İnsanın Günlük Manevi Gıdaları

İnsanın Günlük Manevi Gıdaları

İnsanın karnı gibi, kalbinin de günlük gıdaya ihtiyacı vardır. Gıdası verilmeyen kalp, zayıflar ve ölür. Kalbi öldüren şeylerin başında, devamlı işlenen günahlar gelir.

Kalbin, Allahu Teâlâ’ya yolculuğu ve yaratılış sebebi olan yüce Allah ile buluşma menzillerini katetmesi için bineğe ve azığa ihtiyacı vardır.

Kalbin bineği beden, azığı ise ilim ve ameldir. Kulun kalbi, bedende yerleşip en uzak menzili (ebedî âhireti) için lâzım olan azığı hazırlamak amacıyla dünyadan geçmeden yüce Allah’a ulaşması mümkün değildir. Bunun için kalp, beden için gerekli gıdaları ve diğer şeyleri ele geçirmek ve ona zarar verip helakine sebep olacak şeyleri defetmek için onun yükünü ve sorumluluğunu üstlenmiştir.

Kalp, bedenin gıda ihtiyacını gidermek için iki askere ihtiyacı vardır; bunların biri bâtınî (içte bulunan) asker olup şehvettir. Diğeri ise, zahirde olup gıdayı elde edecek azalardır. Bunun için kalpte, kendisine ihtiyaç duyduğu şehvetler (arzu ve isteklerle), onları elde etmede alet vazifesi görecek azalar yaratıldı.

Kalbin, bedene gelecek tehlikeleri savmak için de iki sınıf askere ihtiyacı vardır. Bunların biri bâtında (içte) bulunan gazaptır. Kalp, onunla tehlikeleri defeder ve düşmanlarından intikam alır. Diğer askerler zahirde olup bunlar el, ayak ve gazabın gereğini yerine getirecek silahlardır.

Sonra, gıdaya muhtaç olan bir kimse, gıdayı tanımayınca, gıdayı tanıma arzusu ve onu ele geçirecek aletlere sahip olması kendisine bir fayda vermez. Bundan dolayı kalbin gıdaları tanıması için iki sınıf askere ihtiyacı oldu. Bunların biri bâtında (içte) olup işitme, görme, koklama, tatma ve dokunma idrakidir (kabiliyet ve kuvvetidir). Diğeri ise zahirde olup göz, kulak, burun ve diğer azalardır. [1]

Bize verilen rızklar maddi ve manevi olmak üzere iki kısımdır. Maddi rızkları biliyoruz. Manevi rızklar, akıl, ilim, iman, feyiz, sabır, zikir, güzel ahlak gibi melekler aleminin gıdası olan manevî hediyelerdir. Her bir nimeti yerince, hedefince, gereğince kullanmak gerekmektedir.

Bütün nimetlerin hedefi zikir ve şükürdür. Bir de dünyadaki nimetleri ahiret sermayesi yapmamız istenmektedir. [2]

Kalp, Allah’ın nazar yeri olduğundan Allah’ın muhabbetinden ve sevgisinden başka şeylerin girmesi o kalbin ölümüne sebebiyet verir. Kalbin gıdası, Allah Teâlâ’yı tanımak ve sevmektir. Helâk olmasının sebebi ise Allah Teâlâ’dan başka şeylerin sevgisine dalmaktır. [3]

İnsan bedeninin maddi gıdalara ihtiyacı olduğu gibi, ruhun da manevi gıdalara ihtiyacı vardır. Vücudun tesettürü nasıl elbise ile sağlanıyorsa, ruhun kirlerden muhafazası da manevi hayatımızın, letaiflerimizin temizliğine bağlıdır. Yani ellerimizin, gözlerimizin, dillerimizin temizliği, bir manada nefislerimizin terbiyesine, kalplerimizin temizliğine bağlıdır. Kalbi temiz olmayanın dilinden doğrular çıkmaz. Kalbini temizlemeyenin, nefsini arındırmayanın gözleri zinaya, kulakları gıybete yönelebilir. Çünkü nefis, hakikati ve kalpteki nuraniyeti söküp atmak ister. [4]

Namaz olsun, zikir olsun, hizmet olsun, hac olsun; bütün ibadetlerin sevabı ve manevî tadı, ihlas, ilim ve edebe bağlı olduğu kadar, vücuda giren gıdaların helal olmasına da bağlıdır. Haramla beslenen bir vücût, dünyada haramı terk ederek tövbe suyu ile temizlenmez ise, ahirette Cehennem ateşiyle temizlenecektir. Şu hadislerin uyarısına kulak vermeliyiz:

“Haramla beslenen bir vücut, Cennete değil, Cehenneme daha lâyıktır.” [5]

“Ey insanlar! Şüphesiz Allah temizdir, ancak temiz olanı kabul eder. Allahu Teala, rızık ve yiyecek konusunda peygamberlerine emrettiklerini müminlere de emretmiştir. Allahu Teala peygamberlerine:

“Ey Rasüllerim! Yiyeceklerin temiz olanlarından yiyin ve salih amel işleyin; şüphesiz ben, bütün yaptıklarınızdan haberdarım.” [6] buyurmuştur. Müminlere de:

“Ey iman edenler! Size rızk olarak verdiklerimizin temiz olanlarından yiyin ve Allah’a şükredin.” [7] emrini vermiştir. Sizden birisi (hac, cihat veya ilim için) yorucu uzunca bir sefere çıkar. Saçı başı toz toprak içinde ellerini semâya kaldırıp:

“Ya Rabbi, ya Rabbi diye dua eder. Halbuki onun yediği haram, içtiği haram, giydiği haram, gıdası haramdır. Bu şekilde duası nasıl kabul edilsin!” [8] [9]

Gavs-ı Sânî Seyyid Abdülbaki hazretleri (k.s), bir sohbetinde şöyle buyurdular:

“Kalbin gıdası zikirdir. Günahlar ise şeytanın gıdasıdır. Kalbini diriltmek ve beslemek isteyen kimse yüce Allah’ın zikrini çok yapmalıdır. Günah işleyenler, kalplerini zayıflatıp şeytanı kuvvetlendirmiş olurlar. Şeytanı kuvvetli olanın dini zayıf olur. Onun için haramlardan uzak durmalıdır.” [10]

[1] İmam-ı Gazali, Hak Yolunun Esasları
[2] Dilaver Selvi, Allah Yolunda Yardım ve Cömertlik
[3] Siraceddin Önlüer, Kalbin Hastalıkları 3, Sf.181.
[4] Mehmet Ildırar, Huzur, Allah İle Olmakla Mümkündür, Semerkand Dergisi, Kasım 2000.
[5] Hâkim, Müstedrek, IV, 422; Ahmed, Müsned, III, 321; 329; Beğavî, Şerhu’s-Sünne, VIII, No: 2029
[6] Müminûn suresi ayet-51.
[7] Bakara suresi ayet-172
[8] Müslim, Zekat, 65; Tirmizî, Tefsiru Sure (2), 3
[9] Dilaver Selvi, Allah Yolunda Yardım ve Cömertlik
[10] S.Saki Erol, Aile Saadeti
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın