Abdullah Bin Cahş´ın Seriyyesi

Abdullah Bin Cahş´ın Seriyyesi

Bilindiği gibi Peygamber (s.a.v.) efendimiz Medine-i Münev vere´ye geldiğinde, orada ikamet eden halk ile barış anlaşması yapmış, onlarla ittifaklar akdetmişti. Görüldüğü gibi onun yap tığı gazvelerde savaş ve adam öldürmek yok; aksine barış ve anlaşmalar vardır. İslam´dan nefret eden kimselerin gönülleri -küfür halinde devam etseler bile- İslam´a ısındırılmıştı. Çünkü küfürlerinde devam etseler bile, İslam´a ısındırılan gönüller, sonuçta hakkı talep edecek ve gerçeği arayacaklardı. İçlerine nefret karanlığı girmeden aydınlanıp nurlanacaklardı.

Nifak ve şüpheye bulaşmadan Peygamber efendimize sevgi ve dostluk ile gelen kabilelerden biri de Cüheyne kabilesi idi. tmam Ahmed bin Hanbel´in rivayetine göre, Sa´d bin Ebi Vak-kas bu konuda şöyle demiştir:

"Resuiullah (sav) Medine-i Münewere*ye geldiğinde Cühey-neliler onun yanına gelmiş ve şöyle demişlerdi: "Sen aramıza gelip yerleştin. Bizimle muahede yap ki, kavmimizle birlikte sana gelip tabi olalım." Onların bu önerisi üzerine Peygamber efendimiz onlarla dostluk anlaşması yapmış; onlar da müslü-man olmuşlardı. Resulullah (sav) efendimiz bizi bir seriyye ile gönderdi. Recep ayında bulunuyorduk. Yüz kişi idik. Cüheyne-lilerln yan tarafında bulunan Kinane oğullarına ait bir kabile ye hücum etmemizi emir buyurdu. Onların sayıları çoktu. Cü-heyneliler´e sığındık. Onlar da bizi korudular. Bize "Niçin ha ram ayında savaşıyorsunuz?" diye sordular. Biz de birbirimize, ´görüşünüzü söyleyin´ deyince birimiz şöyle dedi: "Allah´ın Pey gamberine gidip durumu ona haber verelim." Orada bulunan lar, ´hayır şurada ikamet edelim´ dediler. Ben de (yani Abdullah bin Cahş) beraberimdeki adamlarla birlikte dedim ki: Hayır, Kureyş kervanının önüne çıkıp yolunu keselim.

Çünkü o sıralarda ganimet ele geçiren kimseler, o ganimetin tamamına sahip olurlardı. Bunun üzerine hemen harekete ge çip kervanın yolunu kesmeye yöneldik. Arkadaşlarımız ise Pey gamber efendimizin yanına giderek durumu kendisine haber verdiler. Yüzü kızararak ayağa kalkıp şöyle demişti:

"Yanımdan giderken toplu halde gittiniz. Ama dağınık halde geri döndünüz.. Şunu iyi bilin ki, sizden önceki ümmetleri bölü nüp parçalanma helak etmiştir. Size en hayırlınız olmayanı, ama açlığa ve susuzluğa en çok dayanabilen bir adamı göndere ceğim."

Buhari, Müslim, Ahmed bin Hanbel ve Beyhaki´nin rivayet ettikleri bu hadis üç şeye işaret etmektedir:

1- Cüheyne kabilesinden gelen adamlar belgeler ve hakikat ler açığa çıktığında iman etmiş ve Peygamber efendimize yar dım etmeye hazırlanmışlardı.

2- Müslümanlar her ne kadar savaşmaya azmetmiş olsalar da, fiilen savaşmamışlardı. Bulundukları ayın haram ay olduğu kendilerine hatırlatıldığında tereddüde düşmüşlerdi.

3- Kureyş´e ait bir kervanın yola çıkma hazırlığı içinde olduğu biliniyordu. Belki de mezkur seriyyenin teşkiline sebep olan asıl faktör de oydu. Buhari ile Müslim´in üzerinde ittifaka var dıkları bu rivayetin durumu ne olursa olsun, işaret ettiği haki kat şudur ki, mezkur seriyye, Abdullah bin Cahş´ın kumanda sında göreve çıkmıştır. Ibn tshak´ın rivayetine göre bu seriyye-de bulunan kişilerin sayısı yüz değil sekiz kişidir. Hatta îbn îs-hak bu sekiz kişinin adlarını da saymıştır. Bunlar arasında En-sardan hiç kimse bulunmuyordu ve muhacirlerdendiler. Nite kim önceki sayfalarda anlatılan seriyye ve gazvelerdeki şahıs ların hepsi de muhacirlerdendi. Aralarında ensardan hiç kimse yoktu. Belki de seriyyedeki şahısların sayılarının bu kadar nuhdut olmalarını Peygamber efendimiz, aralarındaki ihtilafı gördükten sonra kararlaştırmıştı. İhtilafın sebebi, belki de yüz kişi olmalarındandı. ihtilaftan sonra sayı azaltılmış olabilirdi. Peygamber efendimizin de buyurduğu gibi, ayrılık ve dağılma nın sonucu helaktir. Ancak bu konuda kesin nas, mezkur seriy yedeki insanların sayılarının sekizden ibaret olduğuna delalet etmemektedir. Bu nasdan anlaşılan, o mezkur şahısların sayı ları az olmayan seriyye adamları arasında bulunmakta olmala rıdır, îbn îshak´ın anlattığına göre, Peygamber efendimiz, se riyye kumandanı Abdullah bin Cahş´a bir mektup göndermiş ve o mektubu iki gün yol yürümeden açmamasını emretmişti. îki gün ^ol yürüdükten sonra mektubu açtı. Mektupta şunlar ya zılıydı: "Mektubuma baktığın zaman Mekke-i Mükerreme ile Taif arasında bulunan bir hurmalığa kadar yürümeye devam et. Halkın durumlarını insanlardan öğren." Abdullah, mektubu okuyunca: "Duyduk ve itaat ettik" dedi ve mektuptaki emri ar kadaşlarına anlattı. Sonra şöyle dedi: "Resulullah (sav) bana, içimizden hiçbir kimseyi zorlamamamı emretti. İçinizden şehit olmak arzusunda olan varsa, benimle beraber gelsin. Ama şehit olmak isteyen yoksa geri dönsün. Bana gelince, ben yoluma de vam edeceğim." Abdullah´ın arkadaşlarını seçim hakkına sahip kılması, seriyyedeki .adamların sayısının sekiz olmadığını gös termektedir. Eğer sayıları bu kadar olsaydı, onları böyle ser best bırakmazdı. Çünkü serbest bırakma, nisbi de olsa, ancak büyük sayıdaki bir kalabalık içinde mümkün olabilir. Normal olarak sekiz kişilik bir seyiyye içindeki adamları serbest bırak mak mümkün değildir. Belki de bu serbest bırakma, ayrılıp dağılma türünden değildi. Çünkü ayrılıp dağılma, bazı kalplerde gevşeklik meydana getirir. Peygamber efendimiz bu seriyyeye azimli ve iradeli kimselerin katılmasını istemişti. Gevşeklikten uzaklaşmış ve kalbine cesaret hakim olmuş kimselerden teşek kül eden bu seriyye, Abdullah´ın kumandasında hicaz yoluna girip seyrine devam etmişti. Fakat Sa´d bin Ebi Vakkas ile Uk-be bin Gazvan bunlardan ayrılmışlardı. Bunlar ilk sekiz kişi arasmdaydılar. Bunların bir develeri vardı ve nöbetleşe ona bi niyorlardı. Ancak kafile epeyi ilerlemişti. Bunlar kafileye ulaş ma ümidiyle yollarına devam etmişlerdi. Abdullah, geri kalan arkadaşlarıyla yollarına devam etmiş, neticede Kureyş´e ait bir kervana rastlamıştı. Kervanda Hadremi bin Abdullah bin Ab-bad, Osman bin Abdullah bin Mugire el Mahzumi, kardeşi Nev-fel ve Muğire bin Şuben´in kölesi Hakem bin Keysan vardı. Kervandaki adamlar seriyyeyi görünce, onlarla karşılaşmaktan korktular. Ancak seriyyede Ukkaşe bin Muhsan da vardı. Saçı nı tıraş etmişti. Kervandakiler onu görünce, güven hissettiler ve kendi aralarında: "Bunlar umrecilerdir. Bunlardan bize za rar gelmez" dediler.

Seriyyedeki sahabiler birbirleriyle istişare ettiler. Recep ayı nın son günlerinde bulunmaktaydılar. Recep ayı haram aylar dan birisiydi. Peygamber efendimiz; Zilkade, Zilhicce, Muhar rem ve Recep ayının haram aylardan olduğunu kendilerine açıklamıştı. Recep ayı içinde, bulunmaları dolayısıyla bu müş riklerle savaşıp savaşmamak hususunda tereddüt ettiler: "Eğer bu gece bunları öldürmezsek, bunlar hareme girer ve artık ken dilerine ilişenleyiz. Ama Recep ayının son gecesi olan bu geceyi geçirmelerini beklememiz de mümkün değildir" dediler. Sonuç ta şura, savaşma kararıyla sona erdi. Seriyyedeki adamlardan biri Amr bin Hadremiye ok atarak onu öldürdü. Osman bin Ab dullah bin Mugire ile Hakem bin Keysan´ı esir aldılar. Nevfel bin Abdullah da kaçıp kurtuldu. Seriyye, kervandaki malları ve iki esiri alıp Resulullah´a getirdiler.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın