Yargı

Yargı (Kaza)

Yargı (İslâm ıstılahında: kaza) organının yetki sınırı da şeriat kanunları tarafından iyice tanımlanmıştır. İçerisinde çalışması gereken sınırlardan bir kısmı ilk hâkim olan Rasulullah'a seslenirken Kur'an tarafından tes-bit edilmiştir: "Aralarında Allah'ın indirdiğiyle hükmet ve onların heva (istek, tutku) larına uyma ve onların Allah'ın indirdiği şeylerin bir kısmından seni şaşırtmalarından sakın" (5: 49). Aynı surede dünyada Allah'ın kurallarına göre hükmetmeleri ya da bu kurallara uymaları gerektiği açıklanmaktadır: "Yoksa onlar halâ cahiliye hükmünü mü arıyorlar? Kesin bilgiyle inanan bir topluluk için, hükmü, Allah'tan daha güzel olan kimdir?" (5: 50).

Rasulullah, yargının yapısını ve faaliyet alanını bütünüyle açıklamıştır. Muaz bin Ce-bel'i Yemen'e kadı olarak gönderirken ona, bir olay olduğunda nasıl hükmedeceğini sormuş, o da Allah'ın kitabına göre hükmedeceği cevabını vermiştir. Rasulullah, Allanın kitabında bir iz bulamazsan ne yapacağını sorduğunda Muaz bin Cebel, Allah Ra-sulü'nün Sünneti'ne göre hareket edeceğini söylemiştir. Allah Rasulü'nün Sünneti'nde de bir iz bulamazsa ne yapacağı sorulduğunda ise cevabı, iyi hüküm vermek için elinden gelen bütün çabayı göstereceği (ictihad) ve güçlük çıkarmayacağı şeklinde olmuştur. Bunun üzerine Rasulullah onun göğsünü ok-şamış ve "Allah'ın Rasulü'nü memnun eden Şeyle Rasul'ün habercisini donatan Allah'a hamd olsun" demiştir. (Mişkât).

Kur'an Allah'ın kanunlarıyla hükmetmeyen kimseleri kesinlikle kâfir (5: 44), zalim (5: 45), ve fasık (5: 47) olarak nitelemektedir. Rasulullah şu sözleriyle hâkimlere hükmetmeleri ile ilgili olarak öğüt vermektedir: "İki kişi önünüze bir dava getirdiğinde, diğerinin söyleyeceklerini dinlemeden birincisinin lehine karar vermeyin. Çünkü âdil karar verebilmeniz için net bir fikir edinmeniz daha hayırlıdır" Ve yine şöyle söylemektedir: "Hâkim zulmetmedikçe Allah onunla birliktedir, hâkim ne zaman adaleti terkederse Allah da onu terkeder, şeytan da kendisini o hâkime rapteder" Diğer bir hadis te şu şekildedir. "Hiçbir hâkim öfkeli iken iki kişi arasında hüküm vermemelidir" (Mişkât).

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın