> Forum > ๑۩۞۩๑ Açık Öğretim & İlitam Dunyasi ๑۩۞۩๑ > İlitam Formu > Sistematik Kelam > Sistematik Kelam Özetleri > Sistematik Kelam 3. Ünite Özeti
Sayfa: [1] 2 3 4 5   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Sistematik Kelam 3. Ünite Özeti  (Okunma Sayısı 7190 defa)
08 Kasım 2018, 16:41:13
ღ۩Bilgin۩ღ
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 1.936


Site
« : 08 Kasım 2018, 16:41:13 »



                                    SİSTEMATİK KELAM DERSİ 3. Ünite ÖZETİ
                                      HÜKÜMLER - DELİLLER - YÖNTEMLER

A - HÜKÜMLER (AHKAM)                                Ennas Whatsap Grubu / ilimdunyasi.com

Mantık ilminde " bir şeyi onaylamak veya reddetmek" ; iki şey arasında " böyledir" veya "böyle değildir" şeklinde müspet veya menfi kurulan bağlantıya HÜKÜM  denir.
Örneğin ;" demir serttir" ifadesi bir hükümdür. Demir ile sertlik arasında bir ilgi kurulmuş ve bir hüküm ortaya çıkmıştır.
Kelam ilminde ise hüküm , islam dininin İNANÇ , İBADET , MUAMELAT ve AHLAK a dair temel ilkelerdir...
*Kelamcılar hükümleri dini hükümler  (Ahkam-ı şeriyye) ve akli hükümler (ahkam-ı akliyye ) şeklinde 2 kategoride değerlendirirler.

 Hüküm Çeşitleri

1.1 Dini (şer-i hükümler)

Dini hükümler nasslardan , yani kuran ve sünnetten çıkartılan hükümlerdir.
Bunların kaynağı akıl değil nasstır.;Ancak akıl nasslardan bu hükümleri çıkarmada rol üstlenir.

*Konuları itibariyle dini hükümler 3 kısımda değerlendirir.

İtikadi \ asli hükümler ; inançla alakalı olan
ameli\ fer-i hükümler ; Amelle alakalı olan
ahlaki hükümler ; kalp ve ve vicdanla alakalı olan hükümlerdir.
* İtikadi hükümlerle AKAİD ve KELAM ,ameli hükümlerle FIKIH  ; ahlaki hükümlerle de AHLAK ve TASAVVUF ilmi meşgul olmuştur.
     *İtikadi hükümler : itikad kalben inanmak tasdik etmek demektir. İtikadi hükümler zamana ve mekana göre değişiklik arz etmeyen ortak esaslardır.
İtikadi hükümlerin bir kısmında örneğin Allah'a ve Peygambere iman gibi akli açıklamalar ve ispatlamalar yapılabilirken, melek ve  ahiret konusunda akli deliller aranmayıp sadece nakle (kuran ve sünnet)  başvurulur.
(Aklen kavranıp delillendirilebilen itikadi hükümlere "metalib-i akliyye "),sadece nassın bildirilmesiyle delillendirilebilen itikadi hükümlere ise "metalib-i sem'ıyye"  denilir.
* İtikadi hükümler inançla alakalı olup kabul-ü iman, reddi küfür demek olduğundan  hassas konulardır ve bazı şartları taşıması gerekir.
Katıyyet \ kesinlik: itikadi hükümlerin kesin ve açık bir delille sabit olması gerekir yani subutu ve delaleti kat-i olmalıdır.
Subut , bir haberin veya naklin kaynağına ait olup olmaması
Delalet ise manasının açık veya birden fazla manaya gelecek şekilde kapalı ve yoruma müsaiıt olup olmaması demektir.
Buna göre bir haberin veya naklin kaynağına aidiyeti kesin ise bu haber veya nakil subutu kat-i , aidiyeti kesin değilse subutu zanni olmaktadır...
Allah'ın sözü olan Kur'an ayetleri subutu kat-i haberlerdir. Hadisler ise bir kısmının Hz. Peygambere aidiyeti kesin derecesinde olup bunlara mütevatir hadis denirken ,diğerlerinin aidiyeti kat-i derecede olmayıp subutu zanni dir.
Değişmezlik: İtikadi hükümler zamana mekana fert ve topluma göre değişmez daima sabit ve geçerlidir( la yetegayyar).
Bölünmezlik: İtikadi hükümler bir bütün olup bölünmezler yani kişi tüm iman esaslarını kabul etse meleklere veya ahirete inanmasa iman etmiş olmaz.

Ameli hükümler                                Ennas Whatsap Grubu / ilimdunyasi.com

Mükellefin yerine getireceği iş ve görevlerdir. 2' ye ayrılır.

a- İbadetler                                               b- Muamelat

İbadetler nasslarda nasıl geçiyorsa aynen yerine getirilen zamana ve mekana göre değişmeyen hükümler taabbudi hükümlerdir.
İnsanlar arasındaki hukuki beşeri sosyal ilişkiler muamelat tır...

Ahlaki hükümler

Kalbi ve vicdani hükümler de denilen terbiye ve görgü kurallarını belirleyen, kalbin kötü duygulardan tasfiyesine ( saflaştırılmasına) kötü düşüncelerden tezkiyesine (arındırılmasına) dayanan hükümlerdir.

1.2 Akli hükümler

Varlık alanları ile ilgili durumlara aklın verdiği hükümlerdir.yani bir şeyin varlığına akıl ya onun vacib \ zorunlu ya da caiz \ mümkün \ olurlu ve yahut da muhal \mümteni\ imkansız olduğu hükmünü verir.
Vacib \ zorunlu
Varlığı zorunlu olan yokluğu düşünülemeyen demektir. Bu sadece Allah' tır .
Mümkün  \ olurlu \  caiz
Var olması da olmaması da aynı derecede olan var olabilmek için kendisi dışında bir sebebe muhtaç olan demektir. Kelamcılara göre Allah dışındaki her şey mümkindir.
Kainat , insan vs. var olması da olmaması da aynı derecede mümkin olan varlıklardır. Var olmuşlar ise bu, onları varlığa çıkarmayı hür iradesi ile dileyen bir müreccih ( sebep) sayesinde olmuştur.
Mümteni \ muhal \ müstahil \ imkansız
Varlığı asla mümkün olmayan yokluğu zatının gereği olan hiç bir şekilde var olmamaktır. Örneğin, 4 sayısının tek olması mümteni bir hükümdür.

2. Hükümlerin kaynakları                                Ennas Whatsap Grubu / ilimdunyasi.com

2.1 Dini \ şer-i Hükümlerin Kaynakları

Ehl-i sünnetin çoğunluğu itibariyle 4 tanedir;

a. kitab          b. sünnet       c. icma        d. kıyas

Kitab:  Kitab dan kasıt  Kur'an ayetleridir. Ona aslu'l-usul (esasların esası) denir. Tüm ayetlerin subutu kat'idir. Yani Allah'tan geldiğine şüphe yoktur.

Sünnet : Hz. Peygamberin söz ,fiil ve  takrirleridir. Peygamberin ağzından duyulduğunda her bir hadisin sünnetin sübutu kat-i lik ifade ederr. Ancak problem bunların nakil yoluyla bize gelişinde çıkmaktadır.

Mütevatir hadislerin bazısı ,lafzen tüm raviler tarafından aynı şekilde rivayet edilmiş olup bunlara lafz-i mütevatir , bu şekilde olmayan farklı lafızlarla ancak aynı manayı ifade eder şekilde rivayet edilenlere  manen mütevatir denir. Bir hadisin

mütevatir kabul edilmesi için gerekli asgari ravi sayısı alimden alime değişebilir.

Bir ravide rivayet edilenlere  garib, en çok iki ravi tarafından rivayet edilenlere aziz, üç ve üçün üzeri ravi tarafından nakledilmişlere de meşhur hadis  denir.

İcma : Herhangi bir asırda yaşayan müctehidlerin dini bir konuda aynı kanaati paylaşmalarıdır.

Kıyas : Kur'an veya sünnetle sabit olan bir hükmü fer-in hükmüne teşmil etmek demektir. Örneğin; Kur'anda haram kılınan şarabın haram kılınmasına sebep olan sarhoş edicilik özelliğini taşımasıyla rakı, bira gibi içeceklerin de haram sayılması gibi.

*  Ehl-i Sünnetin 4 mezhebinden 3' ü kıyası dini bir delil olarak görürken ,Ahmed b. Hanbel yetersiz görür, ancak zorunlu hallerde başvurulabileceğini caiz kabul eder. Bunun dışında şiiler , nazzam, zahiriler ve bazı Mu'tezililer kıyasın bir delil olmayacağını kabul eder.

2.2 Akli Hükümlerin Kaynakları                                Ennas Whatsap Grubu / ilimdunyasi.com

* kat-i akli delillerin dayandığı bilgiler (yakıniyyat)
Bunlar 6 kısımdır.
1. Bedihıyyat : Aklın herhangi bir araştırma ,düşünmeye başvurmaksızın vasıtasız açık seçik net bilgilerdir. Örneğin 1 - 2 nin yarısıdır gibi.
2. Fıtriyyat: Aklın çok basit bir kıyasla hemen kabul edip doğruluğundan şüphe etmediği bilgilerdir. Örneğin, 4 sayısının çift sayı olduğunu akıl hemen 2 ye kalansız bölünebileceğini akıl eder.İşin içinde bir kıyas ve muhakeme vardır.
3. Müşahedat:  İç ve dış duyu organlarıyla bilinebilen bilgilerdir. Ateşin yakıcı olduğunu dokunma duyusuyla açlık tokluğu da iç duygularla(vicdaniyyat) bilmesi gibi..
4. Mücerrebat: Tecrübelerin tekrarı ile edinilen bilgilerdir. Suyun kaldırma kuvveti yer çekiminin varlığı gibi..
5. Hadsiyyat: Öncüllerden sonuçlara hızla ulaşmaktır. Bir bina varsa bunu inşa eden de vardır.
6. Mütevatirat: Mütevatir haberle oluşan bilgilerdir. İstanbul'un fethi, Amerika'nın varlığı, Mescid-i Aksanın Kudüs' te bulunması gibi...
* Bu 6 çeşit bilgiye yakiniyyat denir. Her akıl sahibi için itirazsız şekilde gerçekleşip zorunlu bilgilere dayanan delile BURHAN denir.
*Zanni Akli Delillerin Dayandığı Bilgiler (zaniyyat)
Bunlar da 6 kısımdır.
1. Meşhurat: İnsanlar arasında meşhur olup herkes tarafından kabul edilen bilgidir.''Adalet iyi, zulüm kötüdür. ''
2. Müsellemat : Bir ilmi tartışmada karşı tarafın doğruluğunu kabul ettiği bilgilerdir. Mesela ; Hz.Peygamberin miracını inkar eden bir hristiyana Hz. İsa 'nın miracını kullanmak gibi.
3. Makbulat:  İnsanlar tarafından itibar gören kişilerin sözlerine dayanan bilgilerdir. Mesela, Hz. Peygamberin peygamberliğini Mevlana' nın sözleriyle ispat etmek gibi..
4. Karinelerle hüküm vermek: bir işareti ipucu olarak görüp oluşturulan bilgi. Kara bulutlardan hareketle yağmur yağacağını söylemek gibi..
5. Vehmiyyat: Duyularla bilinmeyen şeyler hakkında duyulur hissedilir olan şeylere kıyasla oluşturulan bilgi. ''Var olan her şey görülebilir'' gibi....
6. Muhayyelat: Nefret uyandırmak veya beğendirmek için hayalde canlandırılan doğru ve yanlış hükümleridr.'' şarap akıcı bir yakut bal iğrenç bir kusmuktur.'' ifadesi gibi...
*bu kesinlik ifade etmeyen sadece zann-ı galip oluşmasını temin eden ve zanniyyat denilen bilgi türleri itikadi esasların tesbiti için yeterli değildir.

B- DELİLLER

1. Delil çeşitleri

1.1 Dayandığı kaynak itibariyle deliller
a- akli delil            b- nakli delil

Akli delil:  öncülleri akli hükümlere dayanan delil çeşididir.

Birinci öncül: Alem hadis yani sonradan olmadır, değişkendir.
İkinci öncül: Her hadisin bir muhdisi vardır.
Sonuç: O halde alemin de bir muhdisi olmak zorundadır.

Nakli delil: Öncüllerinin hepsi nakle dayanan delil çeşididir. SEM-İ DELİL  de denilir.

Birinci öncül: Hamr yani üzüm ve hurmadan elde edilen şarap sarhoş edici olup Kuranda açıkça haram kılınmıştır.
İkinci öncül: Hz. Peygamberimiz bir hadiste ''sarhoşluk veren her şey haramdır'' buyurmuştur.
Sonuç: O halde sarhoşluk veren her şe...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Sistematik Kelam 3. Ünite Özeti
« Posted on: 29 Mart 2024, 03:37:16 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Sistematik Kelam 3. Ünite Özeti rüya tabiri,Sistematik Kelam 3. Ünite Özeti mekke canlı, Sistematik Kelam 3. Ünite Özeti kabe canlı yayın, Sistematik Kelam 3. Ünite Özeti Üç boyutlu kuran oku Sistematik Kelam 3. Ünite Özeti kuran ı kerim, Sistematik Kelam 3. Ünite Özeti peygamber kıssaları,Sistematik Kelam 3. Ünite Özeti ilitam ders soruları, Sistematik Kelam 3. Ünite Özetiönlisans arapça,
Logged
08 Kasım 2018, 17:02:52
Ceylan Kirazlı Koü

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 1


« Yanıtla #1 : 08 Kasım 2018, 17:02:52 »

Emekleriniz için teşekkürler.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
08 Kasım 2018, 17:26:54
Mustafa Ebubekir

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 6


« Yanıtla #2 : 08 Kasım 2018, 17:26:54 »

teşekkür ederiz. ALLAH cc. emeklerinizin karşılığını size ihsan etsin
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
08 Kasım 2018, 17:37:10
ilim dünyası dergisi
Dünyalılar
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 224


« Yanıtla #3 : 08 Kasım 2018, 17:37:10 »

Emeği geçen hocalarımızdan Allah razı olsun. Teşekkür ederiz.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
08 Kasım 2018, 17:44:29
Büşra Özen Köu
Dost Üye
*****
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 26


« Yanıtla #4 : 08 Kasım 2018, 17:44:29 »

Enes hocam ve diğer emeği geçen arkadaşlar emeğinize yüreğinize sağlık Allah razı olsun teşekkür ederiz
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
Sayfa: [1] 2 3 4 5   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes