Tebrükü kabul edenler ve etmeyenlerin delilleri

Tebrükü (teberrük) Kabul Edenler Ve Etmeyenlerin Delilleri

Bir kimseye olan muhabbetten dolayı, o kimseye göste rilen ta’zim, ona ait olan eşyalara, onun yaşadığı yer lere ve geçtiği yollara karşı gösterilen özel ihtimâm ve bu mekânları ziyaret etmek gibi eylemler, çoğalma, artma ve hayır anlamlarına gelen bereket kökünden türeyen, hayır ve bereket ummak anlamına gelen 'teberrük', keli mesiyle ifâde edilmiştir

Nebi' (sallallahu aleyhi ve sellem)ve O’na ait olan eşya larla, onun ehl-i beytiyle, ya da Peygamber varisleri olan âlimler ve evliyalarla teber rük etmenin mahiyeti, bazıinsan lar tarafından doğru kavranamamıştır

Bir şahısla yapılan teberrük, o kişinin Allah'a olan yakın lık ve fazi letine inanıldığı için yapılmaktadır Teberrük eden kişi, kendisiyle te berrük edilen zatın, sadece Allah'ın izniyle bir hayra sebep olabileceği ni, bir kötülüğü de, ancak Onun izniyle defedebileceğini bilmektedir

Kabul etmeyenlerin görüşleri:

Bazı kimseler yasak ve şirk olan teberrükü, Ashab-ı Ki ram’ın Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in eserini taşıyan şeyler ile teberrük ettiklerine dair varid olmuş rivâyet leri delil göstererek savunmak istemektedirler

Fa kat biz şunları söylüyoruz: Ashab-ı Kiram’ın, Peygam ber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in saçının, tükürüğünün ve onun bedeninden ayrılan şeylerin bereketini ummaları, Peygam ber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e ait özel bir durum dur

Bunun delili de Ashab-ı Kiram’ın onun yaşadığı hüc resi ve kabri ile vefatından sonra teberrük etmeye kalkış ma mış olmalarıdırAyrıca onlar Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in namaz kıldığı yahut oturduğu yerleri teberrük etmek gayesiyle de ziyarete gitmemişler dir Peygam berimiz hakkında durum böyle iken; velilerin ma kamlarının böyle ziyaretgâh haline getirilmemesinin yanlış olduğu açık seçik ortadadır

Diğer taraftan Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Me dine-i Münevvere’de her zaman namaz kıldığı yeri, iki şe refli ayağıyla çiğniyor ve namaz kılıyordu

Onun namaz kıl dığı ve bastığı bu yerlere el sürmek ve orayı öpmek, şeriatın tespit ettiği bir davranış değildir Buna göre, on dan başkasının namaz kıldığı ya da üzerinde uyuduğu söylenen başka yerlerin durumu ne olur, düşünülmelidir

Bu kabilden bir yeri öpmeye, ona el sürmeye Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şeriatında yer olmayışı, İslâm diniyle birlikte gelen en hususi hükümler arasındadır

Kabul edenlerin görüşleri: [1]

Teberrük esasen, bereket istemek anlamındadır Birşey vasıtasıyla bereket ve feyze nail olmayı ifâde eder

Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile sahâbe ara sında birçok kereler bereketlenmelerin gerçekleştiği, hadis ve siyer kitaplarında çeşitli misaller verilerek anlatılmıştır

Rasûlüllah (sav)’in bardağı ve namaz kıldığı yerle teberrük:

عن ابى بردة رضى الله عنه: قال: قدمت المدينة فلقينى عبد الله بن سلام فقال لى: انطلق الى المنزل فاسقيك فى قدح شرب فيه رسول الله صلى الله عليه وسلم وتصلى فى مسجد صلى فيه النبى صلى الله عليه وسلم فانطلقت معه فاسقانى سويقا واطعمنى تمرا وصليت فى مسجده

Ebû Bürde (Radiyallahu Anh) şöyle anlatıyor:

Bir kere Medine-i Münevvere’ye geldiğimde, Abdullah İbn Selâm (Radiyallahu Anh) beni karşılayarak bana: “(Haydi benimle beraber) Ev(im)e yürü de, seni Rasûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in içtiği bardaktan içireyim, hem de

Rasûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in kıldığı mescid (yer)de kılar sın” dedi

Ben de onunla beraber gittiğimde bana sevîk (arpa ve buğday unundan yapılan çorba) içirdi, hurma yedirdi Rasûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in mescidinde (na maz kıldığı yerde) de namaz kıldım[2]

Teberrükün bazı şekillerini kabul etmeyenler, ne diyor lardı? Ashab-ı Kiram, Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in namaz kıldığı yahut bulunduğu yerlere teber rük etmek gayesiyle ziyarete gitmemişlerdir, diyorlardı

Efendimiz (sav)’in Namaz Kıldığı Yer ile Teber rük:

عن محمود بن الربيع الانصارى رضى الله عنه: ان عتبان بن مالك وهو من اصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم ممن شهد بدرا من الانصار انه اتى رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال: يا رسول الله، قد انكرت بصرى، وانا اصلى لقومى، فاذا كانت الامطار، سال الوادى الذى بينى وبينهملم استطع ان آتى مسجدهم فاصلى بهم ووددت يا رسول الله انك تأتينى فتصلى فى بيتى، فاتخذه مصلى، قال: فقال له رسول الله صلى الله عليه وسلم: "سافعل ان شاء الله" قال عتبان: فغدا رسول الله صلى الله عليه وسلم وابو بكر حين ارتفع النهار، فاستأذن رسول الله صلى الله عليه وسلم فاذنت له، فلم يجلس حتى دخل البيت، ثم قال: "اين تحب ان اصلى من بيتك" قال: اشرت الى ناحية من البيت، فقام رسول الله صلى الله عليه وسلم فكبر، فقمنا فصففنا، فصلى ركعتين ثم سلم
Mahmud İbnir-Rabî el Ensârî (Radiyallahu Anh) şöyle anlatıyor:

“Rasûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in ashabın dan, aynı zamanda Bedir’de bulunan ensardan olan Itbân İbn Mâlik (Radiyallahu Anh) bir kere Rasûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e gelerek:

“-Ya Rasûlüllah! Gözümü beğenmiyorum (gözüm za yıfladı veya kör oldu) Ben kavmime namaz kıldırmakta yım, yağmurlar yağınca benimle onlar arasındaki vadi(de seller) akıyor, o zaman ben onların mescidine gidip kendile rine namaz kıldırmaya imkân bulamıyorum

-Ya Rasûlallah! İstedim ki sen bana gelesin, evimde namaz kılasın da ben o yeri namazgâh edineyim” dedi Bunun üzerine Rasûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona: “İnşallah (dediğini) yaparım” buyurdu

Ertesi sabah Rasûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), Ebû Bekir (Radiyallahu Anh) ile beraber gün yükseldiği vakit bana geldilerRasûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) (içeri girmek için) izin istedi, ben de izin verdim Eve girdiğinde oturmadı sonra:

“Evinin neresinde namaz kılmamı ister sin?” buyurdu

Ben evin bir tarafını ona gösterdim, Rasûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) namaza durmak üzere tekbir aldı, biz de durup saf olduk, iki rekât kıldırdıktan sonra selâm verdi [3]

Hadis-i şerifin râvîsi Itban (Radiyallahu Anh) Hazrec’lidir Sâlim oğullarına imâmlık ederdi, yaşlanmış olduğu halde Muaviye (Radiyallahu Anh)’ın günlerine kadar yaşamıştır Rasûlüllah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) hicretin başlangıcında, onu Ömer İbn Hattab (Radiyallahu Anh) ile kardeş yapmıştı

İmâm Aynî, İmâm Kastalanî, İmâm Nevevî (rahimehullah) bu hadis-i şeriften bir çok hükümler çıkarmış lardır

1- Salihlerin eserleriyle teberrük
2- Onların namaz kıldıkları yerlerde kılmak
3- Onlardan bir şeyi bereketli kılmalarını istemek

[1] Teberrük bölümü, Mahmut Ustaosmanoğlu Hoca Efendinin Ruhu’l Furkân, c 7’den alıntı yapılmıştır İstanbul, 1999

[2] Buhârî, el-İ’tisam bi’l Kitâbi ve’s-Sünne: 16, no: 6910, 6/2673

[3] Buhârî, Mesâcid: 14, No: 415, 1/164, Müslim, İman: 10, No: 33, 1/61, İbn Mace, Mesacid: 8, No: 754, Nesâî, İkamet: 46, No: 843, 2/440, Ebû Dâvûd et-Tıyâlesî, No: 1241, sh: 174

KAYNAK SELEFİLER VE TASAVVUFÇULARIN GÖRÜŞLERİ
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın