Hicret ve hizmet aski

Hicret ve hizmet aski

“Tövbe sona ermedikçe, hicret bitmez”

Asri zamanlarin bizden alip götürdügü derinliklerden biri de hicret duygusu…

Ilim ögrenmekte, ibadet etmekte, zikirde ve hizmette geri kalma ve bunun ardindan da manevi gerilimini, ask ve sevkini kaybetme… Ardindan yerine kök salmislik, et ve kafa hantalligi, hane düskünlügü, rahata düskünlük…

Gönlümüzün Sultani (sav)in ‘büyük cihad’ dedigi, nefsiyle savasmaya güç yetiremeyenlerin, agizlarinda ‘entelektüel gevis getirme’ malzemesi oldu cihad… Oldu da ne oldu?! Hem kendilerini oyaladilar, hem de onlara bel baglayan nicelerini… Bari, Allah adina nefislerimizi düzeltebilseydik. Bari, bir kudsi ruhun elinden tutup manevi hicretimizi tamamlasaydik!..

Islami duyarliliga sahip çevrelere baktigimizda, kültürel seviyesi yüksek kesimin, özellikle de okur-yazar takimimizin en büyük sikintisi, sözleriyle amellerinin çeliskili olusu degil midir? Inandigi gibi yasayamayan, ama hayallerinde ve sözlerinde dünyalari fetheden, sarhosluk verici zafer naralariyla ‘sahte fatihler’dir onlar.

Tasavvuf ehlinin gayesi

Tasavvuf ehlinin ve ayni kaynaktan beslenen hakikat ehlinin, böyle sahte kahramanliklarla oyalanmaya vakti yoktur. Onlar, su ahir zamanin zifiri karanliklarinda, zulmet deryasinda yüzen Ümmet-i Muhammed’in elinden tutup tövbe ile yikanmalarini saglamak suretiyle, ruhlarda dirilise vesile olmaya çalismaktadirlar.

Onlar her islerinde Resul-ü Zisan (sav)in sünnet ve hadislerini esas alirlar: “Tövbe sona ermedikçe hicret sona ermez; günes batidan doguncaya kadar da tövbe son bulmaz.” (Dârimî, Siyer, 70)

Onlarin gayesi, hakiki mü’minlerin çogalmasini saglamak ve toplumun, hatta bütün insanligin, hakiki insanlik olan Islam ahlakina boyanmasini saglamaktir. Idrak etmislerdir ki yeryüzünü kan gölüne degil, cennet bahçesine çevirecek olan, Islam’in gönüllere huzur veren ahlaki ve insani degerleridir.

Onlarin misyonu, Ashab-i Suffa’ya dayanir. Allah ve Resulünün bildirdikleri ilimle amel etmek, hal ve davranislariyla, Gönüller Sultani (sav)in ahlakina bürünmek ve baskalarina örnek bir hayati, hal diliyle yasayarak teblig etmektir.

Hicret’te birinci basamak; nefisle cihad

Zira, su Hak’la batilin birbirine karistigi, ahlaki, fikri ve içtimai fitnelerin kol gezdigi zamanda, en önemli vazife, öncelikle; insi ve cinni seytanlarin telkinlerine kanmamak için tövbe kalkanina siginmak, kendi imanini düsünerek ibadet ve taata sarilmaktir. Bir hadis-i serifte söyle buyuruluyor: "Ortalik kargasa içindeyken ibâdet etmek, bana hicret etmek gibidir." (Müslim, Fiten 130; Tirmizî, Fiten 31; Ibn Mâce, Fiten 14)

Bununla birlikte, isyan ve günahlarin melekleri titrettigi bir ortamda, haramlardan, atesten kaçar gibi kaçmaktir. “Bir adam, Rasûlullah (sav)a sordu: ‘Yâ Resûlallah, hangi hicret daha fazîletlidir?’ Allah’in elçisi buyurdu ki: ‘... Allah’in yasakladigi/haram kildigi seyleri terk etmendir.” (Nesâî, Biat 12, hadis no: 4148; Ebû Dâcvud, Vitr 12, hds. 1449, Dârimî, Salât 135, hads 1431)

Onlar için nefislerinin arzularina muhalefet etmek ‘en büyük cihad’ ve ‘en büyük hicrettir’. Bununla birlikte, gerekli olgunluga ulastiktan sonra, gerektiginde maddi anlamdaki hicretten de kaçinmazlar. Hatta, bütün yeryüzü mescit ve bütün insanlar da Allah’in birer kuludur onlarin nazarinda.

Hizmet etmek isteyen, önce hicret etmeli, süfli, asagilik duygulardan. Iman çeragini gönüllerde tutusturabilmek için askla sevkle dolmali önce. Kendini asamamisken, baskalarini nasil tutusturacak?...

Manevi hicret; seyr-u süluk

Süfli duygulardan hicretten sonra, erbabina, gücü yetene, manevi hicret yollari açilir.

“Ey iman edenler! Allah'a karsi gelmekten sakinin, ona yaklasmaya vesile arayin ve onun yolunda cihad edin ki kurtulusa eresiniz.” (Maide,35) Ayet-i kerimesinin müjdesine ulasmak için Allah’a dogru giden, kudsi bir degisim sürecidir süluk.

“Mü’minler(in hepsi) Allah’in dostudur…” (Bakara, 257) fakat Allah’a manen yakin olma serefi her mü’mine nasip olmaz. ‘Velayet-i hassa’ denilen ‘özel velilik’ (dostluk) yolu, istisnalar hariç, ancak Resûlullah’in maneviyatinin varisleri olan Rabbani alimlerin rehberliginde gidilebilen bir yoldur. Bu meyanda Hz. Yunus (r.aleyh) geçtigi yollarin çetinligini ifade eder:

Bu yol uzundur
Menzili çoktur
Geçidi yoktur
Derin sular var

Ariflerin belirttigi gibi, iman dairesine girdikten sonra sonsuz velâyet dereceleri, farkli kulluk makamlari, birbirinden güzel manevi haller, bitmez tükenmez manevi zevkler ve ilimler mevcuttur. Herkesin Allah katindaki derecesi, degeri ve fazileti degisiktir.

Her mümin sahip oldugu ilim, amel, yakîn, teslimiyet, marifet, muhabbet, ibadet, hizmet, edep ve takva ölçüsünde Allah katinda sevilir, O’na yakinlik kazanir, ilâhi huzurda kabul görür. Maddi rizklar gibi manevi rizklar da farklidir. Allah-u Teala diledigi kullarina bol ikram ve ihsanlarda bulunur. Bir kuluna vermedigini, digerine verir. Bu ilâhi tercihi su ayetlerden anliyoruz:

“Baksana, biz insanlarin bir kismini digerine nasil üstün kilmisizdir! Elbette ki ahiret, derece ve üstünlük bakimindan daha hayirlidir.” (Isra, 20)

“Herkes için yapmis oldugu amellerden dolayi farkli dereceler vardir.” (Ahkâf, 19)

Seyr-u süluktan maksat, nefsin yaratilistan gelen kötü / seytani sifatlardan uzaklasip, Allah’in razi oldugu iyi / Rahmani sifatlara bürünmesidir. Insanin kötü yanini da iyiye çevirip, bir bütün, olgun insan olmasini saglamaktir.

Bugün, bu manevi yolculugun sonlarina varmak iyiden iyiye zorlasmissa da, mü’mine yakisan, en azindan asgari bir seviyeye ulasabilmek olmalidir.

Nefsinin kötü hastaliklarini bilip tanimadan, onlara feraset, akil ve ilmin yardimiyla göz kulak olmadan, baskalarina örnek olmaya kalkmak, kâr yerine zarar getirir. Hele hizmet ve teblig erbabinin, kalbin üzerindeki kalin zulmani perdeleri ortadan kaldirmadan, zikir nuruyla dopdolu olmadan ise girismesi, hizmeti degil, olsa olsa ‘hezimet’i netice verir.

“Ameller niyetlere göre”

Mü'minlerin emiri Ömer Ibni Hattâb (radiyallahu anh), Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem)i söyle buyururken dinledim, diyor:

"Yapilan isler niyetlere göre degerlenir. Herkes yaptigi isin karsiligini niyetine göre alir. Kimin niyeti Allah'a ve Resûlü'ne varmak, onlara hicret etmekse, eline geçecek sevap da Allah'a ve Resûlü'ne hicret sevabidir. Kim de elde edecegi bir dünyaliga veya evlenecegi bir kadina kavusmak için yola çikmissa, onun hicreti de hicret ettigi seye göre degerlenir. " (Buhârî, Bed'ü'l-vahy 1, Îmân 41; Müslim, Imâret 155. Ayrica bk. Ebû Dâvûd, Talâk 11; Tirmizî, Fezâilü'l-cihâd 16.)

Hadiste sözü edilen hicretten maksat, kafirlerin elinde bulunan vatani birakip Islam yurduna göçmek demektir. Hz. Peygamber ile ashabi, Mekke'den Medine'ye bu maksatla göçmüslerdir. Resul-i Ekrem (sallallahu aleyhi vesellem)in ifade buyurdugu mana sudur:

Bir adam hicret ederken dünyevî bir çikar düsünmemis, sadece Allah'in rizasini kazanmayi ve Resulullah'i hosnut etmeyi hedef almissa, hicreti makbul olmustur; Allah ve Resulü'ne hicret etme sevabini elde etmistir. Kim de hicret ediyor görünse bile, aslinda bir dünyalik elde etme arzusuyla yola çikmissa, onun hicreti makbul sayilmaz ve hiçbir sevap kazanamaz.

Bu gerçegi Allah Teala söyle belirtmistir: "Kim ahiret kazancini istiyorsa, onun kazancini çogaltiriz. Dünya kazancini isteyene de dünyalik veririz; ama onun ahirette bir nasibi olmaz". (Sura süresi/42, 20)

Simdi muhasebe ve hizmet zamani

Allah için birkaç saatligine de olsa evini terk edemeyenler, nasil yerini-yurdunu terk edecek? Veya nasil manevi anlamda, nefsinin arzularini terk edip Allah’in emir ve yasaklarina hicret edecek?!..

Oysa, en yalin ifadesiyle hicret; Allah için bir seyi terk edip yine Allah için olana ulasmaktir. Ulasamasa da o ugurda didinmek, ugraslarin en yücesi degil midir? Rabbimizden bizden istedigi, her zaman basarili olmamiz degil, sadece cüzi irademizi, tercihimizi hayir yoluna kullanmak ve O’nun izin verdigi, yardim ettigi ölçüde basarili olmaya çalismaktir.

Hicret de böyle… Bütün amellerde oldugu gibi hicrete giden yol da kalplerdeki niyetle basliyor. Önce saglam bir iman, sonra inancini hayata tasimak, keyfinin ve çevrenin arzu ve isteklerini terk edip Allah’in emrettiklerini yapmaya çalismak.

Allah’in yardimi niyete göredir

Abdullah Ibni Ömer'in alim ve zahid oglu, Medine'nin yedi fakihinden biri olan Salim, halife Ömer Ibni Abdülaziz'e yazdigi mektupta söyle demistir:

"Sunu iyi bil ki, Allah Teala'nin kuluna yardimi, kulun niyeti kadardir. Kimin niyeti tam olursa, Allah'in ona yardimi da tam olur. Niyeti ne kadar azalirsa, Allah'in yardimi da o kadar azalir."

Yapilan bir ibadet ve herkesin takdirini kazanan bir hizmet, görünüs bakimindan kusursuz olabilir; ancak o ibadet ve güzel hizmetin samimi bir niyetle ve sadece Allah'in rizasini kazanmak maksadiyla yapilmasi sarttir.

Insanlarin takdir ve teveccühünü kazanmak veya hem Allah rizasini hem de insanlarin takdirini kazanmak düsüncesiyle yapilan ibadet ve hizmetlerin Allah katinda hiçbir kiymeti yoktur. Yapilan isleri Allah katinda degerli kilan, bizim ihlas ve samimiyetimiz, yani o isleri sadece Allah rizasi için yapmis olmamizdir.

Mesela insanlar beni görsün ve takdir etsin diye namaz kilmak, zekat vermek (gizli) sirk derecesinde büyük bir günahtir. Fakat gösterisi aklindan geçirmeyen bir mü'minin, baskalarini o ibadeti yapmaya tesvik etmek niyetiyle, herkesin görecegi bir yerde namaz ...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın