Tefsir Edici Kısa İlâvelerle Açıklaması

6- Tefsir Edici Kısa İlâvelerle Açıklaması

Kısa, ilâve kelimeler kullanmak suretiyle bazı veciz âyetleri açıklama tarzının ilk örneklerini Peygamber'in tefsirinde bulmaktayız. Bu ziyadeler kısa olmakla birlikte bazen çok önemli açıklamalara eksen teşkil ederler. Umumun tasisi, mücmelin beyan edilmesi gibi vazifeleri îfha ederler.

Bz Ebu Bekir'den rivayete göre Rasûlullah'ın '" .Kim bir kötülük yaparsa onunla cezalandırılır" (4: 123) âyetini, kısa bir ziyade ile "Kim bir kötülük yaparsa onunla dünyada ezalanır" şeklinde, dünya hayatına tahsis etmek suretiyle tefsir etmiştir (Müsned-i Ah-med). Başka hadislerden, bu tahsisin müminler hakkında olduğu anlaşılmaktadır. Meselâ, Hz Aişe'nin rivayet ettiği bir hadiste, bu âyet hakkında Hz. Peygamber: "Mümin, işlemiş olduğu en kötü amelle dünyada cezalanır" dedikten sonra hastalık, meşakkat, musibet gibi elem veren durumların, müminin günahlarına keffaret olacağı ve onun, dünyadan temizlenmiş olarak çıkacağı bildirilir (Buharı, Tirmizî, Ebû Davûd).

Diğer misal de; Rasûlullah, "Ey iman edenler! Siz kendinize bakın, siz doğru yolda olduğunuz takdirde sapan kimse size zarar veremez..." (5: 105) âyetine kısa bir ziyade ile şu açıklamayı getirmiştir: "Kendiniz doğru yolu bulunca kâfirlerden sapanlar size zarar veremez." (Müsned-i Ahmed, et-Taberânî). Böyle bir açıklama olmasa, âyetten bir çoklarının anladığı gibi, herkesin sadece nefsi ile ilgilenmesi şeklinde bir mana çıkarılırdı. Bu tefsir, müminlerin kendi aralarında "neme lâzım"cılık olamayacağını, marufu emir, münkerden nehyetmelerinîn lâzım geldiğini göstermektedir.

Hz. Peygamber'in Tefsirinin Belli Başlı Kısımları

Bunlar, şu başlıklar altında, misâller verilerek anlatılacaktır:

1- Kur'ân'ın Kur'ân ile tefsiri,

2- Mücmeli beyan etmesi: Hükümlere, bilinmeyenlere, ahlâka dair mücmel ayetleri beyanı Ve Kur'ân'da kısaca temas edilen kıssaları açıklaması.

3- Kur ân'ın mânasını te'kid suretiyle beyanı

4- Umumu tahsis etmesi

5- Mutlakı takyîd etmesi

6- Müşkili tavzih etmesi

7- Müphemi beyan etmesi

8- Neshi beyan etmesi

9- Amelî olarak tefsir etmesi

10- Takrîrî olarak beyanı

11- Lûgavî izahlarda bulunması

12- Kasdolunam tayin etmesi

13- Tavsif ederek açıklaması

14- Temsillerle açıklaması

15- Tasvîr ederek açıklaması

16- Âyetlerle delülendirmek suretiyle açıklaması

17- Muhatabın durumuna göre açıklaması

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın