> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Hadis Eserleri > Süneni Ebu Davud >  Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesi
Sayfa: [1] 2   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesi  (Okunma Sayısı 1487 defa)
18 Mayıs 2012, 20:47:29
Zehibe

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 31.681



Site
« : 18 Mayıs 2012, 20:47:29 »



58. Âfetin (Verdiği Zararın) İndirilmesi


 

3469... Ebû Saîd el-Hudrî (r.a)'den, şöyle dediği rivayet edilmiştir:

Rasûlullah (s.a) zamanında bir adamın satın aldığı meyveler telef oldu, borcu çoğaldı. Bunun üzerine Rasûlullah (s.a):

"Ona yardım ediniz (bağış yapınız)" buyurdu. Halk da yardım etti, fakat bu, borcunu ödemeye yetmedi. O zaman Rasûlullah (s.a) (alacaklılara);

“Ne (yini) bulursanız alınız, size bundan başka birşey yok" buyurdu.[445]

 
Açıklama

 

"Câiha"mn manası 3471 nolu hadiste açıklanmaktadır. Oradaki izaha göre caıha; meyvelere zarar veren (yağmur, dolu, soğuk, çekirge, kasırga, yangın gibi) her türlü tabiî âfettir. Câihaya ait özel hükümler bulunduğu İçin hangi âfetlerin câihanın şümulüne girdiği, hangilerinin girmediği tartışma konusu olmuştur. Neylü'l-Evtâr'da; semavî ve ta­biî âfetlerin câiha olduğunda âlimlerin görüş birliği içerisinde oldukları; hır­sızlık gibi, insanların yaptıklarında ise ihtilâf olduğu kaydedilmektedir.

Bu hadis-i şerifte isim olarak câiha kelimesi zikredilmiş olmamakla be­raber, meyve satın alan zatın meyvelerine bir âfetin musallat olduğu görül­mektedir. Meyvelerdeki bu telefe "câiha" denilmesini Hattâbî şu ihtimalle­re bağlamaktadır:

"Bu meyvelerin toplanıp sergi yerine getirildikten sonra bir âfete uğra­mış olmaları muhtemeldir. Ayrıca oradan bir hırsızın çalmış olması, selin alıp götürmesi, sahibinin başkasına satıp da alacaklının hakkının zayi olma­sı mümkündür. Bütün bu ihtimallerde, âfetin satın alınan meyveye izafesi caizdir. Durum böyle olunca, rabbü'1-mal (mal sahibi, alacakh)'nın hakkı­nın gittiğine hükmetmek vacip değildir.

Hadis-i şerifte; zarara uğrayan mal ister üçte bir olsun ister az, ister da­ha çok; mal sahiplerinin alacaklarından bir şey indirmeleri emredilmemek-tedir. Ancak, borçlunun eli bollaşmcaya kadar onu sıkıştırmayıp, haklarını alacakları bir zaman belirlemeleri istenmektedir. Bu hüküm, borcu mal var­lığından fazla olan tüm müflisler için geçerlidir."

Görüldüğü gibi, Hattâbî bu hadiste anılan hâdiseyi câiha olarak değer­lendirmemekte ve hükmün tüm müflisler için uygulanacak hüküm olduğu­na dikkat çekmektedir.

Dalında iken satılıp da bir âfete maruz kalan meyvelerin durumu farklı­dır ve câiha meselesi odur. Bu durumdaki zararın satıcıya mı, alıcıya mı ait olduğu konusundaki görüşler 3374 nolu hadisin izahı yapılırken verilmiştir. Burada tekrarına lüzum görmüyoruz.

İmam Nevevî, bu hadisten şu hükümlerin de çıkartılabileceğini bildir­mektedir:

1- Muhtaç ve borçlulara yardım etmek, bu durumda olanlara sadaka vermek müstehaptır.

2- Borcunu Ödeyemez duruma düşen birinin peşine takılmak, onu hap­settirmek caiz değildir. Bu hüküm, Mâlik ve Şafiî'nin de içlerinde bulduğu cumhurun görüşüdür. Ebu Hanîfe'ye göre borçlunun peşine düşüp alacağı tahsile "alışmak caizdir.[446]

3- İflas edenin elindeki malların tamamı alacaklılara dağıtılır. Müflise sadece giyeceği elbisesi ve zaruri ihtiyaçları bırakılır.

Bu son maddede belirtilen hüküm, ulemanın ittifakı ile sabit değildir. Bu konu oldukça ihtilaflıdır. Şimdi müflisin hacz konulamayacak olan mal­larını görelim:

1- Ev: Hanefî ve Hanbelîlere göre, müflisin sadece oturacağı evi varsa bu ev elinden alınamaz. Ama birden fazla evi varsa fazla olan ev alınabilir. Şayet evi lüks ise bu ev satılıp daha mütevazı bir ev satın alınır.

Şüreyh, Mâlikî ve Şâfiîlere göre ev haczedilebilir. Ev satılıp parası alacaltlılara dağıtılır. Borçlu kiraya çıkar.

2- Elbise: Borçlunun ihtiyacı olan elbiseye hacz konulamaz. Bunda itti­fak vardır. Borçlunun ihtiyacı olan elbisenin mikdarını örf tayin eder.

3- Sanat âletleri: Sanat âletlerinin haczedilip edilemeyeceği Şafiî, Mâli­kî ve Hanbelî âlimler arasında ihtilaflıdır. Hanefîlerin bu konudaki görüşle­rini bilemiyoruz.

4- Tüccarın sermayesi: Şafiî ve Hanbelîlere göre tüccarın, iaşesini te­min edebilmesi için, elinde bir mikdar sermaye bırakabilir.

5- Kitaplar: Mâlikîlere göre dinî kitaplara, Şâfiîlere göre bütün kitapla­ra haciz konamaz.

6- Ev eşyası: Zaruri olan ve kıymetli olmayan ev eşyasına haciz konul­maz. Kıymetli olanlara ise haciz konulabilir.

7- Bazı âlimlere göre borçlunun bineceği vasıtaya haciz konulamaz.

8- Erzak ve nafakası da haczedilmez.[447]

 

3470... Câbir b. Abdullah (r.a)'dan, Rasûlullah (s.a)'in şöyle bu­yurduğu rivayet edilmiştir:

"Eğer kardeşine (dalında iken) hurma satsan ve ona bir âfet gel­se, müşteriden bir şey alman helâl olmaz. (Alırsan) kardeşinin malını haksız yere ne karşılığı almış olacaksın ki?!"[448]

 
Açıklama

 

Bu hadiste câiha (âfet) kelimesi açıkça zikredilmiştir. Bu ba­kımdan bab ile münasebeti daha açıktır.

Hadisin zahirinin ifade ettiği manaya göre; bir kimse meyvesini daha ağacında iken satsa ve meyve tabiî bir âfetle telef olsa, satıcının müşteriden herhangi bir bedel alması caiz olmaz. Alırsa, haksız yere almış olur.

AIiyyü'1-Kârî, hadisin zahirinin, İmam Mâlik'in görüşüne delâlet etti­ğini söyler. Bilindiği gibi İmâm Mâlik'e göre bu durumda zarar malın üçte birinden fazla ise satıcıya ait olur. Aliyyü'1-Kârî; "Hadiste kastedilenin, he­nüz âfetten emin olmayan meyvenin satılması olması mümkündür. Bu tak­dirde hüküm tüm âlimlerce aynı olur" demektedir. Enes b. Mâlik'den riva­yet edilen şu hadis de Aliyyü'l-Kârî'nin izahını teyid etmektedir: "Rasülul-lah (s.a) Efendimiz, kızanncaya kadar, meyvenin satılmasını nehyetti."

İslâm âlimlerinin çoğu bu hadisteki nehyin haramlığa delâlet etmediği­ni ama satıcının âfete uğrayan mal karşılığında para istememesinin müste-hap olduğunu söylerler.

Hattâbî şöyle der:

"Bu hadisle murad edilen mana, müşteriden para almamanın farz veya vacip oluşu değil, ondan yükü hafifletmek, ona kolaylık sağlamaktır. Müş­terinin, bir meyve satın aldığı zaman ona sahip olduğu, istediği zaman sata­bileceği konusunda ihtilâf yoktur. Rasûlullah (s.a), âfetten emin hale gel­meden (olgunlaşmadan) meyve satımını yasaklamıştır. Eğer meyve, salahı göründükten sonra satıldığında, satıcının damanı altında olsaydı, bu yasa­ğın ne kıymeti kalırdı. Bu hadiste kastedilen şeyin; olgunlaşıp âfetten emin olmadan satılan ve bir âfete uğrayan meyve olması muhtemeldir."

Sindî'nin belirttiğine göre bazı âlimler bu hadisi; satıcının meyveyi müş­teriye teslim etmesinden önce meydana gelen âfete hamletmişlerdir. Satılan meyvelerin bulunduğu bahçe alıcıya teslim edildikten sonra mal, satıcının damâmndan çıkmış ve müşterinin damâmna girmiştir. Dolayısıyla bundan son­raki zararlar müşteriye ait olur. Satıcı parasının alamadığı kısmını isteyebilir.

Yazılanlardan elde ettiğimiz sonuca göre;

1- Ağacındakı meyve âfetten korunabilir ve olgunlaşmaya yüz tutmuş bir halde satılırsa ve satıcı usulüne göre alıcıya teslim etmişse artık mal müş­terinindir. Bundan sonra malın uğrayacağı zarar da müşteriye aittir. Ancak meyveler, tabiî bir âfete maruz kalırlarsa, satıcının alıcıya bazı kolaylıklar sağlaması, fiatta indirim yapması müstehaptır.

2- Meyve satıldığı zaman daha olgunlaşmaya yüz tutmamış, âfetten ko­runabilecek duruma gelmemişse veya satıcı malı müşteriye teslim etmemişse meyvenin uğrayacağı zarar satıcıya aittir.[449]

[445] Müslim, müsâkat 18; Nesâî, büyü 30,95; İbn Mâce, ahkâm 25; Ahmed b. Hanbel III, 36.

Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 13/10.

[446] Hanefilere göre; borcunu ödeyemeyen borçlunun gerçekten malının olmadığını anlaya­bilmek için, buna yetecek kadar bir müddet hapsi caizdir. Yalnız bu bir ceza değil, borçlu malım gizlemişse onu çıkarması için bir müeyyidedir.

[447] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 13/10-12.

[448] Müslim, müsâkât 14; Nesâî, büyü 30; İbn Mâce, ticârât 33; Dârimî, büyü 22; Ahmed b. Hanbel, V, 3.

Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 13/12-13.

[449] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 13/13-14.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesi
« Posted on: 29 Mart 2024, 03:55:24 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesi rüya tabiri, Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesi mekke canlı, Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesi kabe canlı yayın, Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesi Üç boyutlu kuran oku Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesi kuran ı kerim, Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesi peygamber kıssaları, Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesi ilitam ders soruları, Âfetin Verdiği Zararın İndirilmesiönlisans arapça,
Logged
27 Ağustos 2016, 16:46:49
Ceren

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 26.620


« Yanıtla #1 : 27 Ağustos 2016, 16:46:49 »

Esselamu aleyküm.Afet olduğu zaman maddi manevi zarar gören müslüman kardeşine yardım eden ve onların zararını gideren kullardan olalım inşallah.Rabbim razı olsun paylaşımdan ....
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

27 Ağustos 2016, 17:13:26
✿ Yağmur ✿

Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 6.684


Site
« Yanıtla #2 : 27 Ağustos 2016, 17:13:26 »

Ve aleykum selam
Afet insanlara ağır yaralar verebilir...Ama isyan etmek yerine telef plan mali kurtarmak için cabalasa Allah için daha hayırlı bir girişim olur...Rabbim calisip çabalayan kullarından etsin inşallah...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

27 Ağustos 2016, 17:51:47
Ramazan.
Forum Görevlisi
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 6.353



« Yanıtla #3 : 27 Ağustos 2016, 17:51:47 »

Ve Aleyküm Selam . Ne yazık ki doğal afetlerin şiddetli olması durumunda insanların hem canları hem de malları ciddi bir tehlikeyle karşı karşıya kalıyor.  Bir alışveriş söz konusu olduğunda doğal afet sonucu zarar gören mallara satıcının indirim yapması gerekmektedir .
ALLAH cc razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
06 Ekim 2016, 21:31:22
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #4 : 06 Ekim 2016, 21:31:22 »

Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah. Rabbim bizleri Peygamberimiz in yolundan gidenlerden eylesin. Rabbim paylaşım için razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Sayfa: [1] 2   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes