Muhammed (s.a.v) deki İnsani Tekamül

Muhammed (s.a.v) deki İnsani Tekamül

Peygamber Efendimizin risaletle görevlendirilmesini anlat madan önce bu konuya değindik ki Cenab-ı Allah´ın, yaratılmışlar arasından alemlere rahmet elçi olarak seçmiş olduğu şahsiyeti kamil ahlakıyla birlikte, tanıyalım ve rabbinin O´nu yüce bir ter biye ile eğitmiş olduğunu öğrenelim. Çünkü onun risaîeti, insan ların kemale davet edilişi idi. O, beşeri nitelikleri içinde mutlak kemal idi. O´nun, ilahi vahiy yoluyla değil de fıtraten sahip olduğu karekter ve moral özellikleri öğrenmek istiyoruz. Her ne kadar bu karekter ve moral özellik, vahyin getirdiği prensiplere uygun idiy se de bu, yapısal özelliğinin gereği idi. Ayrıca Kur´an-ı Kerim´in O´nu nasıl terbiye ettiğini de anlatmak istiyoruz. Kur´an´ın terbi yesi sayesinde kuvvetli bir ahlaka sahip olmuştu. Aişe (r.a.)´nin de dediği gibi: "O´nun ahlakı Kur´an idi" O´nun, vahyi prensiplerle paralellik sağlayan fıtri ahlakını anlatmak istiyoruz. Ümmetini davet ettiği, Ümmetinin de davetine uyarak yaklaştıkları halde, yine de tam olarak ulaşamadıkları ahlakım anlatmak istiyoruz.

Kadi İyaz´ın Kitabüşşifa adlı eserinin mukaddimesinde Pey gamber Efendimizin özellikleri anlatılırken şöyle denmektedir

"insanlardaki güzellik ve olgunluk özellikleri iki kısma ayrılır: Bunlardan biri fıtratın gerektirmiş olduğu dünyevi ze zaruri özel liklerdir. Dünya hayatının zaruretleridirler. Bir de dini müktese-bat olan hasletler vardır ki, bunların failleri övülürler. Bu özellik lere sahip olan imseler, derece itibariyle Allah´a yaklaşırlar. Sonra bunlar da iki gruba ayrılırlar: Bunlardan biri, sadece iki Özel likten birine mahsus olup diğeriyle içice girip imtizaç eder. Salt zaruri olan özellik, insanın irade ve çabasıyla elde edilmez; bu, insanın özünde var olur. Bu nitelikler Peygamber Efendimizde bu lunduğundan dolayı yaratılış ve ahlakı mükemmeldi. Görünüşü güzel, aklı kuvvetli, anlayışı sağlıklı, dili fesahatli ve kendisi de ali cenab idi. Beslenmesi, uyuması, giyinmesi, barınması, evlen mesi, mal ve itibar kazanması gibi hayati zaruretlerini gerektirdi ği nitelikleri de buna ilave etmek mümkündür

Uhrevi müktesabata gelince bunlara örnek olarakda şer´i fazi letlerle yüksek moral Özellikleri, mesela din, ilim, hilim (yumuşak huyluluk) sabır,´ şükür, adalet, zahidlik, suskunluk, sevecenlik, vakar, merhametlilik, güzel huyluluk iyi geçinme ve benzeri huy ları gösterebiliriz ki, bütün bunlar, güzel ahlak adı altında topla nırlar."

Yukarıdaki ifadelerden anlaşıldığına göre Kadi İyaz, peygam ber efendimizin sahip olduğu Özellikleri iki kısma ayırmıştır:

1- İnsani yaratılış sayesinde elde edilen nitelikler. Bunlar, fıt ratın kemali olup peygamber efendimizin bedeni özellikleri de bunlara ilave edilebilir.

2- Şer´i prensipleri doğrultusunda elde edilen güzellikler. Bun lara örnek olarak da alçak gönüllülük, yumuşak huyluluk, sabır, şükür ve güzel muamele gösterilmiştir. Genel olarak insani er demleri aynı potada eriten güzel ahlakla ilgili nitelikler bu kısımda mütalaa edilirler. Şer-i şerifin ve vahyi ilahinin hükmü gere ğince kazanılan bu sıfatlara cömertlik, tevazu, sabır, fesahat, ağırbaşlılık, yumuşak sözlülük, latif muamelede bulunmak, zaaf ve zillete düşmeksizin yumuşak görünmek, şiddete kaçmadan doğru sözlülük örnek olarak gösterilebilir. İnsanın sağlam fıtra-tıyla vahiy bu güzel huylarda bir araya gelirler. Nitekim bu güzel sıfatların hepsi Abdullah oğlu Muhammed (s.a.v)´de mevcut idi. Hem sağlam fıtratı hem de cenab-ı Allah´ın ikramı sayesinde risa-let görevini almadan önce bu niteliklere sahip kılınmıştı. Cenab-ı Allah O´nu, yaratılmışlara peygamber olarak göndermeye hazır lamak için bu özelliklere sahip kılmıştı.

Biz andığımız kitabın bu bölümünde anlatılan ve insani fıtat gereğince Cenab-ı Allah´ın onu sahip kıldığı özellikleri anlataca ğız. Bu sıfatların bir kısmı muamelelerle diğer kısmı insani ilişkiler; sevgi, merhamet, şefkat ve fesahatla ilgiliydi. Bu vasıflar onu risalete ve peygamberlik yükünü omuzlamaya hazırlıyordu. Bu özellikler peygamberlikle görevlendirildikten (bi´set) sonra da kendisinde devam etmiş iseler, bu cenab-ı Allah´ın onda meydana getirmiş olduğu bir lütfudur. Cenab-ı Allah, bu özellikleri onun bünyesine tohum olarak ekti insanlar da o tohumlardan yeşeren yemişleri elde ettiler. Ashabın bir kısmının söyledikleri gibi bu ni telikler bi´setten sonra onda meydana gelmiş değildirler. Aksine bu nitelikler, bi´seti süresince kendisinde oluşmuşlardır. Üstün güce sahip kudretli Allah bu nitelikleri onda varetrniştir. Kamil bir insan olması ve risalet yükünü omuzlamaya hazırlıklı olması için Cenab-ı Allah, bu nitelikleri onda meydana getirmiştir.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın