29 Günahları Hatırlamak Babı

29- Günahları Hatırlamak Babı

4242) "... Abdullah (bin Mes'ûd) (Radiyallâhü anh)den; Şöyle demiştir:

Bizi Yâ Resûlallah! Câhiliyet devrinde (yâni müslüman olmazdan önce) işlemiş olduğumuz günahlardan dolayı cezalandırılır mıyız? diye sorduk. Bunun üzerine Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) :

Kİm müslümanhkta güzel hareket ederse câhiliyet devrinde (yâni müslüman olmazdan önce) olan (günahların) dan dolayı cezalandırılmaz. Kim (müslüman olduktan sonra) kötü hareket ederse hem (müslüman olmazdan) önceki hem (müslüman olduktan) sonraki (günahları) ile muaheze edilir (yâni sorumlu tutulur), buyurdu."[123]

İzahı

Bu hadîsi B u h â r î, "Kitâbu İstitâbeti'l-Mürteddîn" bölümünün birinci babında, Müslim de "Kitâbü'İ-İmân" bölümünün 53. babında rivayet etmişlerdir.

Müslümanlığı kabul eden, yâni Kelime-i Şehâdet'i dili ile söyleyip kalben tasdik eden bir mühtedinin İslâmiyet'i kabullenmeden önceki hayatına âit tüm günahlarının bağışlandığı, gerek E n f â l sûresinin 38. âyeti ve gerekse sahih hadîslerle sabittir. Bu hususta icmâ da vardır. Bu hadîsin zahirine göre ise müslümanhğı kabul eden bir mühtedi, müslümanhğı kabul ettikten sonraki hayatında kötü davrandığı takdirde hem müslüman olduktan sonraki günahlanndan hem de küfür döneminde işlemiş olduğu günahlardan sorumlu tutulacaktır. Oysa bu hüküm yukarda anlattığım gibi âyet, hadis ve icmaa aykırıdır. Bu nedenle bu hadis muhtelif şekillerde yorumlanmıştır. El Hafız, B u h â r i' nin şerhinde bu hadisi izah ederken yorumlan nakletmektedir. Ben o yorumların bir kısmını belirtmekle yetineceğim.

Hattâbî bu hadîsi şöyle yorumlamıştır: Kafir olan bir kimse müslümanlığı kabullendiği takdirde geçmiş hayatında işlemiş olduğu günahlardan sorumlu tutulmaz. Fakat müslümanlığı kabullendikten sonraki hayat döneminde çok kötü hareketlerde bulunup en şiddetli günahları işlerse ve buna rağmen m üsluman olarak ölürse bu kimse, müslüman olduktan sonra işlemiş olduğu günahlardan sorumlu tutulur ve müslüman olmazdan önceki hayat döneminde işlemiş olduğu günahlar için de kınanır, susturulur ve kendisine meselâ şöyle denilir: Sen kâfir iken şöyle şöyle günahlar elemedin mi? Hiç olmazsa müslümanlığı kabullenmekle bu fenalığı bırakmalıydın, niçin bırakmadın, denilecek.

Hattâbî' nin bu yorumuna göre ihtida ettikten sonra kötü hareket eden bir kimsenin âhirette göreceği muahaze iki türlüdür: Küfür döneminde işlemiş olduğu günahlardan dolayı kınanır, ayıplanır, takbih edilir. Müslümanlığı kabullendikten sonra işlemiş olduğu günahlardan dolayı ise cezalandırılır, sorguya çekilir.

Bâzı âlimler ise hadîsteki "İsâe"yi küfür mânâsına yorumlamıştır. Bu yoruma göre hadisin mânâsı şöyle olur: Bir kimse îslâm dinine girip bundan sonra güzel hareket eder ve samimî müslüman olursa, küfür döneminde işlemiş olduğu günahlardan sorumlu tutulmaz. Ama o kimse tekrar küfre dönüş yaparsa, mürted olursa o takdirde o kimse hem müslümanlığı kabul ettiği dönemde işlemiş olduğu günahlardan hem de küfür döneminde işlemiş olduğu günahlardan sorumlu tutulur.

îbn-i Battal: Ben bu yorumu bir gurup ilim adamlarına arz ettim. Dediler ki, bu hadisin bundan başka mânâsı yoktur. Ve hadisteki "İsae"den maksad ancak küfür günahıdır. Çünkü müslümanlığı kabullenen bir kimsenin câhiliyet döneminde, yâni müslümanlık dinine girmeden önceki hayatında işlemiş olduğu günahlardan sorumlu tutulmayacağı yolunda icmâ vardır, diye bilgi vermiştir.

Bâzı âlimler ise hadisteki **îhsân" kelimesini îslâm dinini samimî olarak kabul etmek anlamına, "îsâe" kelimesini de îslâm dinini şeklen ve gayri samimi kabullenmek mânâsına yorumlamışlar. Yâni bir kimse îslâm dinini gerçekten benimseyip Keîime-i Şehâdeti dili söyleyip kalben de inanırsa islâmiyet'i kabullenmeden önceki dönemde İşlediği günahlardan sorumlu tutulmaz. Fakat bir kimse Kelime-i Şehâdeti diliyle söylediği halde kalben inanmazsa, onun bundan önce ve bundan sonra işlediği tüm günahlardan sorumlu tutulur. Çünkü böylesi münafıktır, müslüman sayılmaz.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın