 24/54.
[32] Ahzab, 33/21.

[33] Nisa, 4/80.

[34] Müslim, Cihad, 2; Ebu Davud, Cihad, 82; Tirmizi, Siyer, 47; Ibn Mâce, Cihad, 38; Dârimî, Siyer, 8; Ahmed b. Hanbel, V, 358.

[35] el-Batalyevsî (öl. 521/1127) nin Kitabu"l:Halel'inden.

[36] Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 18-21.

[37] Kitabın orijinal adı Münhecü't-Terbiye en-Nebeviyye li't-Tıfl'dır. (Çev.)

[38] Mahlâvî, Usûlu't-Terbîye e!-lslâmiyye ve Esâlîbuhâ, s. 12.

[39] Hac, 22/5.

[40] Nûr, 24/59.

[41] Feyzü’l-Kadir, VI, 354; Razi, et-Tefsirü’l-Kebir, XXI, 155.

[42] Hamevî.Ğamzü Üyûnil-Besâir Şerhu Kîtabil-Eşbâh ve'n-Nezâir, III,309. Muhammed Nûr Süveyd, Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi, Uysal Kitabevi: 22-23.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın