Esirler Konusunda Uygulanan Yöntemin Yanlışlığını Cenab-ı Allah´ın Açıklaması

Esirler Konusunda Uygulanan Yöntemin Yanlışlığını Cenab-ı Allah´ın Açıklaması

Şura meclisinin esirlerle ilgili kararının uygulanmasından sonra, müslümanlarm henüz güçlenmeden esirlere uyguladık ları bu yöntemin yanlış olduğu konusundaki ayeti kerime nazil oldu. Halbuki müslümanlarm o müşrik esirleri öldürerek şirkin belini kırmaları gerekiyordu. Ensardan Sa´d bin Muaz da bu görüşteydi. îbn îshak´ın anlattığına göre, Hz. Peygamber müs-lümanlar esirleri yanlarına aldıklarında Sa´d bin Muaz´ın bu uygulamayı beğenmediğini onun yüzündeki ifadelerden anladı: "Ey Sa´d bana Öyle geliyor ki, kavminin esirlere uyguladıkları muameleyi beğenmiyorsun" dedi. Sa´d dedi ki: "Vallahi öyle, ya Resulullah! Cenab-ı Allah´ın müşriklerin başına getirdiği ilk musibette müslümanlarm onları öldürerek şirkin belini kırma ları, bence, onları hayatta bırakmaktan daha iyi olurdu."

Noksanlıklardan münezzeh olan yüce Allah meşveret mecli sinin nihai kararı vermesinden sonra şöyle buyurmuştur: "Yer yüzünde ağır basıp küfrün belini iyice kırıncaya kadar hiçbir peygambere esir sahibi olmak yakışmaz. Siz, geçici dünya malını istiyorsunuz. Allah ise (sizin için) ahireti istiyor. Allah dai ma üstün ve hikmet sahibidir. Eğer Allah´tan (yanılma ile veri len hükümlerden ötürü azap etmemek hakkında) bir yazı geç memiş olsaydı, aldığınız fidyeden dolayı size mutlaka büyük bir azap dokunurdu. Artık elde ettiğiniz ganimetten temiz ve helal olarak yiyin ve Allah´tan korkun. Şüphesiz Allah bağışla yan, merhamet edendir. Ey Peygamber! Ellerinizdeki esirlere söyle: Eğer Allah, sizin kalblerinizde bir hayır olduğunu bilir se, size, sizden alınan (fidye) den daha hayırlısını verir ve sizi bağışlar. Allah bağışlayandır, esirgeyendir." (Enfal: 67-70)

Şu halde hata, müslümanlarm onları fidye karşılığında, ya da bedelsiz olarak serbest bırakmalarında değil onları ağır ya ralayarak tekrar müslümanlara karşı cehpe oluşturup savaş mayacak hale getirmeden veya çok ölü verdikleri için, müslü manlara karşı savaşma gücü bulamayacak hale gelmelerinden önce müslümanlar tarafından esir alınmalarmdandır. Ancak küfrün ve şirkin beli kırıldıktan sonra onlardan esir almak nor mal olur. Alınan esirler de ya fidye karşılığında, ya da bedelsiz olarak salıverilebilir. Nitekim noksanlıklardan münezzeh olan yüce Allah şöyle buyuruyor: "(Savaşta) înkar edenlerle karşı laştığınız zaman, hemen boyunlarını vurun. Nihayet onları iyi ce vurup sindirince bağı sıkıca bağlayın, (onları esir alın) ondan sonra artık ya lütfen bırakır veya karşılığında fidye alırsın. Harb ağırlıklarını bırakıncaya kadar (böyle yaparsınız)." (Muhammed- 4)

Bu arada üç şeyden bahsetmemiz gerekmektedir:

1- Şu ayeti kerimenin manası üzerinde düşünmemiz gerek mektedir "Eğer Allah´tan bir yazı geçmemiş olsaydı, aldığınız fidyeden dolayı size muttaka bir azap dokunurdu" Cenab-ı Al lah´ın takdir etmiş olduğu yazı şudur: Hakkında açıkça yasak layıcı bir hüküm bulunmayan bir işi yapması nedeniyle kişiye ceza verilmez.

Küfrün belini kırmadan Önce müşriklerden esir almayı ya saklayan açık ve kesin bir nas mevcut değildi. O zaman Pey gamber efendimizin müşriklerden elde ettiği adamları esir al ması, kendi içtihadına dayalıydı. Yanlış içtihaddan dolayı da kişiye ceza vermek doğru olmaz.

2- Geçmişte kitap yazan müelliflerin çoğu -zamanımızdaki müelliflerin bir kısmı da onlara uymuşlardır- Kur´an-ı Ke-rim´in, esirlerle ilgili olarak Hattap oğlu Ömer el-Faruk Haz retlerinin görüşüne uygun olarak nazil olduğunu ifade etmiş lerdir. Halbuki biz, Kur´an-ı Kerim´in getirmiş olduğu hükmün Ömer el-Faruk hazretlerinin görüşüne uygun olmadığı görü şündeyiz. Çünkü Kur´an-ı Kerim´in getirmiş olduğu hüküm, küfrün beli kırılmadan önce esir almaya karşıdır. Halbuki Hz. Ömer, küfrün beli kırılmadan müşriklerden esir alma esasına itiraz etmemiştir. Küfrün beli kırılmadan müşriklerden esir al ma eylemini karşılamıyan sahabi, Sa´d bin Muaz hazretleridir.

Kur´an-ı Kerim ayetinin şahsın görüşünü destekler mahiyette nazil olduğu şeklinde bir fazilet varsa, o da, Sa´d bin Muaz haz retlerinin olacaktır. Bu fazileti o haketmiştir. Çünkü küfrün beli kırılmadan müşriklerden esir alma eylemine karşı çıkan o oldu. "Allah, fazlını dilediğine tahsis eder."

3- Basiret sahibi kimselerin şu hususu iyice düşünmeleri ge rekir: Gaybı ancak, noksanlıklardan münezzeh olan yüce Allah bilir. O, gizliyi, gizlinin gizlisini bilir. Allahu Teala, şüphesiz ki, İslam düşmanlarının beli kırılmadan önce esir almanın hata olacağını biliyordu. Bildiğine göre ne diye Rasulü ve sevgilisi Muhammed (sav)´i ve beraberindeki sahabilerini hata yapmak la başbaşa bırakmıştır? Halbuki doğru olanı sadece Allah bilir.

Bu soruya cevaben deriz ki: Bunda düşünenler için öğüt ve ibret vardır. Peygamber efendimize Allah tarafından vahiy gön derildi. Onu öğreten, terbiye eden ve edebini güzel kılan da Al lah´tır. Onu kendi içtihadıyla tasarrufta bulunmaya bıraktığı takdirde, elbette o, hata edebilirdi. Peygamber de olsa, hiçbir kimse hatadan uzak kalamaz. Ancak ilim ve hikmet sahibi olan Allah ona doğruyu öğretirse, hata yapmaktan korunabilir. Ce-nab-ı Allah gizli şeyleri de, açık şeyler gibi görür ve bilir. Pey gamber efendimizi kendi içtihadıyla iş yapmaya bırakmasında da akıl sahiplerini içtihada yönlendirme hikmeti vardır. Aynı zamanda peygamberler için de bir irşad vardır. Vahye dayan madıkları ve sırf kendi içtihadlarıyla hareket ettikleri takdirde hata yapabilecekleri, aldanmadan kurtulamayacakları ve kendi görüşlerinin hatadan münezzeh olduğunu zannetmeleri halin de de ümmetlerini en kötü sonuçlarla karşı karşıya bırakacak larına dair bir uyarı vardır.

insanların en akıllısı olup peygamberliğinden önce de görü şüne başvurulan ve ilahi vahye mazhar olan Hz. Peygamberin, kendi görüş ve içtihadıyla başbaşa bırakılması halinde hata ya pabileceği bildirilmektedir. Hata yaptıktan sonra doğru olan yol Allah tarafından kendisine gösterilmiştir. Burada basiret sahipleri için ibret alınacak iki önemil nokta vardır şöyle ki:

1- Hiç kimse, kendi görüşüne aldanarak görüşünün kesin doğru olduğunu sanmamalı, kendisinin bilen, başkasının ise ca hil olduğunu düşünmemelidir.

2- Topluma önderlik eden ve toplum için çalışan kimsenin, "Sadece benim görüşüm doğrudur" diyerek diktatörlük etmesi doğru olmaz. Bu gibi kimselerin Firavun gibi konuşmamaları gerekir: "Ben size yalnız (doğru) gördüğümü gösteriyorum ve si zi ancak ben doğru yola götürüyorum." (Mu´min:29)

Mü´minlerin Allah´ın edebiyle edeplenmeleri, kendilerini ve toplumu aldatmamaları gerekir. Aksi takdirde milletin bu gü nü de, geleceği de kararmış olur. Resulullah (sav)´i her zaman kendimiz için Örnek edinmeliyiz. Firavun´u rehber edinmemeli-yiz. Her hususta hakka tabi olmak daha uygun olur.

Çağımızda Firavunun kardeşleri var. Bunlar halka dikte et tikleri birşeyi, halkın harfi harfine uygulamalarını, tanrı buy-ruğuymuş gibi kabul etmelerini isterler. Bu gururları sonucun da milletlerini de kötü akibetlerle karşı karşıya bıra-kırlar. în-sanı felaket ve musibetlerden ancak Allah´ın güç ve kuvveti ko rur. "Muhakkak ki bunda, kalbi olan, yahut şahit olarak (zih nini toplayarak dikkatle) kulak veren kimse için bir öğüt vardır." (Kaf: 37)

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın