Hendek Gazvesinin Sebepleri

Hendek Gazvesinin Sebepleri

Olayların tarihi seyri, Kureyşliler´in tereddüde düştüklerini ve Hz. Muhammed (sav) ile beraberindeki güçlü mücahitlerin den duyulan korku dolayısıyla yalnız başlarına savaşa gireme yeceklerini gösteriyordu. Çünkü iki yıl boyunca Hz. Muham med ile savaşmadan beklediler. Her ne kadar Gatafanlılar´la, diğer hainlik yapan kabileleri ona karşı kışkırttılarsa da, kendileri onunla karşılaşmaktan ve savaşmaktan korktular. Ölü mün gerisinde bir hayatı bekleyen ve talep eden kuvvetli mü´minlerle vuruşmaktan ürktüler. Çünkü mü´minler şehit ol mak için canlarını feda etmekten asla çekinmiyorlardı. Düş man kabilelerden her biri tek başına mü´minlerle karşılaşmak tan korkuyordu. Aslında hepsi şirk ve küfürde birleştikleri gibi, müslümanlarla savaşma hususunda da bir araya gelmeyi ve mü´minleri Medine´den söküp atmayı düşünüyorlardı. Amaçlan Medine´yi eskisi gibi, şirk ve yahudilik diyarı haline getirmekti.

Şirke yardım etmek ihtiyacı doğunca, bu ihtiyaç onları bir araya gelip güç birliği yapmaya itti. Bunun üzerine Medi ne´den kovulmuş olan yahudilerin önde gelenleri tedbir almaya ve müşriklerin safına girmeye başladılar. Böylece Kaynuka Oğullan´yla Nadir Oğulları´ndan bazı kimseler, müşriklerle bir leştiler. Münafıklar da bu çağrılarında onları destekliyorlardı. Arkalarında Kurayza Oğulları da vardı. Yahudiler bu tedbiri alıyor, ya da bu tedbiri alanlarla müşterek hareket ediyorlardı.

İbn İshak der ki: Başlarında Selam bin Ebi Hakik en-Nadri, Huyey bin Ahtab en-Nadri, Ki nane bin Rabi bin Ebi´l-Hakik, Hevze bin Kays el-Vaili, Ebu Ammar el-Vaili, Nadir oğullarından ve Vail oğullarından bir grupla bir araya gelerek Hendek savaşı için planlar kurdular. Hz. Peygamber´e karşı gruplar teşkil ettiler. Bu iş için Mekkeli Kureyşliler´in ya nına geldiler. Onları Resulullah (sav) ile savaşmaya davet etti ler ve "Onların kökünü kazıyıncaya kadar sizlerle beraber ola-cağızV dediler. Kureyşliler´se onlara şu karşılığı verdiler: "Ey yahudiler topluluğu! Siz ilk kitap ehlisiniz. Muhammed ile aranızda geçen dini ihtilaf hakkında bilgi sahibisiniz. Bizim dinimiz mi yoksa onun dini mi daha hayırlıdır?"

Kureyşliler´in bu sorusuna, Tevrat´a ta"bi olduklarını iddia eden ehl-i kitap şöyle cevap verdiler: Tabii ki sizin dininiz onla-rınkinden daha hayırlıdır. Siz onlara nisbetle hakka daha ya kınsınız!

îşte görüldüğü üzüre, kin ve inatları, onları kafir olmaya sevketmiş, Allahü Teala da şu ayet-i kerimeyi indirmiştir: Ken dilerine kitap verilmiş olanların, puta ve şeytana kanıp inkar edenlere: "Bunlar, inananlardan daha doğru yoldadır, dediklerini görmedin mi îşte onlar, Allah´ın lanetlediği insanlardır. Allah, kimi lanetlerse artık onun için hiçbir yardımcı bulamaz sın" (Nisa: 51-52)

Bu yahudiler, aslında destekçiye ihtiyaçları olan Kureyşli müşrikleri kışkırtmakla kalmadılar, aynı zamanda başlarında Kays bin Gaylan bulunan Gatafan kabilesine giderek, onları Hz. Peygamber´le savaşmaya çağırdılar. Kureyşin, yeryüzünde ki bütün insanları etrafında topladığını söylediler.

Nihayet Kureyşliler´le Gatafanlılar ve yahudilerle diğer müş rikler bir raya gelip güç birliği yaptılar. Ebu Süfyan bin Harb´ın kumandası altında Medine´ye doğru yola çıktılar. Ga-tafanlılar´ın başında kumandan olarak Uyeyne bin Hısn var dı. O, Fezara Oğulları´nın başındaydı. Mürre Oğulları´nın ku mandanı ise Haris bin Avf el-Mürri idi. Diğer bazı kuman danlar da kendi topluluklarını peşlerinde sürükleyerek Medi ne´ye doğru yola çıktılar. Öte yandan Cenab-ı Allah, peygambe rine, bu kafirlerle topyekun savaşmasını emretti ve mü´minlere yardım edeceğini vaa detti: "Onlar sizinle nasıl topluca savaşı yorlarsa, siz de müşriklerle topluca savaşın ve bilin ki şüphesiz Allah takva sahipleriyle beraberdir."

Hz. Peygamber müşriklerin Medine´ye doğru yol almakta ol duklarını, kendisine karşı büyük bir topluluk teşkil ettiklerini, plan ve tuzaklar kurduklarını haber aldı. Rivayete göre Ebu Süfyan, toplamış olduğu bu kalabalıkları Hz. Peygambere bil direrek, haberci vasıtasıyla ona tehditte bulunmuş ve bu tehdi dini içeren şöyle bir mektup göndermişti: "îmdi ey Muham-med sen bizim kahramanlarımızı öldürdün, çocuklarımızı ye tim, kadınlarımızı dul bıraktın. Şimdi de kabile ve aşiretler bir araya gelerek seninle savaşmak, seni ortadan kaldırmak için güç birliği yapmıştır. Medine´nin hurmalıklarının yansını ve rirsen ne ala, aksi takdirde sana, yurdunuzun harap olacağını ve kökünüzün kazınacağını bildiririm! Beyt-i Haram´da Lafa yardım etmek için Fezardan kabileler toplandı. Kureyşten ars-lanlar sana geliyor. Nişanlı atlar üzerinde ateş saçıyorlar)?

Bu mektup, Ibn Cerir et-Taberi´nin "Siret" kitabında nak ledilmektedir. Bu mektuptan başka, Hz. Peygamber´e tehdit dolu haberler de geldiği halde, Peygamber Efendimiz bunlara aldırış etmemiştir. Çünkü o ve beraberindeki mü´minler, Allah´a güveniyorlardı. Hz. Peygamber, Ebu Süfyan´m bu mek tubuna şu karşılığı vermişti:

"Esirgeyen ve bağışlayan Allah´ın adıyla

Ehl-i şirk ve nifakın, ehl-i küfür ve şikakın mektubu bana ulaştı. Ne demek istediğinizi anladım. Allah´a yemin ederim ki, size vereceğim cevap sadece mızrakların ucu ve enli kılıçların keskin ağzıdır. Geri dönün. Yazıklar olsun size! Putlara tapmakla bir şey elde edemezsiniz. Keskin kılıçların darbeleri ni, sivri okların açtıkları yaraları ve yurtlarınızın harap edile ceğini müjdeliyorum. Kökünüz kazınacaktır. Hidayete tabi olanlara selam olsun."

Seçili ifadeler taşıdığından dolayı bu mektubun Hz. Peygam bere ait olduğu şüphelidir.

Gelen bütün tehditlere rağmen, Hz. Peygamber, hazırlığını sürdürdü. Sahabilerini toplayıp, bu büyük müşrik gücüne karşı ne yapacakları hususunda onlarla istişarede bulundu. Sahabi-lerin çoğunluğu Medine dışına çıkmayı ve böylece onların Medi ne´ye girmelerine engel olmayı ileri sürdüler. Özellikle Kurayza Oğullan mü´minlere yakın mevkide bulunduklarından dolayı, müslümanların arkalarını boş bırakmamayı telkin ediyordu. Bu iki görüş de tatbike müsait değildi. Şu halde Allah´ın zaferi gelinceye kadar -ki Cenab-ı Allah, zafer vaadetmişti- koruyucu önlemler almak gerekiyordu. Cenab-ı Allah zaferi vereceğini şu ifadelerle vaad etmiştir: "Mü´minlere yardım etmek, bize hak olmuştu." (Rum: 47)

Hz. Peygamber, ashabıyla istişare etti. Selman-i Farisi, ile ri çıkarak Hendek kazılması tavsiyesinde bulundu. Farsların savaşlarda, kendileriyle saldırgan kuvvetler arasına hendek kazdıklarını anlattı. Musa (a.s.) zamanında da öyle yapılmıştı. Hz. Peygamber bu görüşü benimsedi. Hendek kazma usulü, Araplar arasında bilinmiyordu. Hendek düşüncesi onların kafa larına yattı ve faydalı olacağı düşünüldü. Bunun üzerine Hz. Peygamber, derhal hendek kazmaya başladı. Müşrik orduları geldiklerinde, kendileriyle hedefleri olan Medine arasında müs-iümanlar tarafından kazılmış olan hendeği bulacaklardı.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın