Ebü'l-Hasenât Abdülhay b. Abdülhalim e!-Leknevî, Hînd diyarında 1264/1848 yılında Banda'da doğmuştur. Müderris olan babasından bir çok ilmî okuma ve öğrenme imkanı bulan Leknevî, ömrünün sonlarına doğru Haydarabad adliye nazırlığına getirilmiştir. 110 civarında eseri bulunan Leknevî'nİn eserlerinin çoğu Arapça olup basılmıştır. el-Fevâidü'1-behiyye, el-Ecvİbetü'1-fâdile, er-Rafu ve't-tekmil, el-Asâru'1-merfûa gibi değerli eserleri vardır. Leknevî 1304/1886 yılında vefat etmiştir. [1022]

Leknevî el-Asâru'1-merfua fi'1-ahbâri'l-mevzûa adlı eserinde, Regâib ge­cesi namazı İle İlgili rivayet olunan hadis üzerinde uzun uzadıya durmuş, bu namazın Behcetü'l-esrar ve daha başka eserlerde zikredilerek, bunun sûfiler tarafından keşif yoluyla tespit edildiğini iddia edenlere karşı:

"Regâib namazıyla ilgili hadisin Gunye ue daha başka tasavvuf kitapla­rında bulunmasına itibar olunmamahdır.[1023] Zira bir hadis, keşf-İ rical İle değil ancak nakd-i rical ile sabit olur.[1024] demiştir.

Leknevî sözlerinin devamında, muhaddislerin Regâib namazı konusun­da gösterdikleri reaksiyonu yerinde bulmuş, Regâib namazının avam ve ha­vas arasında yayıldığını, halkın bu namaz konusunda bunun bizzat Hz. Pey­gamber tarafından kılındığını, dolayısıyla bu namazın sünnet olduğunu zan­nettiklerini, halbuki söz konusu namaz hakkındaki rivayetlerin mevzu oldu­ğunu belirterek, "Eğer muhaddisler bu durumu açıklamamış olsalardı, bıra­kın avamı havassın çoğu bile bu namazın sûfıyye kitaplarında zikredilmesine bakarak buna aldanırlardı [1025] demiştir.

Böylece Leknevî hadisçi olmayan kişilerden hadis alınmaması gerekti­ğini, zira hadisçi olmayanların eserlerinde isnad ve kaynak göstermediklerini, mutasavvıfların hadis sahasındaki nakillerine itibar etmenin doğru olamayacağını belirtmiştir. Leknevî'nin keşif konusundaki menfi görüşlerine Hintli diğer bir âlim Mübarekpûrî de katılmıştır.

[1022] Karaman, s. 206; Kandemir, s. 163-164.

[1023] Abdülkadi; Geylanî, Gunyetü't-tâlibtn, (trc. A. Faruk Meyan), s. 287-288.

[1024] Leknevî, Âsâr, s. 76.

[1025] Leknevî, Asar, s. 76; Kandemir, s. 163-164.