1650. ...İbn Ebî Râfi, (babası) Ebû Râfi'den rivayet ettiğine göre Peygamber (s.a.) Mahzûm oğullarından bir adamı zekât topla­maya gönderdi. O adam Ebu Râfi'e:

Bana arkadaş ol ki, ondan pay alasın, dedi. Ebu Râfi'de:

Peygamber (s.a)'e gidip sormadıkça (seninle gelmem), dedi ve Peygamber (s.a.)'e gidip sordu. Peygamber (s.a.):

“Kavmin azatlı kölesi onların aile fertlerinden sayılır, bize sadaka helâl değildir" buyurdu.[265]

 

Açıklama
 

Hâşim, Peygamber (s.a.)'in dedesi Abdulmuttalib'in babasıdır.  Haşimoğulları,   Hanefîlere göre,  Abbasoğulları, Ali b. Tâlib oğulları, Caferoğulları, Akîloğulları ve Hârisoğullarıdır. Böy­lece Ebû Leheb oğulları onlardan sayılmamaktadır.

Mâlikîlere göre Hâşim'in erkek çocukları vasıtasıyle doğan çocuklar­dır. Buna göre Hâşim'in kızlarının çocukları onlardan değillerdir.

Şâfitlerle Hanbelîlere göre ise, Hâşim'in erkek ve kız çocukları vasıta­sıyle doğan tüm zürriyetidir.

Peygamber (s.a.)'ın zekât toplamaya gönderdiği adam; Erkam b. Ebî Erkam el-Kureşî'dir. Peygamber (s.a.) Mekke'de Hz. Ömer müslüman olun­caya kadar bu zatın evinde gizlice ibâdet ve İslâm'a davette bulunmuştu.

Ebû Râfi Peygamber (s.a.)'in azathsıydı. Ona "Kavmin azatlı kölesi, onların aile fertlerinden sayılır" buyurmakla sadakanın ona da helâl ol­madığını kast etmiştir.

"Bize sadaka helâl değildir" sözünde Peygamber (s.a.), Hâşimoğulla-rının sadaka almalarının caiz olmadığını ifâde buyurmuştur. Tercih edilen görüşe göre bu hadisteki sadaka kelimesi, hem zekât gibi farz sadakaya hem de nafile sadakaya şâmildir.[266]

 

Bazı Hükümler
 

Bu hadis Peygamber (s.a.)'e Hâşimoğullarına ve azatlılarına sadakanın haram olduğuna delalet et­mektedir. Peygamber (s.a.)'e zakâtın haram olduğunda -Hattâbî ve başka âlimlerin dediği gibi- icmâ vardır. Hâşimoğullarına zekâtın haram oluşun­da ihtilâf varsa da cumhura göre haramdır. Delilleri, Peygamber (s.a.)'ın, "Bu sadakalar, insanların kirleridir. Bunlar ne Muhammed'e helâl olur, ne de âl-i Muhammed'e" hadis-i şerifidir.[267]

Âl-i Muhammed'in kimler olduğunda ihtilâf edilmiştir:

Hanefîlere göre Hâşimoğullarıdır ki, Âl-i Abbas, Âl-i Ali, Âl-i Cafer, Âl-i Akıl ve Âl-i Hâris'ten ibarettir. Ebû Leheb oğulları, bunlardan değildir.

İmam Malik ve Ahmed'e göre ise Al-i Muhammed, Haşimoğullarının tümüdür.

İmam Şafiî'ye göre Haşimoğulları ile Muttaliboğulları'dır. Bu görüş, aynı zamanda bazı Mâlikîlerle Ahmed b. Hanbel'den de rivayet edilmiştir.

îbn Kudâme: "Hâşimoğullarına zekâtın helâl olmadığı konusunda bir ihtilafın olduğunu bilmiyoruz" demiştir. İbn Reslân da bu konuda jcmâ'-ın olduğunu nakl etmiştir. Ebü Yûsuf'a nisbet edilen "Hâşim oğulları bir­birlerine sadaka verebilirler" görüşü, Hanefî mezhebini en iyi bilenlerden biri olan Tahâvî tarafından reddedilmiştir. Hatta Tahavî, Ebû Yusuf'tan Hâşimoğullarına nafile sadakanın bile haram olduğunu nakletmiştir.

Hâşimoğullarına ganimetten beşte bir olan haklan verilmemişse, Şafiî ve Ahmed b. Hanbel'e göre zekât almaları yine caiz değildir. Ancak Mâ­lik ve Şâfiîlerden İstahrî ile Hanefîlerden Tahâvî, bu durumda zekât alma­larını caiz görmüşlerdir. Bu görüş Ebû Hanife'ye de isnâd edilmiştir.

Hâşimoğullarının nafile sadaka almalarına gelince:

Hanefîlerce tercih edilen görüşe göre farz olan zekât gibi o da haram­dır. Mâliki, Şafiî ve Hanbelîler hem Hâşimoğullarının hem de azatlılarının nafile sadaka almalarını hediye hibe ve vakıf kabul etmelerine kıyas ede­rek caiz görmüşlerdir.

Haşimoğulları azatlılarının zekât almalarının Ebu Hanîfe ve arkadaş­ları, İmam Şafiî, Ahmed b. Hanbel ve Mâlikîlerden İbnü'l-Mâcişûn ha­ram olduğunu söylemişlerdir. Delilleri açıklamaya çalıştığımız bu hadistir.

İmam Mâlik ve bazı Şâfiîler onlara zekât verilebileceğim ileri sürmüş­lerdir. Delilleri azatlılarla Haşimoğulları arasında bir akrabalık bağının olmayışıdır.[268]

 

1651. ...Enes (r.a.)'ten rivayet edildiğine göre Peygamber (s.a.) sahibi bilinmeyen, yere düşmüş bir hurmaya rast gelirdi de zekât olması korkusundan başka bir şey onu almaktan menetmezdi.[269]

 

Açıklama
 

Bu hadis kişinin mubah olduğunu bilmediği şeyleri alıp yemekten sakınmasının gerektiğine delalet etmektedir.[270]

 

1652. ...Enes (r.a.)'ten rivayet edildiğine göre Peygamber (s.a.) (yerde) bir hurma buldu da:

"Zekât olmasından korkmasaydım, onu yerdim" buyurdu.[271]

Ebû Dâvûd dedi ki: Hişâm bunu Katâde'den böyle rivayet etti.[272]

 

Açıklama
 

Bu hadis, bir hurma tanesi, bir ekmek parçası veya bir üzüm tanesi gibi genellikle başkasına verilmesinde cimri lik gösterilmeyen değersiz şeyleri yerden alıp kime ait olduklarını sorma­dan yemenin mubah olduğuna delâlet etmektedir. Zira Peygamber (s.a.) o hurmayı sadaka hurması olma ihtimalinden dolayı yememiştir. Şayet sadaka olma ihtimali olmasaydı onu yiyecekti.

Ayrıca bu hadis farz olsun nafile olsun, sadakanın azının bile Pey­gamber (s.a.)'e haram kılındığına delildir.[273]

 

1653.  ...İbn Abbas'tan; demiştir ki:

Babam, Peygamber (s.a.)'in kendisine zekâttan vermiş oldu­ğu deve için beni ona gönderdi.[274]

 

Açıklama
 

Peygamber (s.a.) zekât müstehaklarına vermek üzere Hz. Abbas'tan ödünç deve almış,  sonra Peygamber (s.a.)'e zekât develeri gelince ödünç olarak aldığı develerin yerine o zekât devele­rinden vermiştir. Ancak Hz. Abbas, malına zekât bulaşır endişesiyle o zekât develerinin başka develerle değiştirilmesini istemiştir.[275]

 

1654. ...İbn Abbâs'tan önceki hadisin benzeri rivayet edilmiş­tir, (ancak Salim, rivayetinde) "develeri değiştirmesi için" ifâdesini eklemiştir.[276]

[265] Tirmİzî, zekât 25, Nesaî, zekât 97; Ahmed b. Hanbel, VI,  10.

     Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 6/283-284.

[266] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 6/284.

[267] Müslim, zekât 168.

[268] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 6/284-285.

[269] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 6/285.

[270] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 6/285.

[271] Buharı, buyu, 4, lukata 6; Müslim, zekât 164; Ahmed b. Hanbel II, 317; III, 132, 193, 292.

[272] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 6/285-286.

[273] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 6/286.

[274] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 6/286.

[275] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 6/286.

[276] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 6/286-287.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Ve aleykumusselam ve rahmetulalh;Efendimize,Onun ehli beytine,akrabalarına zekat ve sadaka vermek haramdır.
bunu da tekrardan ahtırlamış olduk.Allah razıo lsun Reyyan abla paylaşımın içni
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın