Hadis Olarak Şöhret Bulmuş Sözler

c. Hadis Olarak Şöhret Bulmuş Sözlerle İlgili Eserler

Halk dilinde darb-i mesel cinsinden dolaşıp duran bir çok sözün hadis zannedildiği, bu sözlerin bazı zamanlar Hz. Peygamber'e nispet edildiği bir gerçektir. Oysa bu sözler içinde hadis olanlar bulunduğu gibi, hadis olmayıp da kelâm-ı kibar kabilinden başkalarına ait sözler, fıkhî kaideler de bulunmaktadır. Hadis edebiyatı tarihi içinde bu tür karışık malzemenin tek tek incelenerek durumlarının tespit edilmesi, sünnete yönelik tehlikeleri bertaraf etmesi açısından önem arzetmektedir. Bu sahada değişik eserler yazılmış olmakla birlikte burada Bursevî'nin kitaplarında kullandığı, daha çok başvurduğu eserlerden İki tanesini tanıtmakla yetineceğiz. [1705]

1. Sehâvî, el-Mekâsidu'1-hasene

Daha çok Sehâvî diye meşhur olan Muhammed b. Abdirrahman 831/1427'de Kahire'de doğmuş, 902/1496 yılında Medine-i Münevvere'de ölmüştür. İbn Hacer (ö.852/1448)'in en seçkin öğrencisi olan Sehâvî'nin alfabetik olarak yazdığı el-Mekâsıdu'1-hasene fî beyâni kesîrin mine'l-ehâdîsi'l-müştehira, en çok başvurulan eserlerin başında gelir. 1356 sözü alfabetik olarak inceleyen bu eser belki de kolay kullanımı sebebiyle Bursevî'nin sıkça müracaat ettiği eserlerden olmuştur. [1706] Bursevî, başta Rûhu'l-beyân olmak üzere bir çok kitabında Mekasıd'dan nakiller yapmış, [1707] müellifi Sehâvî'ye Hâtimetu'l-huffaz ve'1-muhaddisîn: Hafız ve muhaddislerin sonuncusu" diyerek övgüler de bulunmuştur. [1708]

2. Süyûtî, ed-Dureru'1-muntesira

Süyûtî (Ö.911/1505) bu eserini Zerkeşî {ö.764/1392)'nin et-Tezkira fi'İ-ehâdîsi'I-müştehİra adlı kitabından özetlemiş, ona faydalı bilgiler de ilave etmiştir. [1709]

Bursevî, Süyûtî'nİn gerek bu eserinden gerekse diğer eserlerinden yararlanmış onlardan nakiller yapmıştır.[1710] Bursevî mevzu hadislerle ilgili olarak fazla eser ve müellif adı vermemekle birlikte, bazan İbnu'l-Cevzî (0.597/ 1200)'nin el-Mevzûât'ına,[1711] bazan da Sağânî (ö.650/1252)'nin el-Ehâdisu'l-mevzuat adlı eserine başvurmuştur.

[1705] Bu tür eserlerin tanıtımı İçin bk. Sehâvî, (Abdülvehhab AbdüllatiFin mukaddime yazısı); Kettânî, s. 191-192; Çakan, s. 132-136; Ebû Zehv, s. 450-451.

[1706] Sehâvî'nin biyografyası için bk. Ayderûsî, s. 18-23; İbnu'l-Imâd, VIII, 15-17; Sehâvî, mukaddime.

[1707] Rûh, VII, 104, 220, 229, 232, 356, X, 21, 44, 60.

[1708] Temam, vr. 46b. Kettânî, müreehhirin âlimlerin eserlerinde Sehâvî ve Süyûtî'nİn hâtimetu'l-huffâz olarak şöhret bulduklarını belirtmekle birlikte, Allah Teâlâ'nın İhsanının belli bir zamana ve mekana mahsus olmayıp hafızların her zaman bulunabileceğini söylemektedir. Kettânî, Fihris, I, 77-78.

[1709] Kettânî, Risale, s. 192.

[1710] Ruh, X, 336; Kenz-iMahfi, s. 2-3.

[1711] RÛ/ı,X,269.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın