Baba cennetin orta kapısıdır

Baba Cennetin Orta Kapısıdır

Bir alış-veriş esnasında; "Bu zamanda babana bile güvenmeyeceksin!" ifadesini bir gencin dilinden duyunca neye uğradığımı şaşırdım… Ne oluyoruz dedim… Bırakın 'babaya güvenmeme' konusunu, babanın dostlarına bile saygı göstermeyi 'yapılacak en üstün iyilik' olarak ifade eden Peygamberimiz (s.a.v.) babanın ne kadar kıymetli olduğunu ise şu hadisiyle bize bildirmektedir:

"Baba cennetin orta kapısıdır. Dilersen bu kapıyı terk et, dilersen muhafaza et." (Tirmizi) buyurarak konunun ciddiyetini bizlere hatırlatmaktadır.

Peki, bir baba ile çocuğu arasında neden bir güvensizlik oluşabilir ki? Aslında cevaplandırılması gereken soru bu…

Toplum genelinde babalara yüklenen sorumluluklara baktığımız zaman ailenin maddi ihtiyaçlarını karşılamak, ailenin birliğinden ve beraberliğinden sorumlu olmak olarak görülmüştür. Anneler ise çocuk bakımından ve ev idaresinden sorumlu tutulmuştur. Ancak değişen hayat koşullarımız gerek annelerin gerek babaların sorumluluklarını hem genişletmiş hem de bir ölçüde değiştirmiştir.

Babanın çocuğun hayatında sadece korkulan ve akşam gelince gün içinde yaptıklarından dolayı azar işiteceği bir figür olması yerine, çocuğun aile içinde ve dışında yaşadığı sıkıntıları paylaşabileceği, karşılaştığı sorunlarla ilgili çözüm önerilerini korkmadan sorabileceği, yardımını ve desteğini koşulsuz hissettiği bir ebeveyn olması çocuğun özgüvenini geliştirir. Sadece eleştiren veya cezalandıran, korkulan bir baba figürü, çocuğun babadan onay ve kabul görmeden büyümesine ve babayı ulaşılamayacak kadar mükemmel ve uzak ya da güvensiz ve kötü olarak görmesine, genel anlamda ise kendinde yetersizlik ve beceriksizlik duygusu geliştirerek yetişkin hayatına da yansımasına neden olur.

Baba ile çocuk arasındaki paylaşımın artması araştırmalara göre hem çocuğun gelişimini hem de babanın benlik kavramını ve kendine güvenini olumlu etkiler. Bu paylaşım babaların çocuklarına karşı daha gerçekçi ve yapay olmayan tutumlar benimsemelerine ve daha sevecen olmalarına neden olur.

Ayrıca babanın çocuğun duygu ve düşüncelerini etkin paylaşımı çocuğun analitik düşünce yapısını, zekâsını, sözel becerisini ve akademik başarısını da olumlu etkiler. Bunun yanında çocuk daha çok içsel odaklı kontrol geliştirir, daha olgun ve bağımsız davranışlar gösterir. Özellikle erkek çocuklar için cinsel kimlik modeli yani erkek olurken örnek alacağı kişi ile paylaşım içinde olmak çocuğun kendini dış dünya ile ilişkilerinde örneğin diğer erkek arkadaşlarının yanında daha korunaklı ve güvende hissetmesine yardımcı olmaktadır.

Kız olsun, erkek olsun her iki cinste de, kendine güven ve sosyal ortamda kendini rahatça ifade edebilme gücü, baba ile kurulan güzel bir ilişkide yatar.

Özellikle ebeveynlerin, kendi üzerine düşen vazifeleri birbirine karıştırması ve yerine getirmemesi, aile içi iletişime büyük zararlar vermektedir.

Çocuğun hayatında annenin ve babanın rolü farklıdır. Hiçbir anne, bir babanın ve hiçbir baba bir annenin rolünü taşıyabilecek güçte ve donanımda değildir. Her anne ve her baba sınırı içinde çocuğun benlik algısını ve özgüvenini oluşturmasına destek verir.

Çocukların benlik algısı ve özgüven gelişiminde babadan gelen geri bildirimlerin yapıcı ya da yıkıcı etkileri olabilir. Benlik algısı; kişinin kendi değeri hakkındaki düşünceleri, hayatın ilk yıllarından itibaren öncelikle aileden alınan, gelişen, sosyal çevre tarafından da desteklenen geri bildirimler ile oluşur. Ailesi tarafından değer gören, kabul edilen, sevilen bir çocuk, kendisinin değerli, önemli ve sevilebilen bir birey olduğuna inanır, böylece olumlu bir benlik algısı geliştirir. Babaların bu noktada da rolü oldukça kritiktir. Babalar, çocuğun dış dünya ile kurdukları ilişkide köprü rolü üstlenirler. Babanın onayı, kabulü, çocuğa dış dünya tarafından da kabul edildiği, beğenildiği mesajını verir.

Ebeveynlerden birinin diğerine göre güçlü veya baskın olması, ev içindeki iletişim kadar çocuğun kişilik gelişimini de olumsuz etkiler. Annelerin, çocuklar ile ilgili düzenlemeler ve sorumluluklar noktasında fazla rol aldığı durumlarda baba, uzakta kalan ebeveyn olarak algılanır. Özellikle anne ya da babanın “Çocukla hiç ilgilenmiyorsun, sen nasıl babasın/annesin, bir gün diğer babalar/anneler gibi çocukla ilgilenmedin” gibi ifadeleri çocukların ebeveynlerinden daha fazla uzaklaşmasına ve kim kastedilmişse çocuğun gözünden daha da düşmesine neden olmaktadır. Çocuk anne ya da babasından uzaklaştıkça da ailesine karşı bir güvensizlik geliştirir.

Disiplin, sadece olumsuz davranışlara engel olmak için ceza vermek değil; kişinin kendi davranışlarının yarattığı sonuçların farkına da varmasıdır. Bu nedenle ev içinde, eşinizle tutarlı yaklaşımlarda bulunmanız, olumsuz davranışlar söz konusu olduğunda, bu durumu çocuğunuza uygun bir dille anlatmanız, istediğiniz davranışları, olumlu geri bildirim yoluyla pekiştirmeniz, uygun disiplin yaklaşımlarının temelini oluşturur. Baba olarak rolünüz, akşam eve gelince şikâyet edilecek otorite figürü, anne olarak rolünüz de babayı değersizleştirmek olmamalıdır. Çocuğunuzu dinleyip, uygun ve doğru davranışları öğretir, olumlu davranışlarını çekinmeden (aman şimdi aferin dersek şımarır diye düşünmeden) pekiştirirseniz çocuğunuzla aranızdaki ilişki çok daha verimli olur.

Çocuğunuzdan ise güvensizlik ifadesi değil dua alırsınız; “Ey Rabbim! Onların beni küçükken sevgi ve şefkatle besleyip büyüttükleri gibi, Sen de onlara merhamet eyle!” (İsra; 24)

selam ve dua ile.

Alıntı

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın