Düzgün Namaz Kılmak

Düzgün Namaz Kılmak

Mustafa Eren

EBÛ HÜREYRE (r.a.)den;

"Rasûllullah (s.a) bir gün mescidde ashabıyla beraber otururlarken, dini yeni öğrenmiş ve adı Hallad olan zat gelip iki rekat namaz kıldı. Sonra, huzûra gelerek selam verdi. Efendimiz, selamını aldı ve "Dön, namazı tekrar kıl" buyurdu.

O zat döndü ve yine evvelki kıldığı gibi kıldı. Efendimiz (s.a.)

"Dön, tekrar kıl. Çünkü sen, namaz kılmış olmadın." buyurdu. Bu hal, üç defa tekerrür etti. Nihayet Hallad: "Seni hak ile gönderen Allah'a yemin olsun ki, ancak bu kadar biliyorum, ne olur doğrusunu bana öğret." dedi.

HAZRET-İ PEYGAMBER'İN NAMAZI

Efendimiz, bunun üzerine buyurdu ki:

"Namaza kalkmak istediğinde güzelce abdest al ve kıbleye dön; ihram tekbirini alıp kolayına geldiği kadar Kur'an'dan oku; sonra rükûa varıp da (uzuvların ve mafsalların) sükunet buluncaya kadar dur; sonra başını kaldırıp büsbütün doğruluncaya kadar ayakta kal; sonra secdeye varıp mutmain oluncaya kadar dur; başını kaldırıp hareketsizliği temin edinceye kadar otur. Bunları bütün namazlarında böylece yaparsan namazın tamam olmuş olur. Bunlardan neyi eksiltirsen namazını eksiltmiş olursun." (1)

Bera' b. Azib (r.a) diyor ki; "Resûlullah (s.a)in namazında, kıyamı, rükûu, başını rükûdan kaldırışı, secdeleri ve iki secde arasında oturuşu takriben birbirine eşitti." (2)

ENES b. Malik (r.a.) den:

"Rasûllullah (s.a.) rükûdan doğrulunca biz secdeye gitmeyi unuttu diye vehmedinceye kadar ayakta durur, sonra secdeye giderdi. İki secde arasında da, ikinci secdeyi unuttu zannedinceye kadar otururdu." (3) İbn Battal'a göre cemaatla namazda durum budur. Yalnız başına namaz kılan rüku ve sücudu çok uzun tutabilir. (4)

RASÛLULLAH (s.a.) Efendimiz Hz. Enes'e nasihat ederken bir defasında: "Ey Enes! Rükû edince ellerinle dizlerini sıkı tut. Parmaklarım birbirinden ayır. Dirseklerini yanlarına yapıştırma. Rükûdan doğrulunca her uzvun tam olarak yerine gelsin. Zira Cenab-ı Hak, Kıyamet gününde rükû ve secde arasında bellerini tam doğrultmayanlara kıymet vermez..." buyurmuşlardır.

TA'DÎL-İ ERKAN NASIL OLUR?

BİLİNEN şart ve rükûnlerinden başka namazın tamamı için hudû, makbüliyeti için de huşû şarttır. Huşû kalbin fiili olduğu için ancak bazı eserleriyle bilinebilir. Biz bu yazımızda "Ta'dîl-i Erkan "da diyebileceğimiz hudû üzerinde duracağız.

Hudû her rükne hakkını vermek, sükunet ve îtidale riayet etmek, kıyamda dimdik ve sabit, rükûda dirsek ve dizler gergin, vücud yere paralel olarak, doğrulunca hareketsizlik halini temin edinceye kadar ayakta durmak, secdeyi yedi uzuv üzerine yapmak, elleri ve alnı yere tam koymak, kolları yere yaymamak, secdeleri horoza yem kaptırmamacasına hızlı yapmamak ve namazda sağa-sola bakmamaktır. Dış görüntü, içi aksettireceğinden böyle kılınan namaz huşûa da delalet eder.

Kur'an-ı Kerim'de gelişigüzel kılınması değil, ikaamesi emredilmiştir ki; yukarıda tarif edildiği gibi dosdoğru kılmakla bu emre uyulmuş olur.(6)

"YAZIKLAR OLSUN!"

NAMAZIN öneminden gaflet etmek, ciddi bir vazife olarak algılamamak, kılınıp kılınmadığına aldırmamak, vaktine dikkat etmemek, başkası varken başka, yalnızken başka kılmak, Allah rızasından başka maksatları gözetmek, Allah'a miracın nişanesi olarak değil de, görünüşteki yatıp-kalkmaktan ibaret ve riyakarane kılmak(7), namaza istemeyerek kalkmak, mü'minleri aldatmayı gaye edinmek(8) münafıklık alameti olarak kabul edilmiş ve namazı böyle kılanlara "yazıklar olsun"(9) buyurulmuş, namazlarının kabul olunmayacağı ve yüzlerine çarpılacağı beyan edilmiştir.

Boş ve fanî lezzetler uğrunda saatlerini harcayanların, hayatın en faydalı ve kıymetli vakitleri olan ibadet anlarını bir an evvel kurtulmaya çalışılan vakitler olarak değerlendirmeleri hayreti mücibdir.

Fakat namazdan manevî zevk alan zatlar zahirî ve batınî şartlarına riayet ederler ve acele etmeyi edebe muhalif görürler.(10)

NAMAZ DÜZGÜN KILINMAZSA

TA'DÎL-İ erkana riayet, Malikî şafiî ve Hanbelîlerle, Hanefî mezhebinden Ebû Yüsuf'a göre namazın bir rüknü ve farz olarak kabul edilmiştir. Delilleri başta zikredilen "Dön tekrar kıl, çünkü sen namaz kılmış olmadın" hadisiyle, İbn Ebi Şeybe'nin, Ebû mes'ud'dan rivayet ettiği;

"Belini rükû ve secdeden tam olarak doğrultmayanın namazı namaz olmaz" hadisidir.(11)

Ebû Hanife ve talebesi İmam Muhammed ise; Ebû Davud, Tirmizî ve Neseî'nin Ebû Hüreyre'den rivayet ettikleri: "Şu tarif ettiğim şekilde yaparsan namaz tamam olmuş olur, bundan neyi eksiltirsen namazından eksiltmiş olursun" hadisiyle istidlal ederek ta'dîli erkanın vücûbuna kaail olmuşlardır.

KENDİMİZİ ALIŞTIRALIM

TA'DÎL-İ erkanın tatbîki hususunda herkes verilen ölçülere uygun olarak pratik metodlar geliştirmeli ve kendisini bizzat kontrol edebilmelidir. Ta'dîl-i erkanın asgarî mikdarına riayet kesinlikle sehiv secdesi kadar zaman almayacak, itidalle namaz, îtiyad ve meleke haline gelince kolaylaşacak, hiç olmazsa zahirî intizam içe aksedecek ve huşuu temine yardımcı olacaktır. Düzgün namaz kılanlara bakmak ve en azından ehline sorarak namazı emredildiği şekliyle kılmaya çalışmak, her samimî müslümanın gayreti olmalıdır.

Dipnotlar :1) Tecrid, II/735 2) Müslim, Salat 194 3) Müslim, Salat 195 4) Davudoğlu A.Müslim Şerhi, III/265 5) Mecmauz-Zevaid, 1/271-272 6) Elmalılı A.H. 1/186 7) A.g.e. IX/6168 8) Nisa S. 142 9) Maun S. 4-6 Ayrıca rükû ve secdeyi ta'dil-i erkana uymadan eda edenler namaz hırsızı olarak vasıflanmıştır. (Keşfül-Hafa, 353 nolu Hadis) 10) Bilmen Ö.N. ilmihal, 130 11) Kevser; M.Z. En-nüket'üt-Tarîfe.

PEYGAMBERİMİZLE BİR LAHZA

EBÛ HUREYRE'DEN rivayet edildiğine göre. adamın biri Peygamber (s.a.s.)'e gelip:

Ey Allah'ın Rasûlü, ben bir sadaka verdiğim veya başka bir iyilik yaptığım zaman bu iyilikle hem Allah'ın hoşnutluğunu, hem de insanların beni (bu iyilikten dolayı) öğmelerini istiyorum, dedi. Bu söz üzerine Rasûlullah:

- Muhammed'in nefsi kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki, kendisine şirk koşulmuş olan hiçbir şeyi Allah kabul etmez, buyurdu. Sonra da 'Dikkat edin, halis din Allah içindir' mealindeki ayeti okudu."
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın