> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Hadis Eserleri > Süneni Ebu Davud > Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması  (Okunma Sayısı 730 defa)
22 Ocak 2012, 20:27:56
Zehibe

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 31.681



Site
« : 22 Ocak 2012, 20:27:56 »



Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması

 

3933... (Ebu'l- Velîd'in) babası Üsâme b. Umeyr'den rivayet olundu­ğuna göre

Bir adam bir köle üzerindeki payını azad etmiş ve bu durum Peygam­ber (s.a.v.)'a haber verilmiş. (Bu haberi işiten Peygamber); "Allah'ın or­tağı yoktur." buyurarak kölenin tüm vücudunun hürriyete kavuştu­ğunu bildirmiş. (Bu hadisin diğer ravisi Muhammed) İbn Kesir, rivaye­tine (şu cümleyi de) ilave etti: "Peygamber (s.a.v.) de (onun) hürriyeti­ne kavuşturulmasını geçerli saydı."[26]

 

Açıklama       
 

Hattabi, bu hadis üzerine yaptığı açıklamada şöyle diyor:

"Bu hadis-i şerif, efendilerinden birisi tarafından vücudunun bir kısmı azad edilen bir kölenin, diğer efendisinin de köle üzerindeki hissesini azad edip etmeyeceğine bakılmadan, vücudunun tümünün hürriyete ka­vuş tu rulduğuna delalet etmektedir. Bu hususta köle üzerinde hissesi o an diğer ortağın buna razı olup olmadığına bakılmaz. Ancak köle üzerindeki birinci hissesini azad eden birinci ortak bu haraketiyle ortağın köle üze­rindeki hissesinin bedelini ona borçlanmış olur. Bu borcunu o anda öde­memesi neticeyi değiştirmez. Bu borcunun ödenmesi için köleden çalış­ması da istenmez. Çünkü Hz. Peygamber onun bir kısmının hürriyete kavuşmaysıyla bütün vücudunun hürriyete kavuştuğunu bildirmiştir. Bu ba­kımdan bu azadı yapan kimsenin, kölenin kalan kısmının bedelinim orta­ğına ödeyerek veya ona borçlanarak kölenin vücudunun tümünü azad et­mesi gerekir. Zira hadis-i şerifte, Allah için yarısı azad edilen bir kölenin vücudunun kalan kısmına bir insanın sahip olmasının, Allah ile ortaklık yapmak anlamına geleceği ifade edilmektedir.

Ancak bu hüküm, kölenin bir kısmını azad eden ortağın zengin olma­sı halinde geçerlidir. Sözü geçen kişinin fakir olması halinde geçerli de­ğildir. Bu durumda kölenin geri kalan kısmını da azad etmekte mükellef değildir. İbn Ebi Leylâ ile İbn Şübrüme, Süfyân es-Sevrî bu görüştedirler. İki rivayetten en kuvvetli olanına göre İmam Şafii de bu görüştedir. Bu görüşte olan ulemaya göre velaü'l-ıtıka hakkı da köleyi azad eden kimse­ye aid olur.

imam Malik'e göre, bu durumda ikinci sahibin hissesi birinci sahip ta­rafından kendisine ödenmedikçe köle asla hürriyetine kavuşmaz. Bu gö­rüş İmam Şafii'den de rivayet olunmuştur. Ancak İmam Şafii bu görüşün­den dönmüştür.

imam Şafii, birinci görüşünde köleyi, ikinci görüşünde ortağı göz önünde bulundurmuştur.

İmam Şafii'den, kölenin kalan ikinci yarısını hürriyetine kavuşturması­nın o kısmın sahibi olan kişinin isteğine

bağlı olduğuna dair üçüncü bir görüş daha rivayet edilmiştir ki, İmam bu görüşte hem köleyi hem de ikin­ci ortağı göz önünde bulundurmuştur.

İmam, Ebu Hanife'ye göre ise, ortaklardan biri köle üzerindeki payını azad ettiği zaman bakılır; eğer bu ortak zengin ise diğer ortak köle üzerin­deki hissesini azad edip etmemekte muhayyerdir. İsterse o anda ortağı gi­bi köle üzerindeki hissesini azad eder. Bu durumda Vela-tü'ıtâka hakkı bu iki ortağa ait olur. İkinci ortak köle üzerindeki hissesini bedelsiz olarak azad etmek istemezse bedelini kölenin çalışıp kazanarak kendisine teslim etmesini isteyebilir. Kölenin bu bedeli ödeyememesi halinde bu borcu or­tağında kalır. Ortağı bu borcu verince veya köleye ödetince köle tama­men hürriyetine kavuşur. Bu durumda velâ hakkı tamamen köleyi hürri­yetine kavuşturan ortağına ait olur."

Bu konuda merhum Ömen Nasuhi Bilmen şöyle diyor:

"Bu hususta yesâr (zengincilik) ve isâr (fakirlik), mu'tıkın (köleyi azad eden kimsenin) ortağına ait hissesinin kıymetini tazmin edebilecek kadar bir mala malik olup olmamasıdır."[27]

   

3934... Ebû Hureyre (r.a) 'den rivayet olunduğuna göre;; Bir adam bir köle üzerindeki hissesini azad etmiş. Bunun üzerine Pey­gamber (s.a.v.), (Onun bu) azad işlemini geçerli kılmış ve onu (kölenin) kıymetinin geri kalan kısımda ödemekle mükellef kılmıştır.[28]

 

3935... (Yine Ebu Hureyre'den) rivayet olunduğuna göre;; Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

"Kim kendisiyle başkası arasında ortak bir köleyi (hissesi nisbetinde) azad ederse (onun vücudunun tamamını kölelikten) kurtarmak ta ona düşer." (Hadisteki) cümle (lerin rivayeti) İbn Süveyd'e aittir.[29]

 

3936... (Yine Ehu Hureyre'den) rivayet olunduğuna göre; Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

"Her kim bir köle üzerindeki hissesini azad ederse, eğer malı var­sa (kalan kısmın bedelini de) kendi malından (ödemek suretiyle köle­nin vücudunun tümünü) hürriyetine kavuşturur." (Bu hadisin sene­dinde bulunan) ravi İbn-ül-Müsenna, en-Nadr b. Enes'den söz etmemiştir. (Hadisteki) cümle(lerin rivayeti) İbn Süveyd'e aittir.[30]

 

Açıklama
 

Ortaklardan birinin aralarında müşterek olan köle üzerindeki hissesini azad edince, kölenin tüm vü­cudunun hürriyyete kavuşmuş olacağını ifade eden 3933 numaralı hadis­te, kölenin tamamen hürriyetine kavuşmasının, ancak bu kimsenin köle­nin kalan kısmının bedelini ortağına ödemesiyle gerçekleşmiş olacağını ifade eden3936 numaralı hadis-i şerif arasında bir çelişki yoktur. Çünkü 3933 numaralı hadis-i şerif, kölenin yarısını azad etmesi ile birlikte köle­nin kalan kısmını da hemen azad edebilecek maddi güce sahip olan kim­se hakkındadır. 3936 numaralı hadis-i şerif ise bu imkana sahip olmadığı halde bir kölenin kendi üzerine düşen kısmını azad eden kimse hakkındadır. Bezü'l-Mechud yazarının bu husustaki açıklamaları şöyledir: "İki kişi arasında müşterek iken vücudunun bir kısmı ortaklarından bi­ri tarafından azad edilen bir köle vücûdunun kalan kısmının" takdir yoluy­la tesbit edilen- kıymetini ödemek, yine onun ilk yarısını azad eden orta­ğa düşer. Her ne kadar bu hususta itilaf yoksa da, yansı azad edilen müş­terek bir kölenin kalan kısmının ne zamandan itibaren hür sayılacağı mev­zuu ulema arasında ihtilaflıdır. Cumhuru ulema ile İmam Şafii'nin en sa­hih olan görüşüne ve Malikilerden bazılarına göre, yarısı azad edildiği andan itibaren kölenin tümü hürriyetine kavuşmuş olur. Delilleri ise Eyyub'un nivayet ettiği, "O artık hürdür." hadis-i şerifidir. Nitekim Taha-vî'de ibn Ebî Zib yoluyla Nafi'den (şu mealde) bir hadis-ı şerif nivayet et­miştir: "onun kalan değerini ödemek de onun bir kısmını azad etmiş olan kimseye düşer. Artık o köle hürdür."

Malikilerin meşhur olan görüşüne göre, bur durumda olan bir köle ka­lan kısmının kıymeti diğer ortağa Ödenmedikçe hürriyetine kavuşmuş ola­maz. Fakat köle üzerinde hak sahibi olan ortak henüz bu hakkını almadan kölenin kalan kısmını azad ediverirse köle o andan itibaren hürriyetine ka­vuşmuş olur. İmam Şafii'nin bu mevzudaki görüşlerinden biri de budur.

Hanefi mezhebine göre ise, bir köle sahibi, kölenin bir kısmını azad edince, kölenin tümü değil ancak bu kısmı hürriyetine kavuşmuş olur. Ar­tık köle kalan kısmının kıymetini ödemek ve hürriyetini tamamen kazan­mak üzere çalışmaya başlar.

İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed'e göre ise, eğer bu köle iki ortak arasında müşterek ise, vücudunun bir kısmının ortaklardan biri tara­fından azad edilmesiyle vücudunun tümü hürriyetine kavuşmuş olur. Bu hüküm, azad eden ortağın fakir olması halinde geçerlidir.

Bu ortağın zengin olması halinde İmam Ebu Hanife'ye göre, şu üç du­rumdan birini seçmekte muhayyerdir:

1) İsterse ortağı gibi o da kölesi üzerindeki hissesini azad eder.

2) İsterse köle üzerindeki hissesinin kıymetini ortağına ödettirir.

3) İsterse bu kıymeti ödemesi için kölenin çalışıp kazanmasını ister.

Eğer kölenin ilk yarısını ödeyen ortak, kölenin kalan kısmının kıyme­tini de ödemeyi kabul ederse, o zaman köleden velaü'l-ıtâka hakkının ken­disine verilmesini talep etme hakkını elde eder. Eğer ekinci ortak, kalan kısmını kendisi azad ederse, ya da kalan kısmının kıymetini kölenin çalı­şıp kazanarak kendisine ödemesini isterse o zaman velâ hakkı iki efendi arasında müşterek olur.

Eğer kölenin yarısını azad eden birinci ortak fakir ise, o zaman ikinci ortak şu iki durumdan birini seçme hakkına sahiptir:

1) İsterse o da ortağı gibi köle üzerinde hissesini azad eder.

2) İsterse köle üzerindeki hissesinin kıymetini kölenin kazanıp kendi­sine Ödemesini ister. Her iki durumda da vela hakkı iki ortağa ait olur.

Bu mevzudaki ihtilaf şu iki esastan kaynaklanmaktadır:

1- Hürriyetin bölünüp bölünmeyeceği konusu: imam Ebû Hanîfe, hür­riyetin bölünebileceği esasından hareket ederken, Ebu Yusuf ile İmam Muhammed onun bölünebileceği görüşünden hareket etmişlerdir.Bu mevzuda İmam Şafii de İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed gibi dü­şünmektedir.

2- Kölenin ilk yarısını azad eden ortağın zengin olmasının, kölenin ikinci yarınının kıymetini ödemek için kölenin çalıştırılmasına engel teş­kil edip etmeyeceği konusu:

İmam Ebu Hanife'ye göre, birinci ortağın zengin olması kalan kısmın ödenmesi için kölenin çalışmasını istemeye engel değildir. İmameyne gö­re ise engeldir.

Gerçekten hadis-i şeriflerden bazılarında kölenin bu kıymeti kazanma­sı için çalıştırılmasından bahsedilmesi de İmam Ebu Hanife'nin bu görüşündeki isabeti isbat eden delillerdendir. 3934... numaralı hadiste geçen, "ve onu (kölenin) kıymetinin geri kalan kısmını da ödemekle mükellef kılmıştır." mealindeki cümle, "Eğer ortaklardan biri kölenin bir kısmını azad eder, diğer ortağı da kölenin kalan kısmını azad etmezse, birinci or­tak zengin olup kölenin kalan kısmını azad etmeyi isterse o zaman köle­nin kalan kısmının kıymetini ortağına ödemesi gerekir." anlamında kulla­nılmıştır.

3935... numaralı hadiste geçen, "onun vü...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması
« Posted on: 29 Mart 2024, 12:21:49 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması rüya tabiri,Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması mekke canlı, Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması kabe canlı yayın, Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması Üç boyutlu kuran oku Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması kuran ı kerim, Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması peygamber kıssaları,Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturması ilitam ders soruları, Kölenin Kendi Payı Kadar Olan Kısmını Hürriyete Kavuşturmasıönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes