Sayfayı Yazdır - Mücahede

MÜCÂHEDE

İnsanın teşebbüslerinde ciddi olması, güç ve tâkatini tam olarak ortaya koyması diyebileceğimiz mücâhede; gönül erbabınca, iradenin hakkını vermek, nefis ile savaşmak, onu yenebilme yollarını araştırmak, onun istekleriyle dinin emirleri -velev müstehab ve âdâb olsun- çakıştığında tercihlerini her zaman din istikametinde gerçekleştirmek; yemede, içmede, uyumada, konuşmada zarurî olanla iktifa edip, ibadet ü tâat ve hayrat u hasenatında iyiliğe doymamak demektir.

Öteden beri erbâb-ı marifetin; maddî mücâhede, manevî mücâhede; diğer bir tasnifle "cihad-ı asğar", "cihad-ı ekber" diye tahlil edegeldiği mücâhede, nefis ve şeytana karşı, mesâvi-i ahlâk diyebileceğimiz fena huy ve fena davranışlara karşı ve kendi şartlan içinde zarurî hale gelince, düşmana karşı savaşın, direnmenin, tetikte olmanın, teyakkuzun ve hazırlıklı bulunmanın unvanı olmuştur. Nefis, şeytan ve mesâvi-i ahlâka karşı; hatta iman, ibadet ve güzel ahlâk duygusunu yerleştirme istikametindeki gayretlerin bütünü "cihad-ı ekber", diğerleri de "cihad-ı asğar'' olarak mütalâa edilmek suretiyle konu iki ana bölüme ircâ edilmiştir. İlim ve fikir yoluyla insanlara hizmet etmemiz, söz veya davranışlarımızla iman, İslâm hakikatlerini ve Muhammedî ahlâkı içimize sindirerek, vicdanlarımızda duyarak önce temsil sonra da tebliğ etmemiz, her iki cihad ruhunun da halitası olması itibarıyla, her iki mücâhedeye ait hususî meziyetlerin bütününü birden ihtiva eder.

Riyazet, irşad, tebliğ veya maddî cihadla alâkalı yazılmış hemen her eserde " -Allah uğrunda tam hakkını vererek cihad edin!" gibi ayetler serlevha yapılarak, mücâhede bu umumî espri içinde ele alınmıştır. Ne var ki, burada biz daha çok cihad-ı ekber üzerinde durmak istiyoruz:

Cihad-ı ekber veya sofiyece mücâhede -başta da işaret ettiğimiz gibi-nefs-i hayvaninin çirkin ve sevimsiz isteklerine, şeytanın sinsi vesveselerine, cismaniyet ve bedenin aşırı arzu ve dayatmalarına karşı birer iradeli varlık olduğumuzu ortaya koymak, his, şuur, idrak ve kalb-i insanînin bir diğer unvanı sayılan "latife-i Rabbaniye"ye karşı da saygılı olma savaşını vermektir. Evet, işte bu mânâda bir cihad, cihadların en büyüğüdür; böyle bir büyüklüğü ihraz eden insan da Allah nezdinde, kadri yüce, O'nun maiyetine mazhar olma mânâsına çok büyük sayılabilir. Zira. nefis ve bedenin arzularına bu ölçüde baş kaldırıp ömrünü, rıza hedefli, ihlas yörüngeli. ibadet ü tâat. zühd ü takva dairesi içinde devam ettirebilmek, düşman hattında, gülle, bomba altında hasımlarla yaka-paça olmaktan daha zor olsa gerek... İşte böyle bir zorluktan ötürüdür ki, Allah Rasûlü (s.a.s.), bir gazâdan avdet ederken:

- Küçük cihaddan büyük cihada döndünüz" buyurarak, ashabını böyle çok önemli bir meselede irşad etmek istemiştir.

Bir başka defa da "

- Gerçek mücâhid, Allah rızası yolunda kendi nefsiyle mücâhede eden kimsedir" tembihiyle, cihad-ı ekberin, şeytan ve hevâ-i nefisle mücâdele etmekten ibaret olduğuna dikkatleri çekmiştir.

Ayrıca, cihad-ı asğarın, ara sıra vacib olmasına karşılık, cihad-ı ekberde bir süreklilik söz konusudur. Dahası, cihad-ı asğardaki muvaffakiyet, büyük ölçüde cihad-ı ekberdeki başarıya bağlıdır. Bu itibarla her fert evvelâ, kendi içini temizleyip orada enfüsî ahengi tesis etmelidir ki, oturması, kalkması, düşünmesi, konuşması, işlemesi başlaması da Allah için olsun; olsun da tesirin gerçek kaynağı bulunan ilâhî meşieti yanına alabilsin. Zaten, böyle bir maiyete mazhar olmadan başarı elde etmek de mümkün değildir.

Evet. imanla belli bir hedefe doğru yönlendirilmeyen, İslâmî ruhla disipline edilmeyen, ihsanla derinleşip Hak murakabesine açılmayan kimselerin ne hakikat eri olmaları, ne ihkâk-ı hak etmeleri ne de beşerî münasebetlerde tutarlı olmaları mümkündür. Aslında hayatlarını, yeme-içme-uyuma üçgenine bağlamış beden insanları, cismaniyetlerine söz geçiremedikleri gibi ruhlarını yükseltip ona zaferler yaşatmaları, Hak'la hemhâl olup O'na karşı vicdan menfezlerini açık tutabilmeleri de imkânsızdır. Hele. kinden, nefretten, iğbirardan bütün bütün sıyrılarak, Allah'tan ötürü topyekün varlığı kucaklamaları kafiyen söz konusu değildir.

Kusursuz bir toplum ancak kusursuz fertlerden meydana gelir: böyle fertler de bugüne kadar hep. iyi bir ruhî terbiye eseri olagelmişlerdir. Bu itibarla da biz, fikrî, ruhî, zihnî bir sürü teşevvüş ve problemi olan insanlardan sağlam bir millet inşâ etme gayretlerini beyhûde buluyoruz. Kamil topluma gitmenin yolu kamil fertlerden geçer: kamil fertler de ancak, yukarıdaki tarifler çerçevesinde, mücâhede potasında kaynaya kaynaya şekillenir ve kıvama erer.

Böyle bir mücâhedenin en önemli esası da hiç şüphesiz cismanî ve nefsâ-nî arzuları zabt u rabt altına alıp vicdan mekanizmasının manevra kabiliyetini artırmaktır. Kendi esasları içinde "seyr-i sülûk-i ruhanî'" bu ehemmiyetli işin bilinen en selametli yoludur. Şimdilik bu hususların tahlilini tayyederek, nefsin ne can alıcı bir hasım olduğunu Hakim Busayri'nin:

-Nefis insana, nice öldürücü lezzetleri şirin göstermiştir ki, kimse (onun) yağın içinde zehir (sunduğunu) bilememiştir.'' sözleriyle hatırlatıp, konuyu, Hüdâî'nin, seyr-i sülûke köprü sayılan bir manzumesiyle noktalayalım:

Ey nefs yeter sehv ü zelel,

İnsafa gel, insafa geü

Terk et gitsin tûl-i emel!

İnsafa gel, insafa gel!

Bu adet ü bicTat nedir?

Bu şöhret-i ziynet nedir?

Bu kuru kermiyet1 nedir?

İnsafa gel insafa gel!

Bir gün eser bâd-ı ecel,

Ten bağına verir halel,

İhlas ile eyle amel!

İnsafa gel, insafa gel!

Etme Hüdâîyâ inâd!

Fermana eyle inkiyâd!

Gel eyle kıl Mevlâ'yı yâd!

İnsafa gel, insafa gel!

1) Hummalı ve hararetli çalışma.

๑۩۞۩๑ İslami İlimler Dunyası ๑۩۞۩๑ => Sizden Gelenler (Tasavvuf) => Konuyu başlatan: Zehibe üzerinde 13 Ekim 2009, 11:15:13