Muhammedi Savaşlar ve Aşamaları

Muhammedi Savaşlar ve Aşamaları

Peygamber (s.a.v.)in savaşlarından ve bu savaşların aşama larından bahsetmeden önce, onun savaşlarının niteliğini ver memiz gerekmektedir. Çünkü savaş kelimesi, insanlarda korku ve panik yaratır, bu sebeple okuyucuya, peygamber efendimizin savaşlarının, hüküm ve yasalarını, pençe ve dişlerle düşmanı parçalayıp mağlup etme güdüsünden almadığını, aksine bu sa vaşların asıl saiklerinin insani faziletler olduğunu, bu savaşla ra sevkeden asıl sebebin yüksek ahlak ve hal olduğunu bildir memiz gerekmektedir. Gerek başlarken, gerek devam ederken, gerekse sonuçta bu savaşlar hep hakkın ve yüksek ahlakın gölgesinde cereyan etmişlerdir. Mağluplara muamelede bulu nurken de, peygamber efendimiz, hep bu ölçülere riayet et miştir ki, iyiyle kötü birbirinden ayırdedilsin ve dinsiz kimseler risalet makamına dil uzatmasınlar. Haksız yere konuşup iftira da bulunmasınlar, işte bu gibi kimselerin önlerine bütün ger çekleri koyacağız. Dileyen bu gerçeklerden istifade edip aydı nlanır. Ama Cenab-ı Allah´ın, gözünü perdelediği kimseleri doğru yola iletecek hiçbir kimse yoktur. Böyleleri, şairin dile getirdiği durumlara düşörler:

"Koç, günün birinde parçalayıp dağıtmak için kayayı boy-nuzladı.

Zarar veremedi, ama kendi boynuzu kırılıp dağıldı."

Bu girişten sonra, Peygamber efendimizin savaşlarının şu üç aşamada cereyan ettiğini söyleyebiliriz:

Birinci aşama: Peygamber efendimiz kuvvetli ve parlak bir şekilde hakkın nuru zuhur ettikten sonra, bunu idrak edip, dini hususlarda mü´minlere fitne vermekten geri durmaları ve hakkın nurunu kendilerine hissettirmesi için Kureyş kervan larına saldırmaya yöneldi. Böyle yapmakla da, Kureyşli müşriklerin Allah karşısında peygamberden başka sığınak larının bulunmadığını kendilerine öğretmek istemişti.

ikinci aşama: Müşrikler Peygamber efendimize ve berabe-rindekilere kötülük yapmak, islamiyet´in kökünü kazımak için Medine´ye saldırıyorlardı. Aslında bu saldırılarını Mekke´de iken başlatmışlardı, islam ağacının kökleştiğini ve dal budak saldığını görünce de Medine-i Münevvere´ye saldırarak bu ağacın kökünü kazımak çabasına girişmişlerdi, işte bu aşama da büyük Bedir, Uhud ve Hendek savaşları yapıldı. Bu arada Medine´deki yahudi aşiretlerinden olan Kaynuka oğulları, Na-diroğulları Kurayza oğullan, müslümanlar tarafından kovulup Medine´den sürgün edilmişlerdi.

Üçüncü aşama: Peygamber efendimizin, savaşmak üzere üzerlerine sefer tertip ettiği Araplar´m tümü ile, toptan savaşması gerekiyordu. Nitekim noksanlıklardan münezzeh olan yüce Allah bu konuda kendisine şu emri vermiştir:

"Onlar sizinle toptan savaştıkları gibi, siz de müşriklerle toptan savaşın ve bilin ki, Allah, mutlaka (azabından) koru nanlarla beraberdir,´*

Peygamber efendimiz, yaptığı gazalarda îslam davetini ge nel olarak herkese tebliğ ederdi. Düşmanları ya İslamiyet´i ha kikat ve rükünleriyle birlikte benimseyecekler, ya da kendile riyle savaşılacaktı. Bu hususta düşmanlarını, seçme hakkına sahip kılardı. Eğer onlar barışı seçerlerse barış akdi yapılırdı. Eğer savaşı seçer ve yenilgiye uğrarlarsa, yine Peygamber efen dimizden merhametli bir muamele ve beklemedikleri bir şefkat görürlerdi. Ona karşı gönülleri ısınır, böylece iman nuru da kalplerine girerdi.

tşte bu aşamada Peygamber efendimizin yaptığı savaşlar Arap yarımadasının dışına kadar çıkmıştı. Çünkü Peygamber efendimiz hükümdarları ve devlet başkanlarını İslamiyet´e da vet ediyor, ya da en azından îslam davetine engel olmamalarını istiyordu. Bu hükümdar ve devlet başkanlarının Necaşi dışında hiçbiri İslam´a yanaşmamıştı. Sadece Habeş kralı Ne caşi iman etmişti. Hatta bir kısmı bu çağrıya icabet etmemiş, daha da ileri giderek kötü mukabelede bulunmuştu. Kimi iman etmemekle birlikte nazik cevaplar vermişti. Bu arada Bizans imparatorunun askerleri, Şam´da İslam´a giren mü´minleri öldürmüşlerdi. Müslümanlar tıpkı Mekke´deki gibi dini bir im tihana maruz kalmışlardı. Noksanlıklardan münezzeh olan yüce Allah, bu durumda eziyet gören mü´minlerin kurtarılma ları için savaşmalarını müslümanlara emretti ve şöyle buyur du:

"Fitne tamamen yok oluncaya ve din de Allah için tatbik edi linceye kadar, onlarla savaşın. Fitne çıkarmaktan vazgeçerler se, zalimler ve aşırılar hariç (hiç kimseye) düşmanlık ve saldın

yoktur." (Bakara 193)

İşte bu sebeple Mute ve arkasından Tebuk gazveleri yapıldı.

Peygamber efendimizin Medine´den sürgün ettiği yahudiler, tekrar Medine´ye saldırmak için Hayber´de bir araya geldiler. Onlar Medine´ye saldırmadan önce üzerlerine baskın yapmak kaçınılmaz hale geldi ve nihayet baskın yapıldı.

Birinci Aşama

Bu aşamayı iki kısma ayırmamız uygun olacaktır. Şöyle ki:

1- Bu kısımda savaş ve çarpışmalar olmamış, aksine bu aşama barış anlaşmalarıyla sona ermiştir. Bu aşamada is lam´dan nefret eden kalpler, İslam´a ısındırılmış; İslamiyet akı llara ve nefislere yaklaştırılmıştır. Yine bu aşamada kureyşli-ler´e, islamiyet´in yüce Allah tarafından güçlendirilip takviye edildiği açıklanmış, müslümanların kendi amaçlarının daha da ötelerine ulaştıkları ve insanlar tarafından hüsnü kabulle karşılandıkları izah edilmiştir. Çünkü Kureyşliler daha öncele ri Peygamber efendimiz ile insanların arasına girerek onun da vetinin başkalarına ulaşmasına engel olmuşlardı.

2- Bu aşamada savaş ve çarpışmalar olmuştur.

Birinci kısımda büyük Bedir gazasından önce dört gaza ya pılmıştır. Bunlar bu aşamanın ikinci kısmının başlangıcı sayı lırlar, bu gazalarda çarpışma meydana gelmemiştir.Ebva, Bu-vat, Uşeyre ve ilk Bedir gazaları işte bu aşamada meydana gelmiştir. Bunlar arasında Abdullah ibn Cahş´ın seriyyesi gö reve çıkmış ve ayrıca Medine ile Mekke arası yolda, üç gaza da ha tertiplenmiştir.

Bedir gazası Medine-i Münevvere yakınında yapılmıştır. Ebva ve Veddan gazaları da hicretin 2. senesinin sefer ayında yapılmıştır. Veddan, ana köy konumunda büyük bir köydür. Ebva köyü de oraya yakındır. Bu gaza iki köy arasında yapıl mıştır. Bu nedenle bu gazaya Veddan, ya da Ebva gazası de mek de mümkündür. Medine-i Münevvere´ye yirmiüç fersahlık mesafededir.

Ebva gazasına Peygamber efendimiz, aralarında ensarın bu lunmadığı muhacir topluluğuyla çıkmıştır. Sefere çıkış sebebi, Kureyş kervanının yola çıktığını haber alması olmuştur. Pey gamber efendimiz bu kervanın yolunu gözetlemiş, ancak kervanın bu mıntıkadan geçmesinden sonra oraya varmıştı. Oraya varınca da Damure oğullarıyla karşılaşmış; yardıma çağırıldık ları takdirde müslümanîara yardım etmeleri ve kendilerinin de buna karşılık can ve mal emniyetine sahip olacakları, düşman ları tarafından tecavüze uğradıkları takdirde müslümanlardan destek görecekleri şartları çerçevesinde kendileriyle anlaşma yapıldı.

Damure oğulları adına anlaşma akdini Mahşi bin Amr Ed-damiri imzaladı. Mahşi, o zaman Damure oğullarının lideri idi. Bu gazaya çıkarken, Peygamber efendimiz Sa´d bin Ubade´yi Medine´de vekil bırakmıştır. Peygamber efendimiz Sefer ayının kalan kısmında Medine´de ikamet etti. Bu arada sözkonusu ga za için onbeş geçe Medine´den uzakta kalmıştı.[1]

[1] Nihayetü´l -Erb, C.17, s.4.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın