Hububatın zekâtı

3- HUBUBATIN ZEKÂTI

Zekâta tâbi açık malların üçüncüsü hububattır. Ebû Hanife "Hububatın her cinsi zekâta tâbidir." der. Şafiî'ye göre insanların yemeleri için ekilip toplanan hububat zekâta tâbidir. Yine Şafiî'ye göre yeşillikler, sebzeler zekâta tâbi olmadığı gibi, insanların yemediği pamuk, keten, vâdî ve dağlarda yetiştirilen diğer bitkilerden zekât alınmaz. Şafiî'ye göre zekâtı alınacak mallar: Buğday, arpa, pirinç, darı, bakla, börülce, nohut, mercimek, çavdar, burçaktır. Buğdayın bir nevi olan kabuklu buğday (Ales)ın dış kabuğu çıktıktan sonrası zekâta tâbidir. Bu tür buğdayın kabuklu olarak zekâtı verilirse 2000 kg. dan itibaren zekât verilir, daha az ise zekâta tâbi değildir. Pirincin zekâtı da kabuklu hesap edilir. Arpaya benzeyen Selt de arpa gibidir, onunla birlikte zekâtı verilir. Darıya benzeyen Cavers de darı gibi işlem görür, onunla birlikte zekâtı verilir. Bunların haricindeki hububat birbirlerine ilâve edilemez. İmam Mâlik arpayı çavdara, pamuklardan bazılarını bir başkasına ilâve eder.

Hububatın zekâtının alınmasına gelince: Sertleşip dolgunla-şınca zekât vâcib olur. Harmanlanıp sapından temizlenince hasadın yarısı 5 veski yani 1000 kg.'ı geçince zekât alınır. Hububat sahibi, ekinler taze iken kesip biçerse zekât vermek gerekmez. Fakat bu hareketi zekâttan kaçınmak anlamını taşıdığından mekruhtur. İhtiyaç sebebiyle biçmişse bir mahzuru yoktur.

Zimmî bir kimse öşre tâbi araziye sahipse, mahsullerinin tâbi olacağı hükümde hukukçular ihtilâf göstermişlerdir. Şafiî'ye göre öşür ve haraç vergileri yoktur. Ebû. Hanîfe'ye göre, arazînin müs-lüman elinden çıkması, yeni mâliki vergiden kurtarmaz. Haraç vergisi verir. Müslüman olsa da haracı yine öder. Ebû Yusuf a göre, müslümandan alınan zekâtın iki katı vergi alınır. Müslüman olursa vereceği zekât normale döner. İmam Muhammed ve Süfya-nı Sevrî'ye göre, müslümandan ne alınıyorsa zimmîden de aynısı alınır, katlanmaz, tamamen vergisiz de bırakılmaz.

Müslüman haraç arazîde ziraatcilik yaparsa, Şafiî'ye göre, arazînin haraç olması önemli değildir. Öşür (Zekât) de alınır, haraç da. Ebû Hanîfe'ye göre, yalnız haraç alınır, öşür alınmaz. Bir müslüman haraç arazîyi kiralarsa, haracı arazî sahibi, öşrü de ki-ralıyan müslüman verir. Ebû Hanîfe'ye göre, hububatın Öşrü de arazî sahibine aittir. Hukukçu Ma'mer de aynı görüştedir.

Buraya kadar sayılan üç grup malların hepsi de emvâl-i zahire (Açık mallar)dır.[114]

[114]El-Ahkâmu’s-Sultaniyye, Ebu’l-Hasan Habib, Bedir Yayınevi, 1/ 227-228.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın