Umre ve sonrası

Hudeybiye anlaşmasından yaklaşık bir yıl geçmişti, Kureyş'in verdiği söze uygun olarak Peygamber (s.a.v.) ve arkadaşlarının umre yapmak için Mescid-i Haraiû'i ziyaret etme zamanı gelmişti. Ölen veya savaşlarda öldürülenler hariç içlerinde geçen yılki hacıların da bulunduğu toplam ikibin hacı vardı. Hudeybiye'de bulunmayanlardan biri de Beni Devs'ten[1] Ebu Hureyre (r.) idi. Kabilesinden bir grupla Hayber'den sonra Medine'ye gelmiş ve Ehl-i Suffa'ya katılmıştı. Müslüman olduktan sonra adı Abdur-rahman'a çevrilmiş fakat yine de çoğunlukla «kedilerin babası» anlamına gelen Ebu Hureyre adıyla anılmıştı. Bu ad ona, Peygamber (s.a.v.) gibi kedileri çok sevdiği ve yanında sürekli bir kedi yavrusu bulundurduğu için verilmiştir. Daha sonra Peygamber (s.a.v.)'in gözdelerinden "biri olmuştur. Bu hac sırasında da Peygamber (s.a,v.) onu kurban develerinin bakımı ile görevlendirmişti.

Kureyşliler, hacıların haram bölgeye yaklaştıklarını duyunca etraftaki tepelere çekilerek tüm vadiyi boşalttılar. Kureyş liderleri Ebu Kubays tepesine toplandılar ve oradan Mescid'i gözlediler. Oradan geniş bir alanı görebiliyorlardı. Şimdi uzun bir sıra halinde kuzey-batı geçidinden hacıların şehrin hemen altındaki vadiye girdiklerini görüyorlardı. Bir süre sonra çok eskiden beri gelenek olan bir söz duymaya başladılar: (Lebbeyk Allahümme Lebbeyk Allahun, işte geldim, hizmetindeyim).

Başları traşlı beyaz giysili hacı kalabalığına en önde Kesva'nn üstünde olan Peygamber (s.a.v.) ve yerde devesinin ipini tutan Abdullah îbn Rehava (r.) önderlik ediyordu. Diğerlerinin de bir kısım develerde bir kısmı ise yayandı. En yakın yoldan doğruca Kâ'be'ye yöneldiler. Herkeste belden yukarısını örten bir kumaş parçası vardı. Mescid'e girildiğinde Peygamber (s.a.v.) üstündeki elbiseyi düzeltti. Omuzunu açıkta bırakarak kumaşı sağ kolunun altından geçirdi, iki ucu sol omuzundan çaprazlama geçirerek iki ucunu öne ve arkaya sarkıttı. Diğerleri de onun gibi yaptılar. Peygamber fs.a.v.) bineğinin üstünde Kâ'be'nin güney-doğu köşesine doğru ilerledi ve asası ile Hacer'ül-Esved'e dokundu. Daha sonra Kâ'be'yi yedi kez tavaf etti. Tavaftan sonra Safa tepesinin eteklerine gitti ve Safa ile Merve arasında yedi kez gidip geldi. Sa'y adı verilen bu yürüyüş kurban develerinin yöneldiği Merve tepesinde son buluyordu. Peygamber (s.a.v.) orada bir deve kurban etti ve Hudeybiye'de de ayna görevi yerine getiren Hiras'a başını traş ettirdi. Umre farizası burada son buluyordu.

Daha sonra putlarla dolu olmasına rağmen Kâ'be'ye girmek niyetiyle Mescid-i Haram'a doğru yöneldi. Fakat Kâ'be'nin kapılan kapalıydı ve anahtar da Abdu'd-Dar kabilesinden bir adamdaydı. Peygamber (s.a.vj anahtarı istemek üzere bir adam gönderdi, Fakat Kureyş liderleri, bunun anlaşmada yer almadığını ve Kâ'be'ye girmenin haccm farzlarından olmadığını söylediler. Bu nedenle Müslümanlardan hiç kimse o yıl Kâ'be'ye giremedi. Fakat güneş en yüksek noktasına ulaştığında Peygamber fs.a.v.) Bilâl (r.)*e Kâ'be'nin çatısına çıkıp ezan okumasını söyledi. Onun gür sesi tüm Mekke vadisini doldurdu ve ilk önce tekbir, daha sonra de kelime-i şehadet sesleri Mekke etrafındaki tepelere kadar ulaştı: «Şehadet ederim ki Allah'tan başka ilâh yoktur. Yine şehadet ederim ki Muharn-med Allah'ın Rasuîüdür.» Ebu Kubays tepesindeki Kureyş liderleri Bilâl'i açıkça görebiliyorlardı ve zenci bir köleyi Kâ'be'nin çatısında görünce çok sinirlendiler. Bunun yanısıra, bu durumun düşman için birçok yan etkilere neden olacak bir zafer olduğunun da farkındaydılar. Bu nedenle bir yıl önce kendi lehlerine görünen anlaşmayı imzaladıklarına pişman olmuşlardı.

Hacılar boş şehirde üç gün geçirdiler. Peygamber (s. a.vVin. çadırı Mescid'e kurulmuştu. Geceleri gizlice Müslüman olan Mekke'liler tepelerden sessizce iniyor ve Müslümanların kampında sevinçli dakikalar yaşanıyordu. Ku-reyş'in Müslüman olmasına ses çıkarmadığı Abbas (r.), açıkça bu üç günün çoğunu Peygamber (s.a.v.J'le birlikte geçirmişti. İşte bu sırada karısının kardeşi Meymune'yi Peygamber Cs.a.v.)'e eş olarak teklif etmiş, o da kabul etmişti. Meymune ve Ümmü'1-Fadl öz kardeştiler. Onların yaraşıra, Abbas'ın evinde, bu ikisinin üvey kardeşi ve Hamza'mn dul eşi Selma ile kızları Ümâre de kalıyordu. Ali tr.), kuzenlerinin yani Hamza (r.^ 'nın kızının putperestler içinde bırakılmaması gerektiğini söyledi. Peygamber Cs.a.v.) ve Abbas (r.) da bu öneriyi kabul ettiler. Fatıma (r.) hacılar arasında olduğu için Ümare'nin de onunla birlikte, tahtına binmesine karar verildi.

Üç günün sonunda Süheyl ve Huveytib, Ebu Kubays'tan indiler ve Sa'd îbn Übade (r.) ve bir grup Ensar ile birlikte oturan Peygamber ts.a.v.)'e: -Zamanın bitti, bizden uzaklasın» dediler. Peygamber (s.a.v.): «Bana evliliğimi sizin aranıeda yapıp, size düğün yemeği sunmam için bir süre daha burada kalmamın ne gibi bir zararı olabilir?» cevabını verdi. Onlar: «Senin vereceğin ziyafete ihtiyacımız yok» Bizden uzaklaş, Ey Muhammed, senden Allah adına ve aramızdaki anlaşma adına ülkemizi terketme-ni istiyoruz. Bu üçüncü geceydi ve geçti» dediler. Onların bu saygısız ve nezaketsizliğine Sa'd çok sinirlenmişti, fakat Peygamber (s.a.v.) onu teskin etti ve: «Ey Sa'd, bizi kampımızda ziyaret edenlere kötü söz söyleme!» dedi. Daha sonra karanlık çökmeden bütün Müslüman şehirden ayrılması için emir verdi. Fakat hizmetçisi Ebu Baîi'yi, Meymune'yi getirmek üzere Mekke'de bıraktı. Meymune geldiğinde, haram bölgenin birkaç mil dışında Şerif denilen yerde düğün yapıldı.

Bu yeni bağ, düşmanla daha önceden tahmin edilmeyen bir ilişkiye neden oldu. Meymune, Ümmü'1-Fadl ve üvey kardeşleri Selma ve Esma hep bir annenin çocuklarıydı. Fakat Meymune ve Ümmül-Fadl'ın babalan tarafından da 'Asma[2] adında bir üvey kardeşleri vardı. Mah-zum'lu Velid'in dul eşi olan 'Asmâ'nın Velid'den Halid adında bir oğlu olmuştu. Halid şimdi hanımının yeğeni olması nedeniyle Peygamber (s.a.v.)e akrabalık bağıyla bağlanmış oluyordu.

Medine'ye döndükten kısa bir süre sonra bir gün Peygamber (s.a.v.) öğle uykusundan, ateşli bir tartışma sesiyle uyandı. Tartışanların seslerinden onların Ali Cr.), Zeyd (r.) ve Cafer (r.) olduklarını anladı. Tartıştıkça bir karara varmaktan daha da uzaklaşıyorlardı. Peygamber (s.a.v.) odasının kapısını açıp dışardan onlan çağırdı ve tartışma konusunun ne olduğunu sordu. Sorunun bir şeref sorunu olduğunu ve Medine'ye geldiğinden beri Ali (r.)'-nin evinde kalan Hamza'nın kızı ümare Cr.) üzerinde hangisinin daha çok hakka sahip olduğunu tartıştıklarını söylediler. «Bana gelin» dedi Peygamber (s.a.v.), «aranızda hükmü ben vereceğim». Hepsi oturduktan sonra ilk önce Ali (r.)'ye dönerek bu konuda ne düşündüğünü sordu. Ali, «O benim amcamın kızı, onu Mekke'den ben getirdim, bu yüzden onun üzerinde en çok benim hakkım var» dedi. Peygamber (s.a.v.) daha sonra Cafer'e döndü. O da «O benim amcamın kızı ve annesinin kız kardeşi benim evimde» dedi. Cafer'in karısı Esma (r.), Ümarenin teyzesiydi. Zeyd ise sadece «O benim kardeşimin kızıdır» dedi. Çünkü Peygamber (s.a.v,) Medine'ye ilk geldiklerinde Hamza ile Zeyd'i kardeş yapmıştı. Hamza (r.) da kendi ile ilgili bütün işlere Zeyd (r.)'in bakmasını vasiyet etmişti. Üçü de bu şeref meselesinde kendisinin. haklı olduğunu düşünecek nedenlere sahipti. Bu nedenle Peygamber (s.a.v.) kararını açıklamadan Önce hepsini de öven sözler söyledi. îşte o zaman Cafer'e: «Görünüşün ve karakterin bana benziyor»[3] demişti. Hepsini övücü sözlerle memnun ettikten sonra Cafer'in lehine olan kararını açıkladı. «Onun üzerinde ençok senin hakkın var» dedi. «Annenin kız kardeşi de bir annedir». Cafer hiçbir şey söylemedi, fakat ayağa kalkıp Peygamber (s.a.v.)'in etrafında dansederek bir daire çizdi. Peygamber (s.a.v.): «Cafer, bu da ne?» diye sordu. O şu cevabı verdi: «Habeşistanlıların krallarına yaptıkları bir şeref gösterisi. Necaşi ne zaman birine sevineceği bir şey verse o adam ayağa kalkar ve onun etrafında dans eder.»

Bundan kısa bir süre sonra Peygamber (s,a.v Ümare (r.) ile, kendi üvey oğlu Seleme (r.)'yi evlendirdi. Sele-me'nin babası Ebu Seleme, Hamza'nın kız kardeşi Berrenin oğlu olduğu için Seleme aynı zamanda Ümare'nin kuzeni oluyordu. Bu evlilik sırasında Peygamber (s..a.v.): «Şimdi Seleme'ye borcumu ödedim mi?» demişti. Bu sözleriyle Peygamber (s.a.v.) Seleme, annesi Ününü Seleme'yi kendisine verdiği için ona borçlu olduğunu ve karşılığında da ona bir gelin vererek bu borcunu ödediğini söylemek istiyordu.

Kureyş'in ileri gelen birçok adamı Peygamber (s.a. v.)'in Mekke'ye girişine şahit olmuşlardı. Fakat Halid ve Amr ne Ebu Kubays'ta, ne de diğer tepelerde kamp kuranlar arasında yoktu, ikisi de Peygamber (s.a.v.)'in şehre yaklaşmasından kısa bir süre önce şehirden ayrılmışlardı. Ayrılış kararları birbirinden bağımsızdı ve ayrüma nedenleri de birbirinden farklıydı. Fakat bir noktada aynı görüşü paylaşıyorlardı: «Hudeybiye anlaşması Peygamber (s.a. v.) için moral bir zafer olmuştu ve onun Mekke'ye girmesi ona karşı dayanma gücünün artık yok olması anlamına geliyordu. Fakat Amr'ın İslâm'a düşmanca tutumunda bir değişiklik olmamıştı. Oysa Halid birkaç yıl öncesinden beri kararsızlık içindeydi. Dıştan bakıldığında bunu görmek olanaksızdı: Çünkü o Kureyşin Peygamber (s.a.v.)'e karşı yaptığı her savaşta yerini almıştı. Fakat daha sonraları, Uhud'dan ve Hendek'ten dönüşte savaşın anlamsız olduğunu ve sonunda nasılsa Muhammed'in (s.a.v) zafer kazanacağım düşündüğünü itiraf etmiştir. Peygamber (s.a.v.) Hudeybiye'ye giderken onun süvari birliğinin gözünden kaçıp gidince de Halid: «Bu adam gerçekten korunmuş» diye bağırdığım söylemiştir. Bu, onun İslâm'a karşı giriştiği son hereket olmuştu. Bundan sonra da Müslümanlar Hayber'de zafer kazanmışlardı.

Halid'i meşgul eden başka tür düşünceler de vardı: kendisine rağmen Peygamber (s.a.v.) için kişisel bir sevgi besliyordu, ölmeden önce kardeşi Velid'in kendisin...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın