Tarih boyunca İslâm âlimleri bid'atlarla daima müca­dele etmişler, müslümanların hayatlarını Kur'an ve Sünnet esasları çerçevesinde devam ettirmelerine yardımcı olmak amacıyla gerekli uyarılarda bulunmuşlardır. Çünkü "ihdas edilen her bir bid'at, bir sünnetin yok edilmesi" demektir. Mücadelenin amacı ise, dinin tahrif edilmesine engel olmaktır. Bu sebepten ortaya çıkan her yeni şey, İslâm bilginleri tara­fından büyüteç altına alınmış, üzerinde gerekli değerlendir­meler yapıldıktan sonra İslâm'ın temel esaslarıyla çelişip çelişmediği, dinin ruhuna uyup uymadığı hakkında, hüküm verilmiştir. Buna rağmen bir takım insanlarca, uygun ol­madığı hakkında, hüküm verilmiş olan düşünce veya dav­ranış şekli, benimsenip hüsnü kabul görmüşse, bunun yanlışlığı konusunda da gerekli uyarılar ve ikazlar yapılarak bu yanlışın giderilmesine çalışılmıştır.

Ne var ki bu uyarılar mücadele yöntemindeki kusur­lardan dolayı ifrat ve tefrit dediğimiz aşırılıklardan ve uç nok­talara ulaşmaktan kendini kurtaramamıştır. Ya çok keskin ve sert bir üslup kullanarak bid'atçıların taassubunu körükle­mişler, birleştirmek yerine ayrılmalara, sünnete uymak ye­rine, uzaklaşmalarına sebep olmuşlardır. Veya bid'atlarla mücadele edenlerin bir kısmı da, çevrelerinde yaygın binlerce bid'at ve hurafe karşısında sükut etmeyi tercih ederek ikinci bir uç noktayı meydana getirmişlerdir. Buna da gerekçe ola­rak da, "fitne çıkar" mazeretini ileri sürmüşlerdir. Ancak, fitnenin üzerinde durmak gerekmektedir. Fitne ne­dir? Şahsi menfaatlerin azalması, dünyevi dostlukların zail olması, şöhretlerin gölgelenmesi... irşadı durduracak fitneler midir?... Fitne, İslâm ve İslâm cemaatine zarar verecek, onları birbirine düşürecek, birliği ve beraberliği sarsacak, az fayda karşısında çok zarar getirecek davranışlar, hadiseler ve neticelerdir.[467]

Şüphesiz mücadelede üslup çok önemlidir. Konunun önemine göre de farklılıklar gösterir. Yapılan mücadelede so­nuç almak için, o sonuca götürecek metodun iyi belirlenmesi gerekmektedir. Bu sebepten özellikle bid'at konusu gibi ifrat ve tefrite düşme riski olan, mücadele alanı kaygan bir zemin teşkil eden konuda daha dikkatli olmak gerekmektedir. Çünkü konunun hem inanç yönü, hem uygulama yönü, hem ibadet yönü hatta taassub yönü gibi farklı yönleri bulunmaktadır. Bütün bu özellikleri dikkate almak lazımdır. Biz de bid'atlarla mücadele edilmesine inanan bir kişi olarak takip edilmesi ge­reken metodun ve uygulanacak mücadele üslubunun nasıl olması gerektiği konusunda aşağıdaki tesbitleri yapmış bu­lunuyoruz:

1. Bid'atlardan arındırmak için, içinde mücadele edilecek toplumun iyi tanınması gerekmektedir. Kültürel yapısının tüm incelikleri tesbit edilmeli, değer yargıları belirlenmeli, bir inanç haritası çıkarılmalıdır. Dinle ilgili olanlar ile dinle ilgili olmayanlar (Bununla Kur'an ve Sünnet tarafından belirlen­memiş adetler, gelenekler ve folklorik değerler gibi hususları kasdediyoruz) birbirinden iyi ayrılmalı, bid'atların ancak dinle ilgili olan alanda olduğu unutulmamalıdır.

2. Toplumun dini yaşayışında görülen bid'atların özel­liklerine göre tasnifi yapılmalı ve ortaya çıkış nedenleri sap­tanıp ilmî yönden değerlendirilmeli, yanlışlıkları işaret edil­meli, doğrular gösterilmelidir. Bid'atın yanlışlığı ifade edildik­ten sonra doğru olan mutlaka alternatif olarak sunulmalıdır.

Çünkü yıllardır benimsenerek topluma malolmuş bir bid'a­tın bir anda silinip yok olması beklenilmemelidir. Toplum birinci elden bilgilendirilmelidir.

3. Doğrular ve gerçekler hiç bir zaman gizlenilmemelidir. Her fırsatta dile getirilmeli ve bunda devamlılık sağlan­malıdır. Çünkü toplumsal bilinçlenmenin az olduğu ortam­larda bu tür bidatlar daha çabuk benimsenilmekte ve kısa zamanda toplumun bazı kültür değerleri adeta din haline gelmekte veya dinin emirleriymiş gibi benimsenmektedir.

4. Bid'atlarla mücadelede hedef uzun tutulmalı ve sonuç alma uzun vadeye yayılmalıdır. Sabırlı ama kararlı bir şekilde doğrular devamlı anlatılmalı, yanlışlar bıkmadan, usanmadan söylenmelidir.

5. Taassub olan konularda çok dikkatli ama taviz ver­meden hareket edilmeli, dinle çelişmeyen ve folklorik değer olarak benimsenmiş değer yargılarının üzerine gidilmemeli­dir. Ancak bu değer yargılarının dinin emirleriyle açıktan çe­liştiği olursa uygun bir üslup içinde kabul edilen bu değerin yanlışlığına işaret edilmelidir.

6. Bid'at olarak görülen her düşünce veya davranış bi­çimi, tek tek ele alınıp incelenmeli, yanlışlıklar tesbit edilmeli, gerekçeler ortaya konulmalıdır. Yani meseleye toptancı bir bakış açısı içinde yaklaşılmamalidır. Çünkü her düşünce ve davranış, kendi içinde bir bütündür, mutlaka arka planı var­dır. Aslında problemi çözecek olan da bu arka planının iyi bi­linmesidir.

Fakat bütün bu şekildeki ciddî, planlı ve organize bir mücadele yapılmış olsa bile özellikle şu küçülen dünyamızda, haberleşme araçlarının son derece geliştiği çağda özellikle inanca taalluk eden konulardaki yanlışlıkları tamamen gider­mek, bu alanda yapılan mücadelede başarı kazanmak zor görünmektedir. Fakat kazanılacak başarının yüzdesi de oldukça yüksek olacaktır.[468]

[447] İbn Teymiyye, a.g.e., göst. yer.

[448] İbn Mâce, Mukaddime, 15; Tirmizi, İlim.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Bidatların sünnetten uzaklaşmamız için özellikle içimize sokulan safsatalar olduğunu
Düşünüyorum. Sünnetmiş gibi hayatımıza sokup bir dini vecibeymiş gibi uygulatıp iyice benimsettiriliyoruz.Bi bakmışız kafamızda sünnet gibi oluşmuş.Bir iki kişi de böyle yapmak sünnetmiş dediyse ohh tamam inandık. E inanmasak ya gerçekten sünnetse inkar mı edicez? Kısacası hep dini iyi bilmediğimizden kaynaklanıyor. Büyük bir cehalet bilgisizlik ispatı.Bu yüzden din adamlarına çok büyük sorumluluk düşüyor. Bidat ehlinin oyunlarına yetşilebilirse tabi...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Aleyküm Selâm. Bilgiler için Allah Razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın