Şarkılar hep seni söyler

ŞARKILAR HEP SENİ SÖYLER

“Ey teff! Sen bize, âşıkların defterinden bir şeyler oku!
Ey el sen de, âşıkların yanan, yakılan gönüllerine vur!
Ey gönül arayan hânendelerin yanık nağmeleri, feryâdları!
Beni güzellerden al, ötelere, mekansızlık âlemine götür!
(Rubâî-Mevlânâ)

Gönül telini titreten nağmeler aşk ile vuran mızraplardan yükselir. Mevlânâ’nın aşk dolu mısralarında seslendiği Teff, Rebâb’ın üzerinde dolaşan yay, Yaylı Tanbur’un yürek yakan sırlı sesi, Ney’in âşıklar bezmine içli nefesi; hep mekansızlık âleminin yolcularına seslenir. “Oku!” emri ile başlayan hitâb bütün âşıkları harekete geçirmiştir. Kim? Kime? Ve niçin okumalı? Bu suâlin cevabı âşıkların defterinde hiç değişmemiştir: “Seven, sevdiğine ve sadece sevdiği için okumalı.” Diğer bir ifade ile; “Aşık, mâşûkuna, aşkını i’lan etmek için meşk yapmalı.” Alemde her ne var ise, O’nu hatırlamalı! Cûşa gelip yanan gönlünden yine yanık nağmeler akıtmalı. Gazellerin, na’tların, şarkıların, feryatların ateşten çehrelerinden hasret dumanları tütmeli. Hangi kulağa, hangi kalbe eriştiyse, onu da yakıp-yıkmalı. Mûsikîşinas olanlar, dostun aşk âteşinden alev alan kimselerdir. Bu alev ile yazar, bu alev ile besteler ve bu alev ile terennüm ederler. Gönül tellerinden çıkan en ufak bir kıvılcım onları mest eder, aşk ile onları döndürür, meşk ile söyletir ve dert ile inletir. Onların bu hali dinleyenleri de ağlatır, inletir, kendinden geçirir. “Ah bu şarkıların gözü kör olsun” dedirtecek kadar kederlendirir. Onların gönülleri Mutlak Sevgili’nin hazînelerinden bir hazînedir. Bu hazîne sonsuzluk sırrının ikramları ile doludur. Bütün âşıklar bu hazîneden beslenirler. Ancak kimi bunu farkında kimisi de değildir. Farkında olanlar söyleyenin de, söyletenin de O (c.c.) olduğunu bilirler. O halde söyleyene değil söyletene bakmalı. Aynanın gerisindeki gerçeğe yönelmeli. Hânendeleri birer aracı kabul etmelidir. “Biz Nây gibiyiz. Bizdeki inilti sendendir.” Diyen Mevlânâ Nây’ın sırrını ifşâ ederken aynı zamanda insanı anlatıyor. Bu itibarla Nây lisân-ı hâl (hâl dili) ile diyor ki:
“Ben önce kamışlıktaydım. Köküm ve gönlüm suda, topraktaydı. Orada nazla sallanır, her esen rüzgâra uyardım. Fakat gün geldi beni kamışlıktan kestiler. Vücudumu aşk ateşiyle kuruttular, deldiler. Tenimde türlü yaralar açtılar. Sonra beni yüce nefeslinin eline verdiler. Onun sıcak aşk nefesleri benim içimden geçti. Bu nefes, içimde aşktan gayrı ne varsa yaktı-kül etti. Beni kendinle eritti. İnleyip feryâd ü figân eylemeye başladım. Derûnumdan gelen bu feryâdlar, bütün sırrımı ifşâ etti. Hulâsâ bu sırlarım bende ses hâline dönüştü. Ancak gözleri, kulakları ve gönülleri perdeli olanlar, benim bu sırrımdan mahrum ve uzaktır.”
Herkes onu kendi kâbiliyyet ve meylettiği şeylere göre dinliyor. Rûhu kirlenmiş kimseler, işittiği sesleri kendi hisleriyle birleştiriyor ve öyle anlıyor. Aşk yolcusu ise, aşk dolu nağmelerle muhabbetini artırarak coşuyor ve mûsikînin sesi rûhuna şifâ oluyor.”
Her saz, her söz ve her nağme gönülde aynı şeyleri çağrıştırmamaktadır. Mûsikînin lâtif sedâsı, kimilerini yüceliklerin semâlarında dolaştırırken, kimilerini de süflî duyguların bataklıklarında yüzdürebilmektedir.
Ulvî duyguların kaynağı arınmış bir gönüldür. Yârin evi, yurdu olan kovanını yağma etmiş bir cândır. Ve gönülleri rebab gibidir. Sevgilinin aşkı da rebabın yayına benzer. Yayın gidiş-gelişleri kalpleri inletir ve titretir. Mûsikîşinas gönülden ve gönül dili ile söyler. Bu yüzden İsâ nefeslidir. Ölü kalpleri diriltir, uyuyan gönülleri uyandırır. Sanatçı toprağın esâretinden kurtulmuş, gerçek hürriyete kavuşmuş ve başını süflî âlemden yüceliklere taşımış özgür kimsedir. Kendisi aradan çekilmiş, sözü derûnundaki sultana vermiştir. Hz. Mevlânâ’nın rubâîsinde olduğu gibi:
“Ben bir dağım. Sesim, sözüm yârin sadâsıdır, yârin sözüdür. Ben bir resmim, benim ressamım o güzeldir. Sen sanıyorsun ki, konuştuğum zaman ağzımdan çıkan sözler, benim sözümdür. Hayır; anahtar kilide sokulur da açılırken ses çıkarır ya, işte, benim sözlerim böyledir.”
Ve yine; gönül teline aşk mızrâbı ile vuran el sevgilinin elidir. Akordu iyi olanlar güzel sesler, lâtif nağmeler çıkarır. Akordu kötü olanlar ise çirkin ve bozuk sesler çıkarır. O sebeple mûsikî gönül akordu düzgün ve sağlam olanlardan dinlenilmelidir. Ancak o zaman şifâyâb olur. Hoş bir sadâ hüviyetine bürünür.

“Ey gönül telimize aşk mızrâbıyla vurup duran güzel!
Aşkını kalbimizden alma!
Gönlümüzü senden gayrı şeylerle oyalama!
Çünkü biz sendeniz ve dönüşümüz de sanadır.”

ALINTI
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın