I- Sünnetin Tanımı

A- Lügatta Sünnet

"Sünnet" kelimesi, (s-n-n) kökünden gelmektedir. Bu kökten türeyen diğer şekiller de dikkate alınınca, pek çok de­ğişik manaya geldiği görülür. İbn Manzûr (711/1311), bun­ları şahitleriyle birlikte zikrederek uzun bir listesini verir.[11] Bu manalardan bazıları şöyledir:

"Diş, mızrak ucu, suret, yüz (:vech), yaş (:ömür), bi­leği taşı, iyi olsun kötü olsun yol, gidişat, tabiat (:huy, karakter), metod, model, tek bir yönden esen rüzgar, otlatmak, ci­lalamak, sözü güzelleştirmek, şekil vermek, bir kalıba koy­mak, kasdetmek, deveyi süratle sürmek, suyu yavaş yavaş dökmek, akıtmak..." gibi daha pek çok manaya gelmektedir.

(s-n-n) kalıbının türemiş manaları arasında ilk defa kullanılan temel mananın hangisi olduğu konusunda İbn Düreyd (321/933), bunun "bir şeyi âdet olarak ihdas etmek, örnek olarak ortaya koymak" manası olduğunu söyler.[12] İbn Fâris (395/1005), "dökmek, akıtmak" manasının temel mana olduğuna işaret ederek, kelimenin şu şekilde kullanıldığını örnek gösterir: (Suyu yüzüme döktüm.)[13]

Cevheri (393/400) de, (suyu yüzüme akıttım) örneğini vererek bu dökme işinin aralıksız, peşpeşe yani akıtmak manasının temel mana olduğunu açıklar.[14]

"Sünnetullah" kavramı üzerinde semantik bir çalışma yapan Dr.Ömer Özsoy'un da tesbit ettiği gibi, bu temel manalara göre sünnet, "orjinal, sürekli ve belli standarda oturmuş (iyi-kötü) davranış biçimidir."[15]

Sünnet kelimesinin Kur'an'da ve Sünnette kullanılış bi­çimlerine baktığımız zaman, kelimenin lügat yönünden sahip olduğu manaların bir kısmını muhafaza ettiğini görüyoruz. Kur'an'daki kullanılış biçimleri arasında bazen müfred[16], ba­zen cemi[17] ve bazen de izafet[18] formları geçmektedir. Kur'an'da toplam onüç yerde geçmektedir.

Sözkonusu ayetlerin hepsinde "yol, vak'alar, ilâhî ka­nun, âdet" manalarında kullanılmıştır. Hz. Peygamber'in hadislerinde ise, sîga olarak müfred, cemi şekilleri kullanıldığı gibi, terkip olarak da kullanılmıştır. "Sünneti sünnetü Rasûlillah, Sünnetü hulafâi'r-râşidîn el-mehdiyyin, sünnetü'l-müslimîn.[19]" gibi terkipler bunlardan bir kaçıdır.

(s-n-n) kelimesi ve müştekkâtının hadislerdeki kulla­nılışında ihtiva ettiği lügavî manalardan "âdet, gidişat, model, çığır açmak ve takip edilen yol" şeklindeki birbirine çok yakın olan manaları sıkça kullanılmakla beraber, bazı hadislerde, kelimenin muhtevasındaki diğer manaların da kullanıldığı gö­rülmektedir. Meselâ:

Mescid-i Nebevî'ye gelen bir bedevînin orada bir kenara bevletmesine karşı Hz. Peygamber'in tavrı şöyle nakledilmiştir: "Bir kova su istedi ve o bevledilen yere döktü." Bu hadiste geçen "Fesennehû" kelimesi "Sabbehu" (:onu döktü) anlamında kullanılmıştır.[20]

Amr  bin el-As, yapmış olduğu vasiyetinde üzerime yavaş yavaş toprak koyunuz) dediği, burada da "Fesünnû... sennen" lafızlarını kullandığı ve bunların da "Daûhu vad'an sehlen": yavaş yavaş dökünüz" manasında olduğu nakledilmektedir.[21]

Başka bir hadisten alınmış şu cümle de "sünnet" keli­mesinin yine bilinen manası dışında kullanıldığını göstermektedir: "Sadakaya teşvik etti. O sırada çirkin yüzlü bir adam ayağa kalktı." Buradaki "Kabîhu's-sünne" ifadesi, "kabîhu's-sure" manasında olduğu belirtilmektedir.[22]

[11] İbn Manzur, Lisânu'1-Arab, XIII, 220-229; Zebîdî, Tâcu'1-Arûs, V, 243.

[12] İbn Düreyd, Cemhere, I, 95; Özsoy, Ö., Sünnetullah, s.49; Fecr Yayınları, 1994 Ankara

[13] İbn Fâris, Mu'cem Mekâyısü'1-Lüga, III, 60-61; Özsoy, Ö., a.g;e, s.50-51

[14] Ibn Manzûr, a.g.e., XIII, 224-226

[15] Özsoy, Ö., a.g.e., s.53

[16] İsra: 17/77.

[17] Ali Imran: 3/137; Kehf: 18/55; Fâtır: 35/43.

[18] Ahzab: 33/38, 62; Gafir: 40/85; Fetih: 48/43.

[19] Bkz. Concordance, II, 555-558; lbnü'1-Esîr, en-Nihâye, II, 409-416; (Tahkik,  Tahir Ahmed  Zavî-Mahmud Muhammed  Tanâhî,  ofset, Mekke.)

[20] İbn Manzûr, a.g.e., XIII, 227; İbnü'1-Esîr, a.g.e., II, 413.

[21] İbnû'I-Esîr, a.g.e., II, 413; Müslim, İman, 192 (Müslim'in rivayetinde "Şennu şennen" şeklindedir.

[22] İbnü'1-Esîr, a.g.e., II, 413. Ali Çelik, Kavram ve Mahiyet Olarak Sünnet ve Bid’at, Beyan Yayınları, İstanbul, 1997: 21-23.

Esselamu aleykum.Rabbim razı olsun bilgilerden kardeşim.

Aleykumselam.Rabbim peygamber efendimizin sunnetlerini hayatimizda uygulamayi nasip eylesin.

çok güzel birt şekilde açıklanmış Allah (c.c.) paylaşımdan dolayı razı olsun.

Aleykümüsselam.
Rabbim razı olsun.Efendimiz s.a.v bizim örneğimiz olmalı ve hayatımızı onun sünnetlerine göre yaşamalıyız.Böylelikle Allah a kul olarak bir yaşam sürmüş oluruz.. Allah c.c razı olsun

Ve Aleykümüsselam. Rabbim peygamberimizin sünnetlerini uygulamayı nasip eylesin.

Aleykum selam.. Efendimiz uyguladığı yaptığı davranışlarla bizlere rehber olmuştur.. Kıyamete kadarda gelen tüm ummete rehber olacaktır..Inşaallah bu rehberliği layık ümmet oluruz..Efendimizin şeffaf ettiği kişilerden oluruz..Amin..
Allah razi olsun ..

Allah hepimizin çocuklarına nasip etsin

Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah. Rabbim bizleri sünneti doğru anlayıp doğru yaşayanlardan eylesin. Rabbim paylaşım için razı olsun.